Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz şu ýy­lyň aw­gust aýy­nyň ahy­ryn­da Sin­ga­pur döw­le­tin­de sa­par­da bo­lar. Bu sa­par Türk­me­nis­tan bi­len Sin­ga­pu­ryň ara­syn­da­ky döw­le­ta­ra gat­na­şyk­la­ry­nyň ta­ry­hyn­da tä­ze sa­hy­pa­ny açar hem-de iki­ta­rap­la­ýyn sy­ýa­sy, yk­dy­sa­dy we yn­san­per­wer ugur­lar­da­ky hyz­mat­daş­ly­gyň has-da iş­jeň­leş­me­gi­ne uly go­şant go­şar. Biz hem şu sa­ny­myz­da Azi­ýa­nyň der­we­ze­si ha­sap­lan­ýan hem-de tä­ze teh­no­lo­gi­ýa­laryň we ga­dy­my däp-des­sur­la­ryň öz­bo­luş­ly saz­la­şy­gy­ny eme­le ge­tir­ýän Sin­ga­pur döw­le­ti ba­ra­da gür­rüň ber­me­gi ma­kul bil­dik.
Sin­ga­pur Gü­nor­ta-Gün­do­gar Azi­ýa­da ýer­leş­ip, myh­man­sö­ýer ýurt­la­ryň bi­ri­dir. Jem­gy­ýet­çi­lik ulag­la­ry ýo­ka­ry de­re­je­de hyz­mat ed­ýär. Ýur­duň kö­çe­le­rin­de ha­pa ýa-da zir-zi­bil­le­ri gör­mek müm­kin däl. Ýur­duň sy­ýa­hat­çy­lyk me­kan­la­ry dün­ýä­niň en­çe­me döw­le­tin­den ja­han­keş­de­le­ri özü­ne çek­ýär.
Me­de­ni­ýe­tiň, sun­ga­tyň hem-de bi­na­gär­li­giň hä­zir­ki za­man ga­za­nan­la­ry­nyň bir ýe­re jem­le­nen ady­bir Sin­ga­pur şä­he­ri di­ňe bir işe­wür­lik me­ga­po­li­si bol­mak bi­len çäk­len­män, eý­sem, dün­ýä­niň ýe­ke-täk gi­je ulag ýa­ryş­la­ry­nyň ge­çi­ril­ýän me­ka­ny, dün­ýä­niň iň uly guş­la­ry­nyň se­ýil­gä­hi­niň hem-de okea­na­riu­mynyň ýer­leş­ýän şä­he­ri­dir.
Par­la­ment res­pub­li­ka­sy ha­sap­lanylýan Sin­ga­pu­ryň Pre­zi­den­ti Ha­li­ma Ýa­kob, Prem­ýer-mi­nist­ri Li Sýan­lun­dyr. Sin­ga­pur ila­tyň gür­lü­gi bo­ýun­ça dün­ýä­de ikin­ji orun­da dur­ýar. 5,6 mil­li­on­dan gow­rak ila­ty bo­lan ýur­duň ila­ty­nyň 39 gö­te­ri­mi­ni da­şa­ry ýurt­lu­lar düz­ýär. Mun­dan baş­ga-da ma­laý­lar we hin­di­ler hem bar.
Sin­ga­pur 1965-nji ýyl­da ga­raş­syz döw­let bol­dy. Gys­ga döw­rüň için­de dün­ýä­niň iň ösen ýurt­la­ry­nyň bi­ri­ne öw­rül­di.
Ol dün­ýä­dä­ki 3 sa­ny şä­her döw­let gur­lu­şy­na eýe­dir. Ola­ryň beý­le­ki­le­ri Wa­ti­kan bi­len Mo­na­ko­dyr. Sin­ga­pu­ryň dü­zü­min­de 63 sa­ny ki­çi ada bar. Ola­ryň kö­pü­si ýa­şal­ma­ýan ada­lar­dyr.
Ýur­duň res­mi di­li ma­laý di­li­dir. Ýö­ne ýe­ne-de 3 dil res­mi de­re­jä eýe­dir. Olar – iň­lis, hy­taý we ta­mil dil­le­ri­dir.
Sin­ga­pur tut­ýan meý­da­ny bo­ýun­ça dün­ýä­niň iň ki­çi 20 ýur­du­nyň bi­ri­dir. Onuň meý­da­ny 719 ine­dör­dül ki­lo­metr­dir.
Mil­li baý­da­gynyň öz­bo­luş­ly ma­ny­sy bar. Baý­da­gyn­da­ky gy­zyl reňk äh­lu­mu­my dost­lu­gy we deň­li­gi, ak reňk bol­sa, aras­sa­çy­ly­gy we ýag­şy­ly­gy aň­lad­ýar. Ýa­rym aý mil­le­tiň ýaş­ly­gy­ny, 5 ýyl­dyz de­mok­ra­ti­ýa­nyň, pa­ra­hat­çy­ly­gyň, ösü­şiň, ada­lat­ly­ly­gyň we deň­hu­kuk­ly­ly­gyň ny­şa­ny­dyr.
Sin­ga­pur­ly­lar dün­ýä­de iň çalt ýö­re­ýän halk­dyr. Ge­çi­ri­len bar­lag­la­ryň ne­ti­je­le­ri­ne gö­rä, ýur­duň ra­ýat­la­ry sa­gat­da or­ta­ça 6,15 ki­lo­metr tiz­lik­de he­re­ket ed­ýär­ler.
Sin­ga­pur ila­tyň gür­lü­gi bo­ýun­ça Mo­na­ko­dan soň­ra ikin­ji orun­da dur­ýar. 1 ine­dör­dül ki­lo­met­re 7389 adam düş­ýär.
Şä­he­riň mer­ke­zin­de 280 metr­den uly bo­lan bi­na­la­ry gur­mak ga­da­gan­dyr. 2016-njy ýyl­da 290 metr be­ýik­li­gin­de “Tan­jong Pa­gar Cent­re” bi­na­sy gu­rul­dy we ol hä­zir ýur­duň iň be­ýik bi­na­sy ha­sap­lan­ýar.
“For­mu­la-1” aw­to­mo­bil spor­ty ýa­ryş­la­ry­nyň gi­je wag­ty ge­çi­ril­ýän ýe­ke-täk ýe­ri Sin­ga­pur­dyr. Bu baş­lan­gyç köp san­ly aw­to­mo­bil spor­ty muş­dak­la­ry­ny özü­ne çek­di.
Ýurt­da iň uly syn­la­ýyş hal­ka­sy bo­lup, onuň be­ýik­li­gi 165 metr­dir.
Sin­ga­pur işe­wür­çi­lik iş­le­ri­ni ýe­ňil­lik bi­len gur­na­mak­da dün­ýä­de bi­rin­ji orun­da dur­ýar. Azi­ýa­nyň iň pes sal­gyt gör­ke­zi­ji­le­ri bu ýur­da de­giş­li­ bolup, bir kom­pa­ni­ýa­ny 10 mi­nut­da ha­sa­ba al­dyr­mak müm­kin­çi­li­gi bar.
Ila­tyň 3 gö­te­ri­mi mil­lio­ner­ler­den yba­rat­dyr.
Singapurda ça­ga­la­r ma­te­ma­ti­ka we ta­kyk bi­lim­ler­de has ze­hin­li ha­sap­lanylýar. Sin­ga­pu­ryň bi­lim ul­ga­my Ýa­po­ni­ýa­nyň we Ko­re­ýa Res­pub­li­ka­sy­nyň bi­lim ul­ga­myn­dan soň­ra üçün­ji orun­da dur­ýar.
Sin­ga­pur eý­ýam bir­nä­çe ýyl­dan bä­ri dün­ýä­niň iň gym­mat şä­her­le­ri­niň sa­na­wyn­da bi­rin­ji or­ny eýe­läp gel­ýär.
Sin­ga­pur bi­li­miň, dynç al­şyň, sag­ly­gy go­raý­şyň, adam ka­pi­ta­ly­nyň, in­no­wa­si­ýa­nyň, lo­gis­ti­ka­nyň, önüm­çi­li­giň, teh­no­lo­gi­ýa­nyň, sy­ýa­hat­çy­ly­gyň, söw­da­nyň we ula­gyň glo­bal mer­ke­zi ha­sap­lanyl­ýar.
Tu­tuş dün­ýä­de Sin­ga­pur por­ty we Çan­gi ae­ro­por­ty köp ýyl­la­ryň do­wa­myn­da “De­ňiz paý­tag­ty” we “Iň go­wy ho­wa men­zi­li” di­ýen de­re­je­le­ri eýe­läp gel­ýär. 2018-nji ýyl­da Sin­ga­pur ho­wa­ýol­la­ry kom­pa­ni­ýa­sy dün­ýä­niň iň go­wy awia­kom­pa­ni­ýa­sy ha­sap­lanyl­dy.
Her ýyl ýur­da or­ta­ça 17 mil­li­on da­şa­ry ýurt­ly ja­han­keş­de gel­ýär. Soň­ky ýyl­lar­da sy­ýa­hat­çy­ly­gyň luk­man­çy­lyk ugruna hem uly üns ber­lip baş­lanyl­dy. Sag­lyk mak­sat­ly sy­ýa­hat­çy­lyk üçin 200 müň­den gow­rak da­şa­ry ýurt­ly gel­ýär.
Sin­ga­pur­da 80 müň­den gow­rak da­şa­ry ýurt­ly ta­lyp bi­lim al­ýar. Olar ýur­duň ta­lyp­la­ry­nyň 20 gö­te­ri­mi­ni eýe­le­ýär.
Ýurt­da öm­rüň do­wam­ly­ly­gy hem ýo­ka­ry­dyr. Bu gör­ke­zi­ji er­kek­ler­de 80 ýaş, aýal­lar­da bol­sa 85 ýaş­dyr. Bu ugur­da dün­ýä­de 4-nji orun­da dur­ýar.
Sin­ga­pu­ryň ila­ty­nyň 4,7 mil­lio­ny, ýag­ny 85 gö­te­ri­mi in­ter­net­den peý­da­lan­ýar.