Rus­si­ýa­nyň Pre­zi­den­ti Wla­di­mir Pu­tin hem-de Hy­taý Halk Res­pub­li­ka­sy­nyň (HHR) Baş­ly­gy Si Szin­pin te­le­köp­ri ar­ka­ly “Si­bi­riň güý­ji” gaz ge­çi­ri­ji­si­ni ulan­ma­ga ber­di­ler. Bu ge­çi­ri­ji ar­ka­ly Rus­si­ýa­nyň te­bi­gy ga­zy Hy­ta­ýa ak­dy­ry­lyp baş­lan­dy. Rus­si­ýa­nyň Pre­zi­den­ti te­le­köp­ri ar­ka­ly “Rug­sat ber­ýä­rin”, HHR-iň Baş­ly­gy bol­sa, “Ýo­la düş­dük” diý­me­gi bi­len bu gaz ge­çi­ri­ji da­ba­ra­ly ýag­daý­da açyl­dy.

“Si­bi­riň güý­ji” gaz ge­çi­ri­ji­si ar­ka­ly Rus­si­ýa­nyň Ir­ku­tskda­ky we Ýa­ku­ti­ýa­da­ky ýa­tak­lar­dan al­nan te­bi­gy gaz Uzak Gün­do­ga­ra we Hy­ta­ýa ak­dy­ry­lar.
Bu gaz ge­çi­ri­ji­si­niň umu­my uzyn­ly­gy 3000 ki­lo­met­re go­laý­dyr. Rus­si­ýa­nyň “Gazp­rom” kom­pa­ni­ýa­sy bi­len Hy­ta­ýyň CNPC kor­po­ra­si­ýa­sy 2014-nji ýy­lyň maý aýyn­da her ýyl 38 mil­liard kub­metr gaz iber­mek ba­bat­da 30 ýyl­lyk şert­na­ma bag­la­şyp­dy. Bu şert­na­ma­nyň umu­my ba­ha­sy 400 mil­liard dol­la­ra deň­dir.
Gaz ge­çi­ri­ji­si­niň gur­lu­şy­gy 5 ýyl do­wam et­di we oňa 1,1 tril­li­on rubl möç­be­rin­de pul se­riş­de­si sarp edil­di. 2020-nji ýyl­dan baş­lap, “Gazp­rom” Hy­ta­ýa 5 mil­liard kub­metr te­bi­gy gaz iber­mä­ge baş­lar. 2021-nji ýyl­da bu gör­ke­zi­ji 10 mil­liard kub­met­re, 2022-nji ýyl­da bol­sa 15 mil­liard kub­met­re deň bo­lar. 38 mil­liard kub­met­r­lik tas­la­ma kuw­wa­ty­na bol­sa, 2025-nji ýyl­da ýet­mek me­ýil­leş­di­ril­ýär. 30 ýy­lyň do­wa­myn­da Hy­ta­ýa 1 tril­li­on kub­metr­den gow­rak te­bi­gy gaz ibe­ri­ler.
“Si­bi­riň güý­ji” – “Gazp­ro­myň” iň göw­rüm­li tas­la­ma­la­ry­nyň bi­ri­dir. Bu tas­la­ma­da 10 mü­ňe go­laý adam iş­le­di we 4,5 müň teh­ni­ka ula­nyl­dy. Dür­li ulu­lyk­da 130 müň­den gow­rak tur­ba ula­nyl­dy. Bi­rin­ji tap­gyr­da Ça­ýan­din ýa­ta­gyn­dan Hy­ta­ý­yň ser­he­di­ne çen­li 2160 ki­lo­metr uzyn­ly­gyn­da gaz ge­çi­ri­ji çe­kil­di. Ikin­ji tap­gyr­da bol­sa, Ko­wyk­tin ýa­ta­gyn­dan (go­ry 2,7 trln kub.m) Hy­ta­ýyň ser­he­di­ne çen­li 804 ki­lo­metr­lik ge­çi­ri­ji gur­lar. Bu gaz ge­çi­ri­ji ar­ka­ly il­kin­ji gaz Ça­ýan­din ýa­ta­gyn­dan ibe­ril­ýär. Ýa­ku­ti­ýa­da­ky Ça­ýan­din ýa­ta­gy­nyň go­ry 1,2 tril­li­on kub­met­re deň­dir.