Şeý­le hem fo­ru­ma dür­li gu­ra­ma­la­ryň ýol­baş­çy­la­ry gat­na­şyp, ola­ryň ara­syn­da BMG-niň baş sek­re­ta­ry An­to­niu Gu­ter­reş, Hal­ka­ra pul gaz­na­sy­nyň baş­ly­gy Kris­ta­li­na Ge­or­gi­ýe­wa, Bü­tin­dün­ýä söw­da gu­ra­ma­sy­nyň baş di­rek­to­ry Aze­we­du Ro­ber­tu, Bü­tin­dün­ýä Sag­ly­gy Go­ra­ýyş Gu­ra­ma­sy­nyň baş­ly­gy Ted­ros Ad­ha­nom, OPEK-iň baş­ly­gy Mo­ham­med Sa­leh bar.

Ýew­ro­pa­nyň se­na­sy bi­len öz işi­ne baş­lan fo­ru­my Ýew­ro­pa Ko­mis­si­ýa­sy­nyň baş­ly­gy Ur­su­la fon der Lýa­ýen aç­dy. Fo­ru­myň bi­rin­ji gü­nün­de söw­da, eko­lo­gi­ýa, ki­ber­howp­suz­lyk, geo­sy­ýa­sa­t, teh­no­lo­gi­ýa­nyň ösü­şi ýa­ly me­se­le­ler ara al­nyp mas­la­hat­la­şyl­dy. ABŞ-nyň Pre­zi­den­ti çy­ky­şy­nyň ba­şyn­da ýur­du­nyň mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­niň bar­ha ös­ýän­di­gi­ni, özü­niň Pre­zi­dent­lik döw­rün­de 7 mil­li­on iş ýe­ri­niň dö­re­di­len­di­gi­ni mä­lim et­di. Do­nald Tramp ABŞ-nyň Ýer ýü­zün­de bir tril­li­on agaç ek­mek ba­ra­da­ky Da­wo­syň glo­bal baş­lan­gy­jy­na go­şul­ýan­dy­gy­ny aýt­dy.

Şwe­si­ýa­ly eko­lo­gi­ýa bo­ýun­ça iş­le­ýän mek­dep okuw­çy­sy Gre­ta Tun­ber­giň daş­ky gur­şa­wa taş­lan­ýan zy­ýan­ly ga­lyn­dy­la­ryň möç­be­ri­ni azalt­mak we ho­wa­nyň üýt­ge­me­gi­niň ýa­ra­maz ne­ti­je­le­ri­ne gar­şy gö­reş bi­len bag­ly ba­tyr­gaý çy­ky­şy köp­le­riň göw­nün­den tur­dy.

Da­wos fo­ru­my hö­kü­me­te de­giş­li bol­ma­dyk gu­ra­ma bo­lup, oňa dün­ýä­niň müň­ler­çe iri kom­pa­ni­ýa­la­ry gir­ýär. Bu fo­rum 1971-nji ýyl­da ne­mes yk­dy­sat­çy­sy Klaus Şwab ta­ra­pyn­dan esas­lan­dy­ry­lyp, Ýew­ro­pa kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň do­lan­dy­ry­jy­lyk iş­le­ri­ni kä­mil­leş­dir­mä­ge gö­nük­di­ri­len­dir. Fo­rum 1987-nji ýyl­da hä­zir­ki ady­na eýe bol­ýar, 2015-nji ýyl­da hal­ka­ra gu­ra­ma­sy hök­mün­de yk­rar edil­ýär. Bu üç gün­lük çä­re­de 600-e go­laý ýol­baş­çy çy­kyş et­di. Adat­ça, fo­ru­ma gat­na­şy­jy­lar yk­dy­sa­dy me­se­le­le­ri ara alyp mas­la­hat­laş­ýar­lar. Soň­ky 30 ýy­lyň do­wa­myn­da ol glo­bal me­se­le­le­ri çöz­mek üçin mö­hüm çä­re­le­riň bi­ri bol­dy.

Şu ýyl onuň mow­zu­gy dur­nuk­ly ösü­şe ba­gyş­la­nyp, “Je­bis we dur­nuk­ly dün­ýä üçin gy­zyk­lan­ýan ta­rap­lar” şy­ga­ry as­tyn­da ge­çi­ril­di. Fo­rum­da “Ýer to­ga­la­gy­ny nä­dip go­ra­ma­ly?”, “Jem­gy­ýet we zäh­me­tiň gel­je­gi”, “Bäh­bit ug­run­da teh­no­lo­gi­ýa”, “Ada­lat­ly yk­dy­sa­dy­ýet” we “Sag­dyn ge­le­jek” ýa­ly bir­nä­çe ugur­lar bo­ýun­ça çy­kyş­lar bol­dy. Şeý­le hem fo­ru­myň çäk­le­rin­de ho­wa­nyň üýt­ge­me­gi­ne gar­şy gö­reş, bio­dür­lü­li­gi go­ra­mak we baş­ga­-da bir­nä­çe mö­hüm me­se­le­ler ara al­nyp mas­la­hat­la­şyl­dy.

Da­wos­da ge­çi­ril­ýän bu yk­dy­sa­dy fo­ru­m­da adam­zat jem­gy­ýe­ti­niň yk­ba­ly­na gö­nü­den-gö­ni tä­si­ri­ni ýe­tir­ýän wa­jyp me­se­le­ler ara al­nyp mas­la­hat­la­şyl­ýar. Dün­ýä­niň so­si­al-yk­dy­sa­dy ýag­da­ýy­nyň has-da go­wu­lan­ma­gy, iri yk­dy­sa­dy we sy­ýa­sy bi­le­le­şik­le­riň, aý­ry-aý­ry döw­let­le­riň, kor­po­ra­si­ýa­la­ryň, kom­pa­ni­ýa­la­ryň bäh­bit­le­ri­niň ga­bat gel­me­gi, fo­ru­myň iň esa­sy mak­sa­dy bo­lup dur­ýar. Is­len­dik me­se­lä­ni res­mi däl ýag­daý­da mas­la­hat­laş­mak müm­kin­çi­li­gi fo­ru­myň iň esa­sy aý­ra­tyn­lyk­la­ry­nyň bi­ri­dir. Ştab-kwar­ti­ra­sy ýur­duň Ko­lo­ni şä­he­rin­de ýer­leş­ýän fo­ru­ma gat­naş­ýan döw­let­le­riň sa­ny ýyl­sa­ýyn art­ýar. Hä­zir­ki wagt­da dün­ýä­niň dür­li ýurt­la­ry­nyň müň­den gow­rak kom­pa­ni­ýa­la­ry we gu­ra­ma­la­ry bu fo­ru­myň ag­za­sy bo­lup dur­ýar­lar. Şeý­le hem gu­ra­ma­nyň hü­när­men­le­ri dür­li ýurt­la­ryň bäs­le­şi­ge ukyp­ly­ly­gy ba­ra­da­ky ha­sa­bat­la­ry her ýyl­da mä­lim edip dur­ýar­lar. Onuň býu­je­ti fo­ru­ma gat­na­şy­jy­la­ryň ge­çir­ýän ag­za­lyk ga­tanç­la­ry­nyň we se­riş­de­le­ri­niň ha­sa­by­na dö­re­di­len­dir.

21-24-nji ýan­war ara­ly­gyn­da Şweý­sa­ri­ýa­nyň Da­wos şä­he­rin­de Bü­tin­dün­ýä yk­dy­sa­dy fo­ru­my ge­çi­ril­di. 50-nji ge­zek ge­çi­rilen fo­ru­ma köp san­ly dün­ýä li­der­le­ri, kom­pa­ni­ýa­la­ryň ýol­baş­çy­la­ry, işe­wür­ler, alym­lar gat­naş­dy­lar. Yk­dy­sa­dy fo­ru­myň işi­ne je­mi 118 döw­let­den üç müň tö­we­re­gi adam, şol san­da 53 döw­let we hö­kü­met baş­tu­ta­nla­ry gat­naş­dylar. Ola­ryň ara­syn­da ABŞ-nyň Pre­zi­den­ti Do­nald Tramp, Awst­ri­ýa­nyň Prem­ýer-mi­nist­ri Se­bast­ýan Kurs, Yra­gyň Pre­zi­den­ti Bar­ham Sa­leh, Ni­der­land­la­ryň Prem­ýer-mi­nist­ri Mark Rýut­te, Pol­şa­nyň Pre­zi­den­ti Anjeý Du­da, Is­pa­ni­ýa­nyň Prem­ýer-mi­nist­ri Ped­ro San­çes we Ýew­ro­pa Ko­mis­si­ýa­sy­nyň baş­ly­gy Ur­su­la fon der Lýa­ýen bar.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА