Häzirki wagtda «akylly» öýler dünýäniň öňdebaryjy ýurtlarynda gabat gelip, ýaşaýjylar üçin amatlylygy, binagärlik we tehnologiýa babatda ösendigi bilen tapawutlanýar. Döwrebap tehnologiýany özünde jemleýän «akylly» ulgamlar öýde energiýanyň tygşytlanmagyna, öý enjamlaryny uzakdan dolandyrmaga mümkinçilik berýär. Şeýle-de, ýaşaýjylaryň ýokary rahatlygyny üpjün edýär. Bu ýerde ähli elektrik enjamlaryny uzak aralykdan, mysal üçin, smartfon ýa-da ses buýrugy arkaly dolandyrmak mümkin. Öý enjamlary ulanyjynyň uzakdan telefon arkaly ýazyp iberen buýruklaryny ýerine ýetirýärler. Şeýle hem «kömekçiler» sesli buýruklary ýerine ýetirýärler. «Akylly» öýüň köp ýerinde dürli duýujy abzallar ýerleşdirilip, howpsuzlyk kameralary, ses gataldyjylar, çyralar we beýleki enjamlar biri-birleri bilen sazlaşykly işleýärler. Öýüň içindäki ulgam geçirijili ýa-da geçirijisiz ýagdaýda birikdirilýär. Bu bitewi ulgamyň ählisini smartfon arkaly, ýagny bir ýerden dolandyryp bolýar. Uzakdan dolandyrmak üçin bolsa ýörite programma bolýar. Bu öýde sensorlar, «akylly» çyralar, kameralar, serginledijiler internet arkaly birikdirilýär. Howluly jaýlarda bolsa, bezeg ösümlikleriniň ýa-da bakja ekinleriniň suwarylmagy hem bu ulgam arkaly amala aşyrylyp bilinýär. Şeýle hem siz daşarda wagtyňyz öýden habarly bolmaga hem ýardam edýär. Tozan sorujy, kir ýuwujy, suw gyzdyryjy, howurpeç ýaly enjamlaryň uzakdan işledilmegi ulanyjynyň wagtyny ep-esli tygşytlamaga ýardam edýär. Bu ulgamlary diňe öýde däl, iş ýerlerinde hem gurmak bolýar. «Akylly» öýüň ilkinji nusgasy 1960-njy ýyllarda peýda bolýar. Şol döwürdäki ulgam diňe öýüň içiniň ýylylygyny belli bir derejede saklamaga mümkinçilik berýärdi.
Toýbibi Kömekowa,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk
institutynyň mugallymy.
