Sag­dyn iý­mit­len­mek sag­ly­gy ber­kit­me­giň we ke­sel­le­riň öňü­ni al­ma­gyň yg­ty­bar­ly se­riş­de­si bo­lup dur­ýar. Bü­tin­dün­ýä sag­ly­gy go­ra­ýyş gu­ra­ma­sy­nyň mag­lu­mat­la­ry­na la­ýyk­lyk­da, ada­myň sag­ly­gy­nyň 60-70 gö­te­ri­mi onuň iý­mi­ti­ne we şah­sy dur­muş düz­gün­le­ri­ne, ýag­ny özü­ne bag­ly bo­lup dur­ýar. Ýo­kanç däl ke­sel­ler, şol san­da se­miz­lik, onuň bi­len bag­ly ýü­rek-da­mar, süý­jü­li dia­bet, do­wam­ly öý­ken ke­sel­le­ri we tä­ze dö­re­me­ler ýa-da wi­ta­min­le­riň, beý­le­ki ýo­kum­ly mad­da­la­ryň ýet­mez­çi­li­gi iý­mit­len­me­giň ka­da­la­ry­nyň bo­zul­ma­gy bi­len bag­ly bol­ýar.
Sag­dyn iý­mit­len­mek bi­len bir ha­tar­da, ösüp gel­ýän ýaş nes­liň be­den taý­dan sag­dyn bol­ma­gy üçin mek­dep ýa­şy­na çen­li ça­ga­la­ryň we okuw­çy­la­ryň iý­mit­le­ni­şi gö­zeg­çi­lik­de sak­la­nyp, ola­ryň iý­mit­le­ri­niň köp­dür­lü­li­gi, dür­li wi­ta­min­le­re baý bo­lan gök önüm­ler, gyz­gyn na­har bi­len üp­jün edi­li­şi, ka­da­ly iý­mit­le­ni­şi­niň gün ter­ti­bi berk gö­zeg­çi­lik­de sak­lan­ýar. Ýur­du­my­zyň sag­lyk öý­le­ri­niň luk­man­la­ry, maş­ga­la luk­man­la­ry hem ilat ara­syn­da dog­ry iý­mit­len­me­gi yzy­gi­der­li wa­gyz-ne­si­hat ed­ýär­ler.
Iş ýe­ri­ňi­zi, peý­da­lan­ýan en­jam­la­ry­ňy­zy, el te­le­fon­la­ry­ňy­zy we beý­le­ki şah­sy zat­la­ry­ňy­zy ýy­gy-ýy­gy­dan çyg­ly sü­pür­giç­ler bi­len sü­pü­riň! Da­şar­dan öýe ge­le­ni­ňiz­de eli­ňi­zi, ýü­zü­ňi­zi, en­da­myň açyk bö­lek­le­ri­ni sa­byn­lap ýuw­ma­ly, eli­ňi­ze ýö­ri­te zy­ýan­syz­lan­dy­ry­jy su­wuk­lyk çal­ma­ly. El­le­şip sa­lam­laş­mak­dan, gu­jak­la­şyp gö­rüş­mek­den sak­lan­ma­ly. Şah­sy aras­sa­çy­lyk düz­gün­le­ri­niň esa­sy­la­ry eli­ňi­zi sa­byn bi­len yzy­gi­der­li ýuw­mak, agyz boş­lu­gy­ny duz­ly er­gin bi­len çaý­ka­mak, bur­nuň nem­li ör­tük­le­ri­ne «Ok­so­lin» mel­he­mi­ni çal­mak bo­lup dur­ýar. Ýa­şal­ýan otag­la­ryň pen­ji­re­le­ri­ni açyp, gü­nüň do­wa­myn­da yzy­gi­der­li şe­mal­la­dyp, ho­wa­sy­ny tä­miz­läp dur­ma­ly. Agyz boş­lu­gy­ny duz­ly suw (1 bul­gur gaý­na­dy­lyp so­wa­dy­lan su­wa 1 çaý çem­çe­si du­zy goş­ma­ly) bi­len çaý­ka­ma­ly. Otag­lar­da gü­nüň do­wa­myn­da hor­mat­ly Prezidentimiziň «Türk­me­nis­ta­nyň der­man­lyk ösüm­lik­le­ri» at­ly köp jiltli yl­my-ensiklopedik eser­ler top­lu­myn­dan, yl­my esas­da öw­re­ni­len üzär­lik ösüm­li­gi­niň gu­ra­dy­lan otu­ny tüs­se­let­mek ar­ka­ly howp­suz mik­ro­kli­ma­ty üp­jün et­me­li, şeý­le hem yzy­gi­der­li çyg­ly aras­sa­çy­lyk iş­le­ri­ni ge­çi­rip dur­ma­ly.
Ka­da­ly iý­mit­len­me­gi fi­zi­ki iş­jeň­lik bi­len ut­gaş­dyr­ma­ly. Ir­den­ki maşk­la­ry ýe­ri­ne ýe­tir­mek ulu­lar bi­len bir ha­tar­da ça­ga­nyň hem uku­dan açyl­ma­gy­na we iş­dä­si­niň açyl­ma­gy­na, gü­nüň do­wa­myn­da şäh­da­çyk, iş­jeň bol­ma­gy­na ge­tir­ýär. Eger-de ça­ga ýö­ri­te sport gur­nak­la­ry­na gat­na­ma­ýan bol­sa, dür­li oýun­la­ry oý­na­mak bi­len (ýüp­de bök­mek, hal­ka­lar­da her hi­li maşk­la­ry ýe­ri­ne ýe­tir­mek, how­lu­da wo­leý­bol, fut­bol oý­na­mak, na­har­dan soň ge­ze­lenç et­mek, we­lo­si­ped sür­mek we ş.m.) boş wag­ty­ny gy­zyk­ly ge­çir­mä­ge dö­re­di­len şert­ler­den peý­da­lan­ma­ly.
Öz ýur­du­myz­da ön­dü­ril­ýän we dün­ýä ba­zar­la­ry­nyň ha­ryt­la­ry­nyň hil de­re­je­si­ne la­ýyk gel­ýän gök­dür mi­we, bak­ja önüm­le­ri­mi­zi ta­la­ba­la­ýyk aras­sa­la­nan­dan soň, ter gör­nüş­de ulan­mak­lyk hem wa­jyp­dyr. Bu iý­mit önüm­le­ri ak ba­zar­lar­dan we söw­da mer­kez­le­rin­den sa­tyn alyn­ma­ly­dyr. Gün­de­lik iý­mi­tiň dü­zü­mi wi­ta­min­le­re, be­lok­la­ra, dür­li peý­da­ly mi­ne­ral­la­ra baý bol­ma­ly­dyr. Şu mak­sat bi­len ter mi­we­dir gök önüm­le­ri, et we süýt önüm­le­ri­ni, ka­ka­dy­lan mi­we­le­ri köp­räk iý­me­li.

Gül­ba­har Şyh­my­ra­do­wa,
Türk­me­nis­ta­nyň Döw­let luk­man­çy­lyk
uni­wer­si­te­ti­niň fa­kul­tet te­ra­pi­ýa ka­fed­ra­sy­nyň
luk­man-la­bo­ran­ty.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА