Milli Liderimiziň baştutanlygynda medeni mirasymyzyň, taryhy ýadygärliklerimiziň aýawly saklanylmagy we wagyz edilmegi bilen bagly meselelere uly üns berilýär. Bu ugurdaky işler hormatly Prezidentimiziň alyp barýan döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Şonuň esasynda Birleşen Milletler Guramasy bilen netijeli gatnaşyklary ösdürmeklige aýratyn ähmiýet berlip, Birleşen Milletler Guramasynyň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasy (ÝUNESKO) bilen netijeli gatnaşyklar ösdürilýär. 1993-nji ýylda ÝUNESKO-nyň doly hukukly agzasy bolan ýurdumyz ÝUNESKO bilen hyzmatdaşlyga uly ähmiýet berýär.
Bu gatnaşyklar esasynda taryhy we medeni gymmatlyklary gorap saklap, olary geljekki nesillere ýetirmek babatynda köp işler durmuşa geçirildi. Bu ugurdaky hyzmatdaşlyk gatnaşyklary ýokary depginde dowam etdirilýär.
Bilşimiz ýaly, ýurdumyzdaky iri taryhy-medeni goraghanalaryň ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizilmegi, baý taryhy we medeniýeti bolan Diýarymyzyň dünýä siwilizasiýasynyň aýrylmaz bölegi bolup durýandygyna şaýatlyk edýär. «Gadymy Merw» Döwlet taryhy-medeni goraghanasynyň, «Köneürgenç» Döwlet taryhy-medeni goraghanasynyň, Nusaý galasynyň ÝUNESKO-nyň bütindünýä mirasynyň sanawyna girizilmegi şöhratly taryhymyzyň giňden wagyz edilýändiginiň esasy görkezijisidir.
ÝUNESKO bilen hyzmatdaşlyk gatnaşyklary ýylyň-ýylyna ösdürilýär. Muňa 2015-nji ýylda türkmen dessançylyk sungatynyň nusgawy eserlerinden biri bolan “Görogly“ dessanynyň, 2017-nji ýylda «Küştdepdi» aýdym we tans dessurynyň we 2019-njy ýylda türkmen halyçylyk sungatynyň ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizilmegi hem şaýatlyk edýär.
Häzirki wagtda hem bu gatnaşyklary mynasyp dowam etdirmek ugrunda degişli işler alnyp barylýar. Golaýda ÝUNESKO-nyň işleri boýunça Türkmenistanyň milli toparynyň nobatdaky mejlisi geçirildi. Onda «Ýüpek ýoly: Zarawşan – Garagum geçelgesi» ulgamlaýyn nominasiýasy boýunça milli ýadygärlikleriň birnäçesini ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizmegi teklip etmek baradaky meselä garaldy. Olar hususan-da, Amul galasy, Mansaf rabady, Könegala, Akjagala, Gyzyljagala kerwensaraýlary, at-Tahmalaj duralgasy, Kuşmeýhan orta asyr şäheridir. Bu kerwen ýoly gadymyýetde Amyderýanyň goşandy bolan Zarawşan derýasynyň ýokary akymlaryndan başlanyp, Täjigistanyň, Özbegistanyň we Türkmenistanyň çäklerinden geçipdir.
Beýik Ýüpek ýolunyň ýüregi hasaplanýan Watanymyzyň taryhy ýadygärlikleriniň nobatdaky gezek Bütindünýä sanawyna goşulmagy şöhratly taryhymyzyň has gadymyýete uzaýandygynyň ýene bir gezek ykrarnamasyna öwrüler.
Beýik Ýüpek ýoly ägirt uly taryhy miras bolup, täze görnüşde dikeldilýän logistika düzümi häzirki döwürde ýurtlaryň we halklaryň ýakynlaşmagy üçin möhüm çatryk bolup hyzmat edýär. Bu ugurda syýasy, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer gatnaşyklar barha pugtalanýar. Döwlet Baştutanymyzyň «Türkmenistan – Beýik Ýüpek ýolunyň ýüregi» diýen kitabynda bu taryhy ýoluň döremeginde we işjeň ulanylmagynda esas goýujy orunlaryň biriniň türkmenlere degişlidigini aýratyn nygtamagy gadymy hem-de müdimi türkmen halkynyň dünýä siwilizasiýasyna goşýan goşandynyň ägirtdigini ýene-de bir gezek açyp görkezýär.
Medeni-ynsanperwer gatnaşyklaryň esasynda gyzyklanma bildirýän ýurtlar bilen işjeň hyzmatdaşlygyň ýola goýulmagy ugrunda bimöçber tagallalar edýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak, belent başy aman bolsun!
Nabat REJEPOWA,
Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we
informatika institutynyň mugallymy.