Kitap oňa gadyr goýýan adam üçin tapylgysyz baýlykdyr. Ynsanyň kyn gününde iň ýakyn ýardamçysy, akyl hazynasy we ygtybarly gollanmasy kitapdyr. Bu barada hormatly Prezidentimiz – Biziň halkymyza ylma yhlaslylyk we kitaplara bolan söýgi mydama mahsus bolupdyr. Halk nesilden-nesle geçip gelýän kitaplary gözüniň göreji ýaly gorap saklapdyr. Biziň ata-babalarymyz hatda iň bir çykgynsyz ýagdaýlarda hem kitaplary iň bir gymmatly zat hökmünde duşmanlardan gizläpdirler – diýip belleýär. Kitaby söýmek, ylym-bilime sarpa goýmak ata-babalarymyzdan bize gelýän ajaýyp ýörelgeleriň biridir.
Geçen şöhratly taryhy döwrümiziň islendik pursadyna ser salanyňda kitaba bolan hormatyň aýratyndygyny görmek bolýar. Garahanly, Gaznaly, Seljuk we Osmanly türkmen döwletlerinde kitabyň ynsan durmuşynda wajyp orun tutandygy mälimdir. Şol döwürlerde gurlan täsin kitaphanalar ýurdumyza gelýän gaýry döwletleriň raýatlarynda uly gyzyklanma döretmek bilen bir hatarda alymlaryň jemlenen merkezine öwrülmegine ýardam edipdir.
Gündogaryň beýik alymlarynyň jemlenen ýeri bolan Merw ençeme kitaphanalaryň we gymmatly kitaplaryň gaznasyna öwrülipdir. Şol döwürlerde Merwe «täjirleriň hem-de alymlaryň şäheri» diýlip at berlipdir. Kitap medeniýetiniň gülläp ösen ýeri hasaplanýan Merwi arap geografy Ýakut şeýle bahalandyrýar: «Dünýäniň hiç bir şäherinde şunuň ýaly alymlaryň we bu ugra degişli meşhur adamlaryň toplanan ýeri ýokdur». Munuň özi türkmen halkynyň nähili şertlerde ýaşandygyna garamazdan, bu mukaddeslige uly sarpa goýandygynyň alamatydyr.
Kitap her döwürde hem halkyň gündelik durmuşynda uly ähmiýete eýe bolupdyr. Rowaýata görä, bir adam akyldaryň ýanyna baryp, özüniň dost tutunmakda ýalňyşýandygyny aýdypdyr. Ondan maslahat sorapdyr. Şonda akyldar ýanynda duran kitaplary görkezip: «Oglum, kitapdan ýakyn dost bolmaz. Kitap seniň her dürli ýagdaýyňda iň ýakyn dostuň, syrdaşyň, maslahatçyňdyr. Köpräk kitap oka!» – diýip jogap beripdir.
Rowaýatda görnüşi ýaly, kitaby köp okaýan adamyň sowatlylyk derejesi artyp, aňy ýitileşýär. Kitaphon adam jemgyýet bilen gatnaşygynda gowy sözlemegi, medeniýetli, saýhally bolmagy başarýar.
Golýazmalaryň, çeper edebiýatlaryň üsti bilen dilden-dile geçip, biziň döwrümizde täzeçe öwüşginlere eýe bolan halk pähimleri, paýhas dürdäneleri häzirki wagtda ýaş nesli terbiýelemekde iň ygtybarly serişdedir.
Berkarar döwletimizde ata-babalarymyzyň gadymy ýoluny dowam etdirmekde, halkymyzyň şol sanda ýaş nesilleriň aň-düşünjesiniň ýokary derejede bolmagy babatynda uly tagallalary amala aşyrýan hormatly Prezidentimiziň jany sag, belent başy aman bolsun!
Maral Nuryýewa,
Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň mugallymy.