Oý­la­nyp ta­py­lan dür­li en­jam­la­ryň kä­bi­ri wag­tyň geç­me­gi bi­len öz möw­ri­ti­ni ta­mam­la­ýan bol­sa, kä­bi­ri hiç ha­çan ula­nyş­dan gal­ma­ýar. Gün­de­lik dur­muş­da ula­nyl­ýan­dy­gy üçin he­mi­şe ge­rek bol­ýan bu en­jam­lar di­ňe kä­mil­leş­mek ar­ka­ly bar­ly­gy­ny do­wam et­dir­ýär. Kir ýu­wu­jy en­jam hem şeý­le oý­lap ta­pyş­la­ryň bi­ri­dir. Il­ki­baş­da­ky gör­nü­şi hä­zir­ki­ler­den ta­pa­wut­ly hem bol­sa, ol adam­la­ryň gün­de­lik işi­ni ep-es­li ýe­ňil­leş­dir­ýär. El bi­len kir ýuw­mak hem köp wag­ty­ňy al­ýar, hem-de güýç-kuw­wat ta­lap ed­ýär. Bu kyn işiň aň­sat ýo­lu­ny ta­pan il­kin­ji adam­la­ryň bi­ri Hen­ri Sidg­ýer­dir. Lon­don­ly in­že­ner 1782-nji ýyl­da el­de aý­la­mak ar­ka­ly iş­le­ýän il­kin­ji kir ma­şy­ny oý­lap tap­ýar. Onuň oý­lap ta­pan ýö­ne­keý en­ja­my ki­çi­räk çe­le­giň için­dä­ki aý­lan­ýan çarh­dan yba­rat bo­lup­dyr. In­že­ner tag­ta­dan ýa­sa­n bu en­ja­myn­dan soň­ra eşik­le­ri aras­sa­la­mak üçin çot­ga hem be­je­rip­dir. Bu­la­ryň iki­si hem el güý­jü­ni ta­lap edip­dir. Eşik­ler ýuw­lan­dan soň­ra ony el­de syk­ma­ly hem bo­lup­dyr. Elekt­rik ener­gi­ýa­sy oý­la­nyp ta­py­lan­dan soň­ra has kä­mil kir ma­şyn oý­la­nyp ta­py­lyp­dyr. 1906-njy ýyl­da Al­wa Fi­şer elekt­rik ener­gi­ýa­sy bi­len iş­le­ýän il­kin­ji kir ma­şy­ny oý­lap tap­ýar. Fi­şer bu oý­lap ta­py­şy­na «Thor» di­ýip at be­rip­dir. Bu en­jam söw­da mak­sat­ly sa­tu­wa çy­ka­ry­lan il­kin­ji kir ýu­wu­jy ma­şyn bol­ýar. Eşi­gi az­da-kän­de syk­ýan il­kin­ji ma­şyn 1930-njy ýyl­lar­da peý­da bol­ýar. Bu ma­şyn­da ýuw­lan eşik­ler iki sa­ny si­lind­riň ara­syn­dan ge­çi­ri­lip sy­kyl­ýan eken. 1937-nji ýyl­da aw­to­mat­laş­dy­ry­lan kir ma­şyn oý­la­nyp ta­pyl­ýar. Şeý­le-de bol­sa, bu en­jam­la­ryň köp­çü­lik­le­ýin sa­tyl­ma­gy 1980-nji ýyl­lar­da ar­typ baş­la­ýar. Bu en­jam­lar eşi­gi ma­za­ly syk­ýan, eşi­giň ma­te­ria­ly­na gö­rä, dür­lü­çe ýuw­ýan aw­to­mat­laş­dy­ry­lan ul­ga­my bi­len ta­pa­wut­lan­ýar. Ýyl­sa­ýyn döw­re­bap­laş­ýan bu ma­şyn­lar has-da kä­mil­leş­di­ri­lip, su­wy, elekt­rik ener­gi­ýa­sy­ny az ta­lap ed­ýän gör­nüş­le­ri hem peý­da bol­ýar.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА