Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ba­şy­ny baş­lan hem-de her ýyl Me­de­ni­ýet we sun­gat iş­gär­le­ri­niň gü­nü­ne ba­gyş­la­nyp ge­çi­ril­ýän giň ge­rim­li çä­re türk­men hal­ky­nyň ru­hy mi­ra­sy­ny aýaw­ly sak­la­ma­ga, çuň­ňur öw­ren­mä­ge we giň­den wa­gyz et­mä­ge, dö­re­di­ji­lik iş­gär­le­ri­niň hü­nä­ri­ni kä­mil­leş­dir­mä­ge, tä­ze ze­hin­le­ri ýü­ze çy­kar­ma­ga, ila­tyň me­de­ni de­re­je­si­ni ýo­kar­lan­dyr­ma­ga gö­nük­di­ri­len­dir.
Il­kin­ji ge­zek 2013-nji ýyl­da “Awa­za” mil­li sy­ýa­hat­çy­lyk zo­la­gyn­da ge­çi­ri­len Me­de­ni­ýet hep­de­li­gi ýur­du­my­zyň we­la­ýat­la­ryn­da tap­gyr­ma-tap­gyr ge­çi­ri­lip, se­bit­le­riň ta­ry­hy-me­de­ni mi­ra­sy­ny dür­li öwüş­gin­de açyp gör­kez­di.
Şo­nuň bi­len bir­lik­de her ýyl ge­çi­ril­ýän çä­re türk­men me­de­ni­ýe­ti­niň aý­dyň we köp ugur­ly se­riş­de­le­ri mil­li sun­ga­tyň äh­li gör­nüş­le­ri­niň – ope­ra we aý­dym-saz, ki­no we teatr, şe­kil­len­di­riş we ama­ly-ha­şam sun­ga­ty­nyň, ede­bi­ýa­tyň we halk dö­re­di­ji­li­gi­niň ga­za­nan­la­ry­ny şöh­le­len­dir­ýär.
Aş­ga­bat – ýur­du­my­zyň me­de­ni dur­mu­şy­nyň mer­ke­zi ýa­kyn bir­nä­çe gü­nüň için­de äh­li we­la­ýat­la­ryň dö­re­di­ji­lik güý­jü­ni bir­leş­dir­di. Me­de­ni­ýet hep­de­li­gi­ni ge­çir­mek üçin paý­tag­ty­my­za ge­len we­ki­li­ýet­le­riň dü­zü­min­de bel­li teatr ar­tist­le­ri, est­ra­da aý­dym­çy­la­ry we halk bag­şy­la­ry, mu­zeý we ki­tap­ha­na işi­niň hü­när­men­le­ri, su­rat­keş­ler we şa­hyr­lar, aý­dym-saz we dö­re­di­ji­lik to­par­la­ry bar.
Hep­de­li­giň çäk­le­rin­de gu­ral­ýan ýaş aý­dym­çy­la­ryň we sa­zan­da­la­ryň kon­sert­le­ri, su­rat­la­ryň, ama­ly-ha­şam sun­ga­ty eser­le­ri­niň, ne­şir önüm­le­ri­niň we mu­zeý gym­mat­lyk­la­ry­nyň, fo­to­su­rat­la­ryň ser­gi­le­ri, ki­no­la­ryň gör­ke­zi­li­şi, şyg­ry­ýet ag­şam­la­ry – bu­la­ryň hem­me­si türk­men me­de­ni­ýe­ti­niň ga­za­nan­la­ry­nyň su­but­na­ma­la­ry­dyr.
Me­de­ni­ýet hep­de­li­gi – 2017-niň açy­lyş da­ba­ra­sy Türkmenistanyň Döw­let me­de­ni­ýet mer­ke­zi­niň Mu­kam­lar köş­gün­de geçirildi. Bu ýe­re ýyg­na­nan­la­ryň ha­ta­ryn­da hö­kü­met ag­za­la­ry, Me­de­ni­ýet mi­nistr­li­gi­niň we onuň ga­ra­ma­gyn­da­ky eda­ra­la­ryň, Türkmenistanyň Ylym­lar aka­de­mi­ýa­sy­nyň pu­dak­la­ýyn ins­ti­tut­la­ry­nyň we ýur­du­my­zyň dö­re­di­ji­lik okuw mek­dep­le­ri­niň, jem­gy­ýet­çi­li­giň hem-de köp­çü­lik­le­ýin ha­bar be­riş se­riş­de­le­ri­niň ýol­baş­çy­la­ry we we­kil­le­ri, me­de­ni­ýet we sun­gat iş­gär­le­ri, ta­lyp ýaş­lar bar.
Mu­kam­lar köş­gü­niň uly sah­na­syn­da ge­çi­ri­len kon­sert­de sun­gat us­sat­la­ry we ýur­du­my­zyň bel­li dö­re­di­ji­lik to­par­la­ry çy­kyş et­di­ler. Çy­kyş­la­ryň baý ma­ny-maz­mu­ny ola­ryň sah­na be­ze­gi, hä­zir­ki za­man teh­ni­ki se­riş­de­le­riň giň­den ula­nyl­ma­gy, wi­deo şe­kil­le­riň gör­ke­zil­me­gi bi­len aý­dyň be­ýan edil­di. Mu­nuň özi ki­çi sah­na oýun­la­ry­ny dö­ret­mä­ge müm­kin­çi­lik ber­di, olar mil­li Li­de­ri­mi­ziň ägirt uly üns ber­me­gi ne­ti­je­sin­de ýur­du­my­zyň me­de­ni­ýe­ti­niň we sun­ga­ty­nyň gül­läp ös­dü­ril­me­gi ha­kyn­da­ky bir bi­te­wi me­se­lä­ni özün­de jem­le­di.
Asyl­ly dä­be gö­rä, sun­gat us­sat­la­ry öz­le­ri­niň hü­när baý­ra­my­na ba­gyş­lap dö­re­den tä­ze aý­dym-saz­la­ry­ny ol gün il­kin­ji ge­zek ýe­ri­ne ýe­tir­di­ler. Halk we hä­zir­ki za­man äheň­le­ri, nus­ga­wy saz eser­le­ri, aý­dyň ho­re­og­ra­fi­ýa we folk­lor çy­kyş­la­ry kon­ser­tiň mak­sat­na­ma­sy­ny düz­di. Folk­lor eser­le­ri­niň kö­pü­si ýur­du­my­zyň aý­ry-aý­ry se­bit­le­ri­ne mah­sus­dyr, em­ma şo­nuň bi­len bir­lik­de ola­ryň äh­li­si mil­li me­de­ni­ýe­ti­mi­ziň bi­te­wi köp öwüş­gin­li saz­la­şy­gy­ny eme­le ge­tir­ýär.
“Gö­rog­ly” eposyndan, “Zöh­re-Ta­hyr” des­sanyn­dan bö­lek­ler uly bol­ma­dyk sah­na ese­ri gör­nü­şin­de ýe­ri­ne ýe­ti­ri­lip, türk­men sun­ga­ty­nyň iň go­wy ýö­rel­ge­le­ri­niň do­wa­mat­ly­ly­gy­ny ala­mat­lan­dyr­dy. Aja­ýyp zal­da hä­zir­ki za­man est­ra­da äheň­le­ri ýaň­lan­dy. Sent­ýabr aýyn­da Aş­ga­bat­da ge­çi­ril­jek iri sport fo­ru­my­na ba­gyş­la­nan “Azia­da” at­ly aý­dym kon­ser­tiň iň aý­dyň we joş­gun­ly çy­kyş­la­ry­nyň bi­ri bol­dy. Baý maz­mun­ly mag­lu­mat­lar, wi­deo şe­kil­ler hem-de ho­re­og­ra­fi­ýa to­pa­ry­nyň sport tan­sy äheň­le­rin­dä­ki çy­ky­şy türk­me­nis­tan­ly­la­ryň öň­de bol­jak Oýun­la­ra ýo­ka­ry ru­hu­be­lent­lik­de taý­ýar­lan­ýan­dyk­la­ry­nyň ny­şa­ny bol­dy.
Baý­ram­çy­lyk kon­sert mak­sat­na­ma­sy­nyň ahy­ryn­da küşdep­di tan­sy ýe­ri­ne ýe­ti­ril­di, on­da mil­li me­de­ni­ýe­ti­mi­ziň saz­la­şy­gy­nyň we ru­hy güý­jü­niň kuw­wat­ly ener­ge­ti­ka­sy jem­len­ýär.
Gü­nüň ikin­ji ýa­ry­myn­da Me­de­ni­ýet hep­de­li­gi–2017-niň açyl­ma­gy my­na­sy­bet­li çä­re­ler “Türk­me­nis­tan” ki­no­kon­sert mer­ke­zin­de do­wam et­di. Bu ýer­de şu ýy­lyň ýur­du­my­zyň giň ek­ran­la­ry­na çy­kan “At – my­rat” çe­per ki­no­fil­mi­ni dö­re­di­ji­ler bi­len du­şu­şyk ge­çi­ril­di. Bu film dün­ýä de­re­je­sin­de yk­rar edi­len adam­za­dyň ba­ha­sy­na ýe­tip bol­ma­jak mi­ra­sy bo­lan meş­hur ahal­te­ke be­dew­le­ri­ne ba­gyş­lan­ýar. Ag­şam Mu­kam­lar köş­gi Döw­let sim­fo­ni­ki or­kest­ri ta­ra­pyn­dan ýe­ri­ne ýe­ti­ri­len nus­ga­wy sa­zy söý­ýän­ler üçin öz ga­py­sy­ny giň­den aç­dy.
23-nji iýun­da Me­de­ni­ýet hep­de­li­gi­niň çäk­le­rin­de Şe­kil­len­di­riş sun­ga­ty mu­ze­ýin­de nak­gaş­lyk, heý­kel­ta­raş­lyk we ama­ly-ha­şam sun­ga­ty­nyň eser­le­ri­niň ser­gi­si ge­çi­ril­di, Türk­men döw­let gur­jak te­at­ryn­da ýa­şa­jyk ze­hin­ler çy­kyş et­di­ler, “Wa­tan” ki­no­kon­sert mer­ke­zin­de bol­sa, “Mag­tym­gu­ly” çe­per fil­mi­ni dö­re­den to­par bi­len du­şu­şyk ge­çi­ril­di we bu fil­miň gör­ke­zi­li­şi bol­dy. Teatr sun­ga­ty­ny söý­ýän­ler Alp Ars­lan adyn­da­ky Mil­li dra­ma te­at­ryn­da “Gö­rog­ly we Aga­ýu­nus” sah­na oý­nu­na to­ma­şa et­mä­ge müm­kin­çi­lik al­dy­lar.
Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz mil­li me­de­ni­ýe­tiň iň oňat däp­le­ri­ni ös­dür­mek hem-de do­wam et­dir­mek me­se­le­le­ri­ne uly äh­mi­ýet ber­ýär. Mil­li me­de­ni­ýe­tiň iň oňat däp­le­ri­niň dur­nuk­ly­ly­gy ne­ti­je­sin­de, ol dün­ýä ösü­şi­niň ta­ry­hyn­da aý­ra­tyn or­ny eýe­le­di. Döw­let ta­ra­pyn­dan dö­re­dil­ýän şert­ler ga­dy­my mil­li me­de­ni­ýe­tiň, dö­re­di­ji­lik däp­le­ri­niň, dün­ýä­niň äh­li halk­la­ry bi­len me­de­ni hyz­mat­daş­ly­gyň köp­ta­rap­ly gör­nüş­le­ri­niň hil taý­dan tä­ze ösü­şi­ne, mil­le­tiň ta­ry­hy-me­de­ni mi­ra­sy­nyň giň­den wa­gyz edil­me­gi­ne ýar­dam ber­di.
Mil­li Li­de­ri­mi­ziň türk­men hal­ky­na ga­ly­ber­se-de, sun­gat we dö­re­di­ji­lik iş­gär­le­ri­ne sow­gat be­ren “Me­de­ni­ýet hal­kyň kal­by­dyr”, “Türk­men me­de­ni­ýe­ti” hem-de “Ile döw­let ge­ler bol­sa…” at­ly ki­tap­la­ry­nyň çap edil­me­gi uly äh­mi­ýe­te eýe­dir. “Türk­men me­de­ni­ýe­ti” at­ly ki­tap mil­li Li­de­ri­mi­ziň türk­men jem­gy­ýe­ti­niň ösü­şin­de kö­pa­syr­lyk me­de­ni mi­ra­syň or­ny hem-de me­de­ni­ýet ul­ga­myn­da hä­zir­ki za­man döw­let sy­ýa­sa­ty­nyň we­zi­pe­le­ri ha­kyn­da­ky pi­kir ýö­ret­me­le­ri gör­nü­şin­de­dir. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň “Ile döw­let ge­ler bol­sa…” at­ly beý­le­ki ki­ta­by türk­men hal­ky­my­zyň aý­dym-saz sun­ga­ty­nyň ta­ry­hy­nyň sa­hy­pa­la­ry­na ba­gyş­la­nan­dyr. Türk­men hal­ky­nyň saz sun­ga­ty­nyň ga­dy­my ta­ry­hy ba­ra­da­ky mag­lu­mat­la­ryň düýp­li öw­re­nil­me­gi bu ki­ta­byň dö­re­me­gi­ne ge­tir­di. Mun­dan baş­ga-da, ki­tap­da mil­li owa­zyň hem-de mu­kam­la­ry düz­me­giň aý­ra­tyn­lyk­la­ry şöh­le­len­ýär. Aw­tor asyr­la­ryň do­wa­myn­da türk­men me­de­ni­ýe­tin­de bag­şy­la­ryň tu­tan or­nu­ny, ha­ly­pa­çy­lyk däp­le­ri­niň do­wam­ly­ly­gy­ny hem-de dür­li dö­re­di­ji­lik mek­dep­le­ri­niň ke­ma­la gel­şi­ni yzar­la­ýar.
Türk­men, iň­lis we rus dil­le­rin­de ne­şir edi­len “Me­de­ni­ýet hal­kyň kal­by­dyr” at­ly ki­tap döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň me­de­ni­ýet ba­ra­da aý­dan söz­le­ri­niň ýy­gyn­dy­sy bo­lup dur­ýar. Şeý­le hem oňa mil­li Li­de­ri­mi­ziň çy­kyş­la­ryn­dan, söh­bet­deş­lik­le­rin­den, Me­de­ni­ýet we sun­gat iş­gär­le­ri­niň gü­ni we şu ug­ra de­giş­li beý­le­ki mö­hüm wa­ka­lar my­na­sy­bet­li ibe­ren Gut­lag hat­la­ryn­dan al­nan söz­lem­ler go­şul­dy. Şeý­le­lik­de, tä­ze ki­tap tä­ze ta­ry­hy eý­ýam­da ýur­du­my­zyň me­de­ni­ýe­ti­niň yzy­gi­der­li ösü­şi­niň öz­bo­luş­ly se­ne­na­ma­sy bo­lup dur­ýar.Ýur­du­myz­da Ga­raş­syz­lyk ýyl­la­ryn­da pug­ta­la­nan me­de­ni sy­ýa­sat ne­ti­je­sin­de, dün­ýä me­de­ni­ýe­ti­niň dost­luk­ly gat­na­şyk­lar ar­ka­ly pug­ta­lan­ma­gy­na, dün­ýä halk­la­ry­nyň mil­li me­de­ni­ýet­le­ri bi­len ta­nyş­mak­ly­ga giň ýol açyl­dy. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz da­şa­ry ýurt­la­ra döwlet sa­par­la­ryn­da me­de­ni gat­na­şyk­la­ra aý­ra­tyn äh­mi­ýet ber­ýär. Bu ýag­daý ýöne ýer­den däl­dir. Çün­ki, me­de­ni­ýet­li­lik yn­san­la­ry bi­r-bi­ri­ne ýa­kyn­laş­dyr­ýar, dost-do­gan bo­lup ýa­şa­ma­ga iter­ýär.
Ýur­du­myz­da me­de­ni dip­lo­ma­ti­ýa­nyň dün­ýä çyk­ma­gy­nyň her bir ösüş­li men­zil­le­ri hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň tä­ze­çil­li­ge we öňe­gi­diş­li­ge ça­gyr­ýan pa­ra­sat­ly baş­lan­gyç­la­ryn­dan ugur al­ýar. Şeý­le dün­ýä de­re­je­li baş­lan­gyç­la­ryň bi­ri-de, Ga­raş­syz Türk­me­nis­tan Wa­ta­ny­myz­da her ýyl ge­çi­ril­ýän iri hal­ka­ra fo­ru­myň – Me­de­ni­ýet hep­de­li­gi­niň ýur­du­myz­da eý­ýäm köp ge­zek uly da­ba­ra bi­len ge­çi­ri­len­di­gi­dir.
Ga­raş­syz, he­mi­şe­lik Bi­ta­rap Türk­me­nis­tan Wa­ta­ny­myz­da bo­lup geç­ýän özge­riş­le­re öz wag­tyn­da ses­le­nip bil­ýän me­de­ni­ýet we sun­gat us­sat­la­ry­myz aja­ýyp döwrü­mi­ziň wasp­çy­la­ry­dyr­. Me­de­ni­ýet we sun­gat iş­gär­le­ri­niň bag­ty­ýar­lyk za­ma­na­myz­da bi­tir­ýän iş­le­ri bimöçber­dir. Olar aja­ýyp za­ma­na­myz­da şan­ly se­ne­ler my­na­sy­bet­li gu­ral­ýan çä­re­le­riň, toý-baý­ram­la­ryň be­ze­gi. Ul­ga­myň iş­gär­le­ri­niň Ga­raş­syz Türk­me­nis­ta­ny­my­zy, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ýol­baş­çy­ly­gyn­da ama­la aşy­ryl­ýan giň möçber­li özgert­me­le­ri, aja­ýyp döwrü­mi­zi wasp ed­ýän aý­dym-saz­ly çy­kyş­la­ry, şow­hun­ly tans­la­ry döwle­ti­mi­ziň her bir ra­ýa­ty­ny tä­ze zäh­met üs­tün­lik­le­ri­ne ruh­lan­dyr­ýar. Mil­li Li­de­ri­mi­ziň ýur­du­my­zyň me­de­ni­ýe­ti­ni, sun­ga­ty­ny ösdür­mek, mil­li mi­ra­sy­my­zy çuň­ňur öwren­mek ba­ra­da­ky yzy­gi­der­li ala­da­la­ry hem il­kin­ji no­bat­da şu mak­sat­lar­dan gözbaş al­ýar.