Hä­zir­ki wagt­da Gü­nor­ta ýa­rym şar­da, şol san­da An­tark­ti­ka­da gyş ta­mam­la­nyp, ba­ha­ryň il­kin­ji aýy ahyr­lap bar­ýar. Mu­ňa ga­ra­maz­dan, se­bi­tiň buz ör­tü­gi­niň ozal­ky ýyl­lar­da­ky­dan has ki­çi de­re­jä ýe­ten­di­gi mä­lim edil­di. ABŞ-nyň Mil­li gar we buz mag­lu­mat mer­ke­zi (NSIDC) eme­li hem­ra­lar ar­ka­ly se­bi­ti su­ra­ta al­dy. Top­la­nan mag­lu­mat­da bu­zuň şu möw­süm­dä­ki iň pes de­re­jä ýe­ten­di­gi­ni gör­mek bol­ýar. Adat­ça hä­zir­ki wagt­da An­tark­ti­ka­da bu­zuň tut­ýan meý­da­ny iň köp de­re­je­de bol­ma­ly. Em­ma mag­lu­mat­lar 1979-njy ýyl­dan bä­ri buz ör­tü­gi­niň iň ki­çi de­re­jä ýe­ten­di­gi­ni gör­kez­ýär. Buz gat­la­gy­nyň iň köp ýer gap­la­ýan gü­ni bo­lan 10-njy sent­ýabr­da onuň tut­ýan meý­da­ny 16,96 mil­li­on ine­dör­dül ki­lo­met­re ýe­tip­dir.
Mun­dan ozal şu möw­süm­dä­ki iň pes de­re­je 1986-njy ýyl­da ha­sa­ba al­nyp­dyr. Şu ýyl­ky gör­ke­zi­ji­niň 1986-njy ýyl­da­ky­dan bir mil­li­on ine­dör­dül ki­lo­metr az­dy­gy ha­bar be­ril­di. Şeý­le­lik­de, iki öl­çe­giň ara­syn­da­ky ta­pa­wut bo­lan bir mil­li­on ine­dör­dül ki­lo­metr Mü­sü­riň tut­ýan meý­da­ny­na deň.
Adat­ça Gü­nor­ta pol­ýu­syň daş-tö­we­re­gi­ni gap­la­ýan buz ör­tü­gi ýy­lyň ys­sy möw­sü­min­de eräp, gy­şy­na gaý­ta­dan doň­ýar. Bu te­bi­gy ha­dy­sa her ýyl gaý­ta­lan­ýar. Em­ma alym­lar An­tark­ti­ka­nyň tö­we­re­gi­ni gap­la­ýan de­ňiz bu­zu­nyň to­mus pas­lyn­da erän­den soň­ra gaý­ta­dan öň­ki dur­ku­na gel­män­di­gi­ni bel­le­ýär­ler. Ge­çen to­mus­da hem yk­ly­myň buz­ly meý­da­ny ta­ryh­da­ky iň pes de­re­jä ýe­tip­di.
Buz gat­la­gy­nyň de­ňiz­dä­ki bö­le­gi­niň ere­me­gi bi­len deň­ziň suw de­re­je­si beý­gel­me­ýär. Em­ma şeý­le-de bol­sa buz gat­la­gy­nyň tut­ýan meý­da­ny­nyň azal­ma­gy ping­win­ler, yk­lym­da gyş­la­ýan guş­lar we de­ňiz jan­dar­la­ry­nyň ýa­şaý­şy­na tä­sir ed­ýär.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА