Tu­tuş dün­ýä­de eko­lo­gi­ýa taý­dan aras­sa ha­sap­lan­ýan ulag­la­ryň görnüşleriniň sa­ny kö­pel­ýär. Bu ugur­da dün­ýä­niň iri aw­tou­lag ön­dü­ri­ji kom­pa­ni­ýa­la­ry köp iş­leri alyp bar­ýar­lar. 2022-nji ýyl­da elekt­rik to­gy bi­len he­re­ket­len­ýän hem-de gib­rid (ki­çi gör­nüş­li) ulag­la­ryň sa­ny­nyň 17 mil­lio­na ýet­me­gi­ne ga­ra­şyl­ýar. Hä­zir­den dün­ýä bel­li kom­pa­ni­ýa­lar bu ugur­da­ky önüm­çi­li­gi­ni ýo­kar­lan­dyr­mak üçin ma­ýa go­ýum tas­la­ma­la­ry­ny ama­la aşyr­ma­ga gi­riş­di.

Ýa­po­ni­ýa­nyň meş­hur “Toyo­ta” aw­to­kon­ser­ni tä­ze gör­nüş­li ba­ta­re­ýa­lar bi­len he­re­ket ed­ýän elekt­ro­mo­bil­le­ri ön­dür­mek üçin tas­la­ma­nyň üs­tün­de iş­läp baş­la­dy. Onuň sa­tu­wy 2022-nji ýyl­da ama­la aşy­ry­lar.
“Toyo­ta” kom­pa­ni­ýa­sy­nyň elekt­rik to­gy bi­len iş­le­ýän tä­ze ula­gy­nyň ba­ta­re­ýa­sy sanlyja mi­nut­da zar­ýad alar we ýe­ne-de ýo­lu­ny do­wam et­di­rer. Hä­zir­ki wagt­da elekt­rik to­gy bi­len iş­le­ýän ulag­la­ryň ba­ta­re­ýa­la­ry 20-30 mi­nut­da zar­ýad alyp, 300-400 ki­lo­met­r ýol geç­mä­ge ukyp­ly­dyr.
Ýa­pon kom­pa­ni­ýa­sy tä­ze tas­la­ma­sy bi­len 2022-nji ýyl­da aw­tou­lag ba­za­ry­na çyk­ma­gy mak­sat edin­ýär. Kom­pa­ni­ýa 2020-nji ýyl­dan baş­lap, eko­lo­gi­ýa taý­dan aras­sa ulag­la­ryň köp­çü­lik­le­ýin önüm­çi­li­gi­ne gi­riş­er. Bu işe 2020-nji ýyl­da Ýa­po­ni­ýa­nyň paý­tag­ty To­kio şä­he­rin­de ge­çi­ril­jek Olim­pi­ýa oýun­la­ry­na ga­bat­lanyp başlanylar. 1937-nji ýyl­da dö­re­di­len bu kom­pa­ni­ýa dün­ýä ba­za­ryn­da­ky bäs­deş­li­gi na­zar­da tu­tup, oňa hä­zir­den taý­ýar­lyk gör­ýär.
Elekt­rik energiýasy bi­len he­re­ket ed­ýän ulaglaryň önüm­çi­li­gin­de Ger­ma­ni­ýa­nyň dün­ýä bel­li BMW kom­pa­ni­ýa­sy hem bäs­deş­lik et­mek is­le­ýär. Ol “Mi­ni” ky­sym­ly ula­gy­ny ön­dü­rer. 2019-njy ýyl­da Oks­ford şä­he­rin­de ýer­leş­ýän za­wodyn­da elekt­rik to­gy bi­len iş­le­ýän ula­glarynyň il­kin­ji gör­nüş­le­ri ba­za­ra çy­ka­ry­lar. 2020-nji ýy­lyň or­ta­la­ryn­da BMW-niň ulag­la­ry­nyň 15 ýa-da 25 gö­te­ri­mi­ni elekt­ro­mo­bil­ler dü­zer.
Ger­ma­ni­ýa­nyň ýe­ne-de bir iri kom­pa­ni­ýa­la­ryn­dan “Mercedes” hem elekt­rik to­gu­nyň ha­sa­by­na iş­le­ýän he­re­ket­len­di­ri­ji­si bo­lan ulag­la­ryň önüm­çi­li­gi­ne uly äh­mi­ýet ber­mä­ge baş­la­dy.
Ame­ri­ka­ly mil­li­ar­der Ilon Mas­kyň ýol­baş­çy­lyk ed­ýän “Tes­la” kom­pa­ni­ýa­sy “Mo­del-3” ky­sym­ly tä­ze elekt­ro­mo­bi­li­ni aw­tou­lag muş­dak­la­ry­nyň dyk­ga­ty­na ýe­tir­di. Tä­ze ula­gyň ta­nyş­dy­ry­lyş da­ba­ra­syn­da çy­kyş eden işe­wür Mask 500 ulagy sar­gyt alan­dyk­la­ry­ny we o­la­ryň il­kin­ji 30-sy­nyň müş­de­ri­le­ri­ne gow­şu­ry­lan­dy­gy­ny mä­lim et­di. Bu ula­gyň ba­ha­sy 35 müň ame­ri­kan dol­la­ry­na deň­dir.
Şol bir­wagt­da Ger­ma­ni­ýa­nyň “Audi” kom­pa­ni­ýa­sy 2022-nji ýy­la çen­li çyk­da­jy­la­ry­ny 12 mil­liard dol­la­ra çen­li azal­dyp, ony hem elekt­rik to­gy bi­len iş­le­ýän ulag­la­ryň önüm­çi­li­gi we ola­ry iş­läp düz­mä­ge sarp et­jek­di­gi­ni mä­lim et­di. Öňü­miz­dä­ki 5 ýy­lyň do­wa­myn­da kom­pa­ni­ýa dün­ýä ba­za­ry­na elekt­ro­mo­bil­le­rini çy­kar­ma­gy me­ýil­leş­dir­ýär. “E-tron” ky­sym­ly ulag 2018-nji ýyl­da Brýus­sel­de müş­de­ri­lere hö­dür­le­ner.
Mä­lim bol­şy ýa­ly, Be­ýik Bri­ta­ni­ýa­da 2040-njy ýyl­dan baş­lap, di­zel ýan­gy­jy we ben­zin bi­len iş­le­ýän ulag­la­ry sa­tyn al­mak müm­kin­çi­li­gi bol­maz. Se­bä­bi şol ýyl­dan baş­lap, eko­lo­gi­ýa taý­dan aras­sa ulag gör­nüş­le­rin­den peý­da­lan­mak göz öňün­de tu­tul­ýar.
Ge­çen ýyl bol­sa, Pa­ri­žiň, Afi­ny­nyň hem-de Mad­ri­diň mer­ke­zi kö­çe­le­rin­de 2025-nji ýyl­dan baş­lap, di­zel ýan­gy­jy bi­len iş­le­ýän ulag­la­ryň he­re­ket et­me­gi­ne müm­kin­çi­lik be­ril­me­jekdigi aýdyldy.
Ýew­ro­pa­nyň esa­sy ýurt­la­ry­nyň ka­bul eden bu çöz­güt­le­ri aw­to­kon­sern­le­ri ula­gyň eko­lo­gi­ýa taý­dan arassa gör­nüş­le­ri­ni has köp ön­dür­mä­ge iter­gi ber­ýär.