ý­mit sa­na­wy­myz­da iň köp sarp edil­ýän önüm­le­riň bi­ri hem mes­gedir. V asyr­da Ir­lan­di­ýa­da ön­dü­ril­mä­ge baş­la­nan bu önü­miň önüm­çi­li­gi XIX asy­ryň bi­rin­ji ýa­ry­myn­da Rus­si­ýa­da ýo­la go­ýul­ýar. Mes­gä­ni köp­le­riň ha­la­ýan­ly­gy ýö­ne ýer­den däl­dir. Ol öz dü­zü­min­de ösüm­lik ýa­gy­nyň hiç bi­rin­de bol­ma­dyk A wi­ta­mi­niň uly muk­da­ry­ny sak­la­ýar. Mes­ge gö­rüş we be­de­niň go­rag ul­ga­my üçin ze­rur bo­lan A wi­ta­mi­niň üs­tü­ni ýe­tir­ýär.
Bu­lar­dan baş­ga-da, on­da D, K, E, РР wi­ta­min­le­ri, şeý­le hem, B to­pa­ry­nyň äh­li wi­ta­min­le­ri bo­lup, be­den­de oňat öz­leş­ýär­ler. Bu wi­ta­min­ler süňk­le­riň ös­me­gi, diş­le­riň, saç­yň, de­ri­niň sag­dyn­ly­gy we nerw ul­ga­my­nyň iş­jeň­li­gi üçin örän ze­rur­dyr. Şeý­le hem mes­ge dü­zü­min­de 40 gö­te­rim doý­gun däl olein kis­lo­ta­sy­ny hem-de 150 sa­ny dür­li ýag kis­lo­ta­la­ry­ny sak­lap, ola­ryň 20-si ta­pyl­gy­syz­dyr. Şo­nuň ýa­ly hem arassa mes­gäniň dü­zü­min­de be­lok­lar, ug­le­wod­lar, ka­liý, kal­siý, de­mir, mar­ga­nes, mag­niý, mis, fos­for, nat­riý we sink bar. Mes­gä­niň dü­zü­min­de ka­lo­ri­ýa­nyň köp muk­da­ry sak­lan­ýar. Onuň ba­ry-ýo­gy 1 gra­myn­da 7,29 Kkal bo­lup, eger-de be­de­ne köp düş­se, se­miz­li­ge alyp ba­ryp bil­ýär.
Mes­ge ga­ryn-içe­ge ke­sel­le­rin­de örän peý­da­ly­dyr. Ol top­lum­la­ýyn ýar­dam ber­ýär: A wi­ta­mi­ni ow­nuk aş­ga­zan baş­la­ry­ny tiz bi­tir­ýär. Onuň dü­zü­min­dä­ki olein kis­lo­ta­sy düw­nük how­pu­ny hem pe­se dü­şür­ýär. Mes­ge ça­ga­la­ryň akyl iş­jeň­li­gi­ne, sa­pak­la­ra ýe­ti­şik­li­li­gi­ne düýp­li tä­sir ed­ýär. Onuň peý­da­ly­sy garyndysyz, arassa görnüşi bo­lup, ony aram ýag­daý­da ulan­ma­ly­dyr. Sy­gyr süý­dün­den taý­ýar­la­nan mes­ge aram ýag­daý­da iýil­se, sag­lyk üçin diý­seň peý­da­ly­dyr. Onuň dü­zü­min­de ho­les­te­ri­niň uly muk­da­ry sak­la­nyp, aram ýag­daý­da ula­nyl­maz­ly­gy ýü­rek-da­mar ul­ga­myn­da päs­gel­çi­lik dö­re­dip bi­ler. Mes­ge sa­tyn ala­ny­ňyz­da onuň da­şyn­da­ky ýaz­gy­la­ry dyk­gat­ly okaň! Iň go­wy mes­gäniň ýag­ly­ly­gy 80-85 gö­te­rim­den pes bol­ma­ly däl­dir. Onuň gün­de­lik iý­ilmeli muk­da­ry 20 gram­dan geç­me­se, göw­ne­jaý ha­sap­lan­ýar.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА