Hal­ky­my­zyň mil­li gym­mat­lyk­la­ry­nyň bi­ri hem türk­men ala­ba­ýy­dyr. Pa­ra­sat­ly pe­der­le­ri­miz türk­men ala­baý it­le­ri­ni idet­mä­ge ga­ty ir dö­wür­den baş­lap­dyr­lar. Türk­men ala­ba­ýy asyr­la­ryň jüm­mü­şin­den göz­baş al­ýan hal­ky­my­zyň ahal­te­ke be­de­wi, ha­ly­sy, sa­ry­ja goý­ny ýa­ly mil­li gym­mat­lyk­la­ry bi­len bir ha­tar­da dur­ýar. Ga­ra­gu­muň etek­le­rin­de ýa­şan, çar­wa­çy­lyk bi­len meş­gul­la­nan ata-ba­ba­la­ry­my­zyň ýa­şa­ýyş-dur­mu­şy­ny ala­baý it­siz göz öňü­ne ge­tir­mek as­la müm­kin däl. Türk­men ýa­zy­jy-şa­hyr­la­ry­myz öz eser­le­rin­de türk­men ala­baý it­le­ri­niň keş­bi­ni we­pa­ly­ly­gyň, mert­li­giň, gaý­rat­ly­ly­gyň, na­mys­jaň­ly­gyň aja­ýyp nus­ga­sy hök­mün­de su­rat­lan­dyr­ýar­lar. Türk­men hal­ky­nyň Mil­li Li­de­ri, alym Ar­ka­da­gy­myz «Türk­men ala­ba­ýy» at­ly ese­rin­de şeý­le bel­le­ýär: «Ata-ba­ba­la­ry­myz be­de­win­de my­ra­dy­ny, mil­li seç­gi­çi­li­giň aja­ýyp nus­ga­sy bo­lan ala­baý­la­ry­myz­da bol­sa, bag­ty­ny gö­rüp­dir­ler».
Alym Ar­ka­da­gy­my­zyň «Türk­men ala­ba­ýy» at­ly ki­ta­by­ny oka­ny­myz­da ata-ba­ba­la­ry­my­zyň eýe­si­ne we­pa­ly ala­baý it­le­ri ba­ra­da he­mi­şe ala­da edip ge­len­di­gi­ne, türk­men ala­baý­la­ry­nyň hal­ky­my­zyň buý­san­jy­na we mil­li gym­mat­ly­gy­na öw­rü­len­di­gi­ne çuň­ňur göz ýe­tir­ýä­ris.
Mer­da­na­ly­gy, we­pa­ly­ly­gy, güýç-kuw­wa­ty, ar-na­mys­ly­ly­gy, hoş­ni­ýet­li­li­gi, sa­da­ly­gy ala­mat­lan­dyr­ýan türk­men ala­ba­ýy­nyň keş­bi türk­men hal­ky­nyň dü­şün­je­sin­de we­pa­ly dos­ty bi­len ge­çen uzak ta­ry­hy ýo­luň do­wa­myn­da ke­ma­la gel­di. Meş­hur ar­heo­log­lar ta­ra­pyn­dan ta­py­lan ga­dy­my şe­kil­ler hem mu­ňa şa­ýat­lyk ed­ýär. Al­tyn­de­pe we Go­ňur­de­pe ýa­ly meş­hur ýa­dy­gär­lik­ler top­lum­la­ryn­da dür­li ýyl­lar­da ala­baý­la­ryň gu­la­gy, guý­ru­gy ke­si­len ter­ra­kot şe­kil­le­ri ta­pyl­dy. Ga­dy­my Nu­saý­da ta­py­lan par­fi­ýa ri­ton­la­ry­nyň bi­rin­de uly itiň şe­ki­li­ne duş­mak bol­ýar. Ak şä­he­ri­miz Aş­ga­ba­dyň mu­zeý­le­rin­de it­le­riň ýer­li to­hu­my­nyň dür­li asyr­lar­da we dür­li se­net­çi­lik mer­kez­le­rin­de dö­re­di­len beý­le­ki heý­kel şe­kil­le­ri hä­zir­ki wagt­da hem sak­lan­ýar. Daň­da­na­kan­dan ta­py­lan ala­baý gü­jü­gi­niň ki­çi­jik fa­ýans heý­ke­li üýt­ge­şik ar­heo­lo­gik ta­pyn­dy­la­ryň bi­ri­dir. Ol şe­kil türk­men ala­ba­ýy­nyň aý­ra­tyn­lyk­la­ry­ny in­çe­lik bi­len be­ýan edip, it­le­riň bu to­hu­my­nyň müň­ýyl­lyk­la­ryň do­wa­myn­da sak­la­nyp ge­len­di­gi­ne do­ly şa­ýat­lyk ed­ýär.
Türk­men ala­baý­la­ry­nyň to­hu­my­nyň aras­sa­ly­gy­ny, dün­ýä me­de­ni­ýe­ti­niň gaý­ta­lan­ma­jak bö­le­gi hök­mün­de onuň äh­mi­ýe­ti­ni giň­den wa­gyz et­mek, türk­men döw­le­ti­niň it­şy­nas­lyk pu­da­gy­ny has-da kä­mil­leş­dir­mek, onuň hal­ka­ra pu­dak­la­ýyn gi­ňiş­li­ge iş­jeň go­şu­lyş­ma­gy bo­ýun­ça ama­la aşy­ryl­ýan çä­re­ler giň äh­li­halk gol­da­wy­na my­na­syp bol­ýar. Hal­ka­ra türk­men ala­baý it­le­ri as­so­sia­si­ýa­sy­nyň dö­re­dil­me­gi bu ugur­da edi­len mö­hüm iş­le­riň bi­ri­dir. Paý­tag­ty­myz Aş­ga­bat­da «Türk­men ala­ba­ýy» at­ly heý­kel uzak­lar­dan hem gö­zel­li­giň zy­na­ty bo­lup gö­rün­ýär. Mu­nuň özi adam­za­dyň we­pa­ly hem­ra­sy bo­lan gaý­duw­syz ala­baý it­le­ri­ne – hal­ky­my­zyň mil­li gym­mat­ly­gy­na bo­lan be­lent sar­pa­dan ny­şan­dyr. Goý, mil­li gym­mat­lyk­la­ry­my­za be­lent sar­pa go­ýup, ola­ry bü­tin dün­ýä ýaý­mak üçin ta­ry­hy iş­le­ri dur­mu­şa ge­çir­ýän türk­men hal­ky­nyň Mil­li Li­de­ri Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ar­ka­dag­ly Gah­ry­man Ser­da­ry­my­zyň jan­la­ry sag, ömür­le­ri uzak, be­lent baş­la­ry aman bol­sun!

Bekgi ARSLANOW,
Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasynyň döwlet dolandyryş ugrunyň magistranty, Türkmenistanyň Ýaşlar baýragynyň eýesi, ýaş alym.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА