Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe elektrik energetikasy pudagy düýpli özgerişleri başdan geçirýär. Soňky ýyllarda pudagyň binýadyny has-da pugtalandyrmak babatda giň gerimli maýa goýum taslamalary durmuşa geçirildi.
Häzirki döwürde pudagyň kuwwatyny has-da ýokarlandyrmak maksady bilen Lebap welaýatynda kuwwatlylygy 432 megawat bolan gazturbinaly elektrik bekedi, Ahal-Balkan-Daşoguz aralygynda halkalaýyn energoulgamy gurulýar, şol sanda Ahal we Daşoguz elektrik beketlerinde bug turbinalarynyň oturdylyp, goşmaça elektrik energiýasynyň öndürilmegi göz öňünde tutulýar.
Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerinden peýdalanmak, «ýaşyl» ykdysadyýete geçmek ýurdumyzyň ileri tutýan ugurlarynyň biridir. Ýurdumyzda «Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri hakynda» Türkmenistanyň Kanuny kabul edildi. Bu Kanun gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerinden peýdalanmagyň hukuk binýady bolup çykyş edýär. Bu ugurda ilkinji iri taslama badalga berler. Ol hem Balkan welaýatynyň Serdar etrabynda kuwwatlylygy 10 megawat bolan Gün we ýel elektrik bekedi bolar. Bu beket ýurdumyzda gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleriniň başlangyjyna öwrüler, bu ýerde dünýäde iň soňky gazanylan öňdebaryjy tehnologiýalar we nou-haular ornaşdyrylar. Şeýle hem bu taslamanyň durmuşa geçirilmegi ýurdumyzda gaýtadan dikeldilýän energiýany ösdürmek baradaky Milli strategiýany amala aşyrmakda anyk ädime öwrüler. Hormatly Prezidentimiziň bu taslamany goldap, degişli Karara gol çekmegi bilen, ol pudagyň taryhynda ilkinji gezek amala aşyrylýan şeýle taslama hökmünde taryha girdi. Taslama laýyklykda, döwrebap obada bellenen meýdançada Gün we ýel elektrik desgalary, şeýle-de ätiýaçlyk elektrik üpjünçilik çeşmesi hökmünde dizel generatory oturdylar. Bu köpugurly stansiýada öndüriljek elektrik energiýasy döwrebap obanyň sarp edijilerini, şeýle-de onuň çäklerindäki önümçilik gurluşlary ykdysady taýdan amatly we ekologiýa taýdan arassa elektrik energiýasy bilen üpjün eder. Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerini ýurdumyzyň çet-gyraklaryndaky we barmasy kyn ýerlerindäki ilatly nokatlaryň elektrik üpjünçiligi üçin ulanmagyň geljegi uly bolup durýar. Ýurdumyzda gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleriniň giňişleýin ulanmagy ykdysady taýdan bähbitli, ekologiýa taýdan arassa bolup, ol pul serişdelerini tygşytlamaga, sarp edijileriň elektrik üpjünçiligini has-da gowulandyrmaga, daşky gurşawy goramak boýunça dünýäde ýaýbaňlanan çärelere goşant goşmaga, täze iş orunlarynyň döredilmegine ýardam berer.
Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerini ösdürmek Gün şöhlesiniň, ýeliň, suwuň, tolkunlaryň energiýasyny, biomassany, tebigy ýangyç almak üçin ösdürilip ýetişdirilýän ýörite ösümlikleriň önümçiligi we halk hojalygyny ekologiýa zyýan ýetirmeýän çeşmelerden gözbaş alýan energiýa bilen üpjün etmäge gönükdirilendir. Energiýanyň şeýle görnüşiniň çeşmeleriniň artykmaçlyklary adaty energiýa çeşmelerinden tapawutlylykda, täze mümkinçilikleri açýar.
Energetika pudagyny ösdürmek babatda giň gerimli maksatnamalaryň durmuşa geçirilmegine giň mümkinçilikleri döredýän Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun, il-ýurt bähbitli tutumlary hemişe rowaçlyklara beslensin!
Muhammet GURBANOW,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň talyby.