Hazar deňziniň kenarynda ýerleşýän syýahatçylyk mekany Awazada döwlet we Hökümet Baştutanlary hem-de ýokary derejeli wekiller, hökümet hem-de hökümete dahylsyz guramalaryň, hususy ulgamyň, raýat jemgyýetiniň, ylmy toparlaryň we beýleki gyzyklanma bildirýän taraplaryň gatnaşmagynda «Hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny goldamak arkaly ösüşe ýardam bermek» mowzugy astynda Birleşen Milletler Guramasynyň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça üçünji maslahaty üstünlikli geçirildi.

Mas­la­ha­tyň jem­leý­ji ple­nar mej­li­sin­de Awa­za sy­ýa­sy Jar­na­ma­sy ka­bul edil­di. Bu Jar­na­ma je­bis­li­giň we raý­daş­ly­gyň be­ýan edil­me­gi bol­mak bi­len, BMG-niň dur­nuk­ly ösüş ul­ga­myn­da 2030-njy ýy­la çen­li dö­wür üçin Gün ter­ti­bi­ni dur­mu­şa ge­çir­mä­ge, köp­ta­rap­la­ýyn hyz­mat­daş­ly­gy ös­dür­mä­ge, deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan döw­let­le­riň dün­ýä yk­dy­sa­dy­ýe­ti­ne do­ly go­şu­lyş­ma­gy­ny üp­jün et­mä­ge umu­my yg­rar­ly­ly­gy tas­syk­la­dy.
Şeý­le hem Jar­na­ma­da üs­ta­şyr ulag ul­gam­la­ry­ny kä­mil­leş­dir­mek, yk­dy­sa­dy­ýet­le­ri di­wer­si­fi­ka­si­ýa­laş­dyr­mak, san­ly öz­gert­me­le­ri tiz­leş­dir­mek, ho­wa­nyň üýt­ge­me­gi­ne dur­nuk­ly­ly­gy ýo­kar­lan­dyr­mak, ma­ýa go­ýum­la­ry çek­mek, deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan döw­let­ler­de inkl­ýu­ziw hem-de dur­nuk­ly ösüş üçin bin­ýat dö­ret­mek bo­ýun­ça anyk çä­re­ler be­ýan edil­ýär.

Türk­me­nis­ta­nyň Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň Baş­ly­gy­nyň orun­ba­sa­ry, da­şa­ry iş­ler mi­nist­ri R.Me­re­dow türk­men we da­şa­ry ýurt žur­na­list­le­ri­niň gat­naş­ma­gyn­da ge­çi­ri­len bri­fing­de mas­la­ha­tyň jem­le­ri­ni tes­wir­le­mek bi­len, onuň deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan 32 döw­let üçin ýag­ty gel­je­gi gur­mak mak­sa­dy bi­len bu ýe­re jem­le­nen hö­kü­met­le­riň, ösüş bo­ýun­ça hyz­mat­daş­la­ryň, bi­ler­men­le­riň, ra­ýat jem­gy­ýe­ti­niň hem-de ýaş­la­ryň we­kil­le­ri­niň aý­dyň we iş­jeň du­şu­şy­gy bo­lan­dy­gy­ny bel­le­di. Öň­den­gö­rü­ji­lik­li, anyk he­re­ket­le­re gö­nük­di­ri­len, en­çe­me on­ýyl­lyk­la­ryň do­wa­myn­da bi­le­lik­de iş­le­mek üçin yg­ty­bar­ly bin­ýat bol­jak res­mi­na­ma – Awa­za sy­ýa­sy Jar­na­ma­sy­nyň ka­bul edil­me­gi we­kil­çi­lik­li fo­ru­myň esa­sy ne­ti­je­si­dir di­ýip nyg­ta­dy.
BMG-niň Baş sek­re­ta­ry­nyň orun­ba­sa­ry, az de­re­je­de ösen, deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan döw­let­ler hem-de ki­çi ada döw­let­ler bo­ýun­ça Ýo­ka­ry we­ki­li Ra­bab Fa­ti­ma mas­la­ha­tyň deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan döw­let­ler üçin tä­ze müm­kin­çi­lik­le­ri aç­ýan­dy­gy­ny bel­läp, He­re­ket­le­riň Awa­za mak­sat­na­ma­syn­da, Awa­za sy­ýa­sy Jar­na­ma­syn­da bu ýurt­lar­da dur­nuk­ly ösü­şi üp­jün et­mek üçin anyk çä­re­le­riň hem-de çöz­güt­le­riň be­ýan edil­ýän­di­gi­ni aýt­dy. Ol «Awa­za­nyň ady sag­dyn­lyk, dynç alyş hem-de sy­ýa­hat­çy­lyk bi­len saz­laş­ýar. Mun­dan beý­läk bu tä­sin kün­je­giň ady deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan döw­let­le­riň 32-si üçin umyt-ar­zu­wy hem-de giň müm­kin­çi­lik­le­ri ala­mat­lan­dyr­ýar» di­ýip, buý­sanç bi­len aýt­dy.
Bri­fin­ge gat­na­şy­jy­lar ge­og­ra­fik taý­dan çäk­len­dir­me­le­ri ýe­ňip geç­mek, ma­ýa go­ýum­la­ra el­ýe­ter­li­lik, dün­ýä söw­da ba­zar­la­ry­na çyk­mak hem-de dün­ýä yk­dy­sa­dy­ýe­ti­ne go­şu­lyş­mak bi­len bag­la­ny­şyk­ly me­se­le­le­ri çöz­mek üçin ama­ly gu­ral­lar bo­lup dur­ýan, mas­la­ha­tyň do­wa­myn­da ma­kul­la­ny­lan ne­ti­je­le­riň mö­hüm­di­gi­ni aý­dyp,
2024 – 2034-nji ýyl­lar üçin He­re­ket­le­riň Awa­za mak­sat­na­ma­sy­nyň eme­le ge­len ne­ti­je­li dia­lo­gyň mun­dan beý­läk-de pug­ta­lan­dy­ryl­ma­gy­na, deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan döw­let­le­re dün­ýä ösü­şi­ne do­ly de­re­je­de gat­naş­ma­ga, ýag­ty gel­je­ge ta­rap ynam­ly öňe git­mä­ge müm­kin­çi­lik ber­ýän tä­ze, bi­le­lik­dä­ki gel­je­gi uly me­ýil­na­ma­la­ry iş­läp taý­ýar­la­ma­ga ýar­dam et­jek­di­gi­ne ynam bil­dir­di­ler.
Şeý­le­lik­de, BMG-niň Deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan döw­let­ler bo­ýun­ça üçün­ji mas­la­ha­ty bu ýurt­la­ryň ýüz­be-ýüz bol­ýan ge­og­ra­fik we yk­dy­sa­dy me­se­le­le­ri­ni çöz­mek bo­ýun­ça äh­lu­mu­my ta­gal­la­lar­da mö­hüm tap­gyr bol­dy. He­re­ket­le­riň Awa­za mak­sat­na­ma­sy­nyň yg­lan edil­me­gi we Awa­za sy­ýa­sy Jar­na­ma­sy­nyň ka­bul edil­me­gi bol­sa gel­jek on ýyl üçin anyk ösüş me­ýil­na­ma­sy­ny kes­git­le­di.
Sö­zü­mi­zi Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň mas­la­ha­tyň açy­lyş da­ba­ra­syn­da­ky çuň ma­ny­ly çy­ky­şyn­da aý­dan söz­le­ri bi­len jem­le­sek ýer­lik­li bo­lar. Mil­li Li­de­ri­miz «Bu mak­sat­lar sy­ýa­sy, yk­dy­sa­dy, söw­da, me­de­ni, yl­my hyz­mat­daş­ly­ga hal­ka­ra de­re­je­de iter­gi ber­mä­ge we baý­laş­dyr­ma­ga gö­nük­di­ri­len­dir. BMG-niň mas­la­ha­ty umu­my er­ki, je­bis­li­gi hem-de ne­ti­je­li dia­lo­gy yzy­gi­der­li ge­çir­mä­ge we hyz­mat­daş­lyk et­mä­ge yg­rar­ly­ly­gy gör­kez­mä­ge gö­nük­di­ri­len­dir» di­ýip nyg­ta­dy.
Umu­man, Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan döw­let­ler bo­ýun­ça üçün­ji mas­la­ha­ty üs­tün­lik­li ge­çi­ril­di. Ol dün­ýä­niň deň­ze gö­ni çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk
32 ýur­dy üçin kö­pu­gur­ly me­se­le­le­ri ara alyp mas­la­hat­laş­mak ba­bat­da mö­hüm hal­ka­ra meý­dan­ça bo­lup hyz­mat et­di.

Amangözel Satymowa,
Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň mugallymy.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА