Sag­dyn iý­mit­len­mek – be­den üçin fi­zio­lo­gi­k ze­rur­lyk bo­lup, iş­jeň, do­ly ba­ha­ly ýa­şaý­şyň gi­re­wi­dir we sag­dyn dur­muş ýö­rel­ge­si­niň aý­ryl­maz bö­le­gi­dir. Alym­la­ryň bel­le­me­gi­ne gö­rä, sag­dyn bol­ma­gyň iki sa­ny ýö­ne­keý­je ta­la­by bar. Olar – fi­zi­ki taý­dan iş­jeň he­re­ket­de bol­mak we dog­ry iý­mit­len­mek. Şu ta­lap­la­ry ber­jaý et­mek bi­len dür­li ke­sel­le­riň, hat­da howp­ly tä­ze dö­re­me­le­riň öňü­ni al­yp bolýar. Nä­sag adam­lar bu düz­gün­le­ri ber­jaý et­se­ler, sag­ly­gy­ny di­kelt­mä­ge müm­kin­çi­lik al­ýar­lar. He­re­ket­siz, otu­ra ýa­şa­ýyş düz­gü­ni we nä­dog­ry iý­mit­len­mek be­de­niň ener­gi­ýa de­ňag­ram­ly­ly­gy­nyň bo­zul­ma­gy­na alyp bar­ýar. Ener­gi­ýa de­ňag­ram­ly­ly­gy­nyň bo­zul­ma­gy be­de­niň ar­tyk ag­ram al­ma­gy­na, ýag­ny aşa se­miz­li­ge elt­ýär.
Luk­man­lar gü­nüň do­wa­myn­da 30 mi­nut tür­gen­leş­megi mas­la­hat ber­ýär­ler. 30 mi­nut iş­jeň tür­gen­le­şik ada­myň sag­lyk ýag­da­ýy­nyň düýp­li ber­ke­me­gi­ne kö­mek ed­ýär. Mu­ny 10–15 mi­nut­dan iki-üç ge­ze­ge böl­mek hem bolar. Il­kin­ji tür­gen­le­şi­gi be­de­ne ag­ram sal­maz ýa­ly, ge­zim et­mek­den baş­la­ma­ly. On­dan soň­ra az-azdan tiz ýö­re­mä­ge, yl­ga­ma­ga, çe­kil­mek-ýa­zyl­mak maşk­la­ry­na uý­gun­laş­ma­ly.
Sag­dyn iý­mit­len­me­giň hem düz­gün­le­ri bar. Esa­sy düz­gün­le­riň bi­ri-de iý­mi­tiň dür­li gör­nüş­li bol­ma­gy­dyr. Gü­nüň do­wa­myn­da ter gör­nü­şin­de 400 gram­dan az bol­ma­dyk muk­dar­da miwe we gök önüm­ iý­me­li. Gök önüm­ler dür­li-dür­li bol­ma­ly. Se­bä­bi iý­mi­tiň bi­r görnüşi ada­m be­de­nini äh­li zerur mad­da­lar bi­len üp­jün edip bil­me­ýär. My­sal üçin, ýe­ral­ma be­de­ni C wi­ta­mi­ni bi­len üp­jün ed­ýär, ýö­ne de­mir bi­len bag­ly ze­rur­ly­gy ýe­ri­ne ýe­ti­rip bil­me­ýär. Dä­ne­li ösüm­lik­ler dem­re baý, ýö­ne ola­ryň dü­zü­min­de C wi­ta­mi­ni ýok­dur. Adam­lar­da çö­rek bi­len ýe­ral­ma­nyň beý­le­ki iý­mit önüm­le­ri­ne ga­ra­nyň­da ba­sym sem­red­ýän­di­gi ba­ra­da dü­şün­je bar. Şeý­le-de bol­sa, iý­mi­tiň esa­sy bö­le­gi­ni çö­rek, aş önüm­leri, tü­wi we ýe­ral­ma tut­ma­ly. Ola­ryň dü­zü­min­de ýag az bo­lup, ýo­kum­ly mad­da­lar köp­dür. Ösüm­lik­­dir ot-çöp­le­riň dü­zü­mi hem ýo­kum­ly, iş­jeň mad­da­la­ra baý­dyr. Na­ha­ry aşa duz­ly iý­mek dog­ry ha­sap­lan­ma­ýar. Gü­nüň do­wa­myn­da adam ba­şy­na ula­nyl­ýan du­zuň möç­be­ri 1 çaý çem­çe­sin­den (6 gram) köp bol­ma­ly däl­.

Gülbahar Şihmyradowa,
Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň fakultet terapiýa kafedrasynyň assistenti.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА