Dün­ýä­de 8 mil­li­ar­da go­laý ilat bo­lup, olar 7 müň­ töweregi dil­de gep­leş­ýär­ler. Şeý­le-de bol­sa dün­ýä ila­ty­nyň ýa­ry­sy 15 dil­de gep­leş­ýär. Dil­le­riň ös­dü­ril­me­gi, onuň gel­jek­ki ne­sil­le­re ýe­ti­ril­me­gi üçin dür­li çäreler geçiril­ýär. Awst­ra­li­ýa Mil­li uni­wer­si­te­ti­niň alym­la­ry şu asy­ryň ahy­ry­na çen­li 1500 di­liň ula­nyş­dan gal­jak­dy­gy­ny anyk­la­dy­lar. Bu bar­lag­la­r baradaky ylmy makala «Na­tu­re Ecolo­gy and Evolu­ti­on» at­ly žur­nal­da çap edil­di.
Alym­la­ryň pi­ki­ri­çe, dün­ýä­de yk­rar edi­len dilleriň ýa­ry­sy­na go­la­ýyn­da gep­leş­ýän adam­la­ryň sa­ny azal­ýar. Bar­la­gyň aw­tor­la­ry dil­le­riň ýi­tip git­me­gi­ne tä­sir ed­ýän 31 fak­to­ry ýü­ze çy­ka­ryp­dy­rlar. Ola­ryň ara­syn­da dur­muş-yk­dy­sa­dy gör­ke­zi­ji­ler, eko­lo­gi­ýa we döw­le­tiň ka­nun taý­dan yk­rar edil­me­gi aý­ra­tyn orun eýe­le­ýär. Beý­le­ki dil­ler bi­len ara­gat­na­şyk sak­la­ma­gyň ola­ryň ös­me­gi­ne päs­gel ber­me­ýän­di­gi bel­le­nil­ýär. Bar­lag­la­ryň iň geň gal­dy­ry­jy ta­ra­py ýol inf­rast­ruk­tu­ra­sy bol­dy. Alym­la­ryň ge­çi­ren bar­lag­la­ry­na gö­rä, ýol­lar oba­la­ry şä­her­le­re nä­çe köp bi­rik­dir­ýän bol­sa, dil­le­riň ýok bol­mak how­py şon­ça-da ýo­ka­ry­dyr. Alym­lar ýer­li jem­gy­ýet­le­re ma­ýa goý­ma­gyň dil­le­ri go­ra­ma­ga we ýa­kyn ýüz­ýyl­lyk­da gel­jek­ki ne­sil­ler üçin go­rap sak­la­ma­ga kö­mek et­jek­di­gi­ni aýdýarlar.

Ma­ral SE­ÝI­LO­WA,
Gö­rog­ly et­ra­by­nyň 1-nji or­ta mek­de­bi­niň mu­gal­ly­my.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА