Dün­ýä­niň meş­hur sun­gat eser­le­ri

Sun­gat eser­le­ri asyr­lar­bo­ýy halk­la­ry bag­la­nyş­dyr­ýan we dost­luk­ly gat­na­şyk­la­ry ýo­la goý­ma­ga müm­kin­çi­lik ber­ýän köp­ri bo­lup hyz­mat ed­ýär. Bu eser­ler dün­ýä­niň dür­li kün­jek­le­rin­de uly gy­zyk­lan­ma dö­re­dip, sy­ýa­hat­çy­ly­gyň ös­me­gin­de hem mö­hüm or­ny eýe­le­ýär. Sun­ga­ty sö­ýü­ji­ler us­sat su­rat­keş­le­riň we heý­kel­ta­raş­la­ryň dö­re­den eser­le­ri­ni gör­mek üçin bir­nä­çe ki­lo­metr ýol ge­çip, şol ýur­da ýa-da şä­he­re bar­ýar­lar. Her ýyl mu­zeý­ler­dir sun­gat ga­le­re­ýa­la­ry sun­gat eser­le­ri­ni ýa­kyn­dan syn­la­ma­ga ge­len mil­li­on­lar­ça myh­ma­ny gar­şy al­ýar. Ga­ze­ti­mi­ziň şu sa­nyn­da dün­ýä­niň meş­hur sun­gat eser­le­ri bi­len ta­nyş­dyr­ma­gy ma­kul bil­dik.

«Uly tol­kun». Azi­ýa­nyň sun­gat ha­zy­na­la­ry Gün­ba­tar dün­ýä­si­niň eser­le­ri ýa­ly sun­ga­ty sö­ýü­ji­le­riň ün­sü­ni özü­ne çek­ýär. «Uly tol­kun» kar­ti­na­sy hä­zir­ki za­man sun­ga­ty bi­len mil­li es­te­ti­ka­ny bir­leş­dir­me­gi bi­len ta­pa­wut­lan­ýar. Ýa­po­ni­ýa­ly su­rat­keş Ho­ku­sa­ýyň 1830-1833-nji ýyl­lar ara­ly­gyn­da dö­re­den bu ese­ri «Fu­ji da­gy­nyň otuz al­ty gör­nü­şi» at­ly kar­ti­na­lar top­lu­my­nyň iň meş­hu­ry­dyr. Kar­ti­na­da uzak­da üs­ti gar­ly Fu­ji da­gy­nyň şe­ki­li, esa­sy fon­da bol­sa äpet tol­ku­nyň möwç al­ýan pur­sa­ty su­rat­lan­dy­ryl­ýar. To­kio­nyň Su­mi­da Ho­ku­sai mu­ze­ýin­de sak­lan­ýan «Uly tol­kun» kar­ti­na­sy­ny ýa­kyn­dan gör­mek üçin her ýyl 1 mil­li­on­dan gow­rak sy­ýa­hat­çy bar­ýar.
«Mo­na Li­za». Leo­nar­do da Win­çi­niň «Mo­na Li­za» kar­ti­na­sy­nyň asyl nus­ga­sy­ny gör­mek üçin her ýyl Pa­riž­dä­ki Luwr mu­ze­ýi­ne mil­li­on­lar­ça adam bar­ýar. Dün­ýä­de uly meş­hur­lyk ga­za­nan bu sun­gat ese­ri aja­ýyp ýyl­gy­ry­şy bi­len myh­man­la­ry özü­ne çek­ýär. Mo­na Li­za bi­len su­ra­ta ýa-da sel­fi düş­mek myh­man­la­ryň ýoň bo­lan ada­ty ha­sap­lan­ýar. Ital­ýan su­rat­ke­şi bu ese­ri­ni 1503-1506-njy ýyl­lar ara­ly­gyn­da döredýär. Leo­nar­do da Win­çi­niň bu kar­ti­na­sy esa­syn­da 1915-nji ýyl­da­ «Mo­na Li­za» ope­ra­sy, 1930-njy ýyl­la­ryň ba­şyn­da iki sa­ny film we 1950-nji ýyl­la­ryň meş­hur aý­dym­la­ryn­dan bi­ri bo­lan «Mo­na Li­za» aý­dy­my ýaly köp san­ly sun­gat eser­le­ri dö­re­dil­ýär.
«Ger­ni­ka». Is­pan-fran­suz su­rat­ke­şi Pab­lo Pi­kas­so­nyň «Ger­ni­ka» ese­ri Mad­rid­dä­ki Rei­na So­fi­ýa mu­ze­ýi­niň iň gym­mat­ly sun­gat eser­le­ri­niň bi­ri­dir. Is­pa­ni­ýa­nyň ta­ry­hy­ny we ra­ýat­lyk ur­şu­ny su­rat­lan­dyr­ýan bu eser 1937-nji ýyl­da dö­re­dil­ýär. Ta­ryh bi­len sun­ga­ty bag­la­nyşdyr­ýan bu eser ak we ga­ra reňk­de ýag­ly bo­ýag­lar bi­len çe­ki­lip­dir. Kar­ti­na­nyň bo­ýy 3,5 met­re, ini 7,8 met­re deň.
«Gü­ne­ba­kar» we «Ýyl­dyz­ly gi­je». Ams­ter­dam­da­ky Wan Gog mu­ze­ýi us­sat su­rat­ke­şiň gys­ga, ýö­ne tä­sir­li kar­ýe­ra­sy bi­len ta­nyş­ma­ga müm­kin­çi­lik dö­red­ýär. «Gü­ne­ba­kar» we «Ýyl­dyz­ly gi­je» kar­ti­na­la­ry ni­der­land su­rat­ke­şi­niň dö­re­di­ji­li­gi­niň iň naý­ba­şy eser­le­ri ha­sap­lan­ýar. Su­rat­ke­şiň 1887-nji ýyl­da çe­ki­len iki bö­lüm­den yba­rat «Gü­ne­ba­kar» kar­ti­na­sy­nyň bi­rin­ji­sin­de ýer­de ýa­tan gül­ler, ikin­ji­sin­de bol­sa gül­da­na sal­nan bir to­par gü­ne­ba­kar gül­le­ri şe­kil­len­di­ril­ýär. Wan Go­guň 1889-njy ýyl­da çe­ken meş­hur «Ýyl­dyz­ly gi­je» kar­ti­na­syn­da oba­da Gün dog­ma­zy­nyň öň ýa­ny su­rat­lan­dy­ryl­ýar. Bir ýyl­lap zäh­met siň­di­ri­len bu kar­ti­na­da as­man ji­sim­le­ri we Aýyň keş­bi ta­kyk bol­ma­sa-da, esa­san, şol wagt as­man­da gö­rün­ýän We­ne­ra üns çe­kil­ýär. Wan Gog bu kar­ti­na­ny oba git­mez­den, hy­ýa­ly çe­kip­dir diý­lip çak­la­nyl­ýar.
Mi­ke­lan­je­lo­nyň üçek su­rat­la­ry. Ital­ýan heý­kel­ta­ra­şy we su­rat­ke­şi Mi­ke­lan­je­lo­nyň Siks­tin ka­pel­le­si­niň (öň­ki yba­dat­ha­na, hä­zir­ki mu­zeý) üçe­gi­ne çe­ken su­rat­la­ry di­ňe bir sun­gat ese­ri bol­man, ital­ýan ta­ry­hy üçin uly mi­ras­dyr. Ri­me we Wa­ti­ka­na syýahat edýän mil­li­on­lar­ça adam bu tä­sin ese­ri syn­la­mak üçin mu­ze­ýe bar­ýar­. Üçek su­rat­la­ry di­ni, me­de­ni we es­te­tik öl­çeg­ler­de sun­ga­ty öw­re­ni­ji­ler üçin uly tej­ri­be hö­dür­le­ýär. Mi­ke­lan­je­lo­nyň 1508-1512-nji
ýyl­lar ara­ly­gyn­da çe­ken üçek su­rat­la­ryn­da dün­ýä­niň ýa­ra­dy­ly­şy, din we ke­ra­mat­lar şe­kil­len­di­ril­ýär. Üçek su­rat­la­ryn­da 9 sa­ny esa­sy sah­na (bö­lüm) bar.