Türk­men hal­ky­nyň ru­hy dün­ýä­sin­de enä aý­ra­tyn hor­mat go­ýul­ýar. Ene – ýa­şaý­şyň göz­ba­şy, maş­ga­la­nyň mä­hir çeş­me­si. Ene mu­kad­des­li­gi türk­men däp-des­sur­la­ry­nyň, pä­him-paý­ha­sy­nyň hem-de dur­muş ýö­rel­ge­le­ri­niň esa­sy sü­tü­ni bo­lup dur­ýar. Ene bol­mak bag­ty mi­ýes­ser eden ze­na­na uly hor­mat-sar­pa go­ýul­ýar. Ene bol­mak te­bi­ga­tyň ze­na­na eçi­len iň uly bag­ty­dyr. Şol bir wag­tyň özün­de-de adam­zat bäh­bit­li jo­gap­kär­li borç hem yn­san­lyk we­zi­pe­si­dir. Bu ba­ra­da türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň per­zent­lik söý­gü­sin­den, ogul­lyk mäh­rin­den, zer­bap ze­hi­nin­den dö­rän «Enä tag­zym – mu­kad­des­li­ge tag­zym» at­ly ki­ta­byn­da «Dün­ýä ene­le­riň mäh­ri­ban­ly­gyn­dan nur­lan­ýar. «Ene» dü­şün­je­sin­den «ene ýer», «ene top­rak», «ene dil» ýa­ly söz dü­züm­le­ri eme­le gel­ýär. Enä­niň dün­ýä­niň baş­lan­gy­jy bol­ma­gy ha­kyn­da­ky dü­şün­je, bu mäh­ri­ban yn­sa­nyň ýa­rat­mak bi­len umu­my­ly­gy­nyň, dün­ýä­de dö­re­di­ji hök­mün­dä­ki te­bi­gy hä­si­ýet­len­di­ril­me­si­niň göz­ba­şy­dyr» di­ýen aja­ýyp jüm­leler se­ni ene­li gün­le­riň bagt­ly pur­sat­la­ry­na atar­ýar.
Ene bol­mak di­ňe bir per­zen­di dün­ýä ge­tir­mek­de jem­len­me­ýär. Hal­ky­myz­da «Ter­bi­ýe ene­den baş­lan­ýar» di­ýen aýt­gy bar. Ene­ler per­zent­le­ri­niň ki­çi­li­gin­den işe wer­ziş bol­ma­gy­ny, gyz­ja­gaz­la­ra iň­ňe tut­ma­gy, sa­pak iş­me­gi, ala­ja ör­me­gi, ha­ly do­ka­ma­gy öw­re­dip baş­la­ýar­lar. Çün­ki enä­niň ýü­re­gi­niň tö­rün­de ke­mel­me­ýän mä­hir-mu­hab­bet bar. Ça­ga­sy­na asyl­ly­lyk, edep-ter­bi­ýe bi­len bir­lik­de zäh­met ter­bi­ýe­si­ni ber­mek bi­len maş­ga­la dün­ýä­si­ni gö­zel­leş­dir­ýän ene­ler dün­ýä­ni öň­kü­den hem owa­dan, ma­ny­ly et­mä­ge çal­şyp, el iş­le­ri­niň äh­li gör­nüş­le­ri­ni gyz­la­ry­na öw­red­ýär­ler. Wa­ta­ny­na my­na­syp yn­san, kä­mil şah­sy­ýet edip ýe­tiş­dir­mek ene­lik bor­ju­nyň esa­sy öze­ni­dir.
…Elim gül çe­men­li mäh­ri­ban kä­bä­miň hu­zu­ry­na how­lu­gar­dym. Ga­py­ny ka­ka­ny­ma mä­het­del mäh­ri­ban kä­bäm ga­py­ny açar­dy. Ga­syn ba­san el­le­ri­ni elim bi­len sy­pap dur­şu­ma, kä­bä­miň mä­hir ga­ty­şyk­ly söz­le­ri­ne özü­mi ele alyp, baý­ra­my bi­len gut­lar­dym. Şon­da kä­bäm: «Ene­le­riň ar­zu­wy ça­ga­la­ry­nyň bag­ty­ny gör­mek, gy­zym!» di­ýer­di. Üç per­zen­di­ni il­ha­lar edip ýe­tiş­di­ren mäh­ri­ban kä­bä­miň da­şy­ny gal­lap otu­ran ag­tyk­la­ry­nyň «Ene-de, ma­ma!» diý­şip, ejem ja­nyň da­şy­na jem bo­lan­la­ry­ny gö­ren wagt­la­rym bagt­dan ýa­ňa di­de­le­ri­me ýaş dol­ýar­dy. Ejem jan oja­gy­my­zyň sars­maz sü­tü­ni­di. Düýp ojak­da toý-sa­da­ka edi­len­de ba­ry­myz bir sa­ça­gyň ba­şy­na üýş­ýä­ris. Do­gan­lar bi­len bi­ri-bi­ri­mi­ze söý­get bo­lup, bagt­ly gün­le­ri­mi­ze gu­wa­nyp ýa­şa­ýa­rys. Özüm bir öýüň bi­ke­si bo­la­nym­dan soň­ra, eje­miň he­re­ket­le­ri­ni gaý­ta­la­ýan­dy­gy­my duý­ýa­ryn. Se­bä­bi ene­le­riň dün­ýä­si bir­meň­zeş.
Sen nä­çe ýa­şa­saň-da, enä­niň mä­hir do­ly göz­le­rin­den, onuň paý­has­ly şi­rin söz­le­rin­den doý­ma ýok eke­ni. Maş­ga­la­da ene ter­bi­ýe­si per­zent üçin mö­hüm, per­zen­di ter­bi­ýe­le­mek­de enä aý­ra­tyn orun be­ril­ýär. Per­zent bi­len enä­niň ara­syn­da örän in­çe bag­la­ny­şyk bar. Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň «Enä tag­zym – mu­kad­des­li­ge tag­zym» at­ly ki­ta­byn­da «Ça­ga ene­si­ni ýyl­gyr­şyn­dan ta­na­ýar» di­ýip bel­le­nil­ýär. Per­zent ene­si­ni gör­ýär, se­si­ni eşid­ýär, mäh­ri­ni duý­ýar. Per­zent üçin mäh­ri­ba­ny­nyň se­si he­mi­şe gu­la­gy­na ýa­kym­ly owaz bo­lup eşi­dil­ýär. Enä­niň hüw­dü­si per­zen­diň süň­ňü­ne ra­hat­lyk ber­ýär. Eziz ene­ler her bir türk­men maş­ga­la­sy­nyň ar­zy­ma­ny, öýü­niň be­ze­gi. Şa­hyr şyg­ryn­da enä­ni şeý­le wasp ed­ýär:
Ene ýü­re­gi dek ýü­rek ta­pyl­maz,
Enä­niň ýü­re­gi gül­den nä­zik­dir.
Enä­niň hiç er­bet ar­zu­wy bol­maz,
Ar­zu­wy abat­lyk hem-de sag­lyk­dyr.
Dün­ýä­niň gör­ki ha­sap­lan­ýan ene­ler – siz ýa­şaý­şyň çeş­me­si. Ene al­ky­şy­ny alyp, ak ýol­la­ra ro­wa­na bol­mak, bag­ta ýe­tir­ýär. Ene­ler og­lu­ny ogul ýe­rin­de, gy­zy­ny gyz ýe­rin­de go­ýup, ola­ra deň üns-ala­da siň­dir­ýär­ler. Dün­ýä­ni siz­siz göz öňü­ne ge­tir­mek müm­kin däl, eziz ene­ler!

Mäh­ri­je­mal BE­RE­KE­TO­WA,
Aşgabat şäherindäki 45-nji orta mekdebiň mugallymy, ilkinji zenanlar guramasynyň işjeň
agzasy.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА