PDF
29-njy aprelde paýtagtymyzdaky Söwda-senagat edarasynda «Halkara söwda we hyzmatlar» atly sergi-ýarmarka hem-de «Türkmenistanda halkara ülňülere laýyk gelýän hil üpjünçiligi» atly halkara maslahat öz işine başlady. Üç günläp dowam edýän forum mynasybetli bu ýere Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygy, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylary, daşary ýurtlaryň we halkara guramalaryň ýurdumyzdaky diplomatik wekilhanalarynyň ýolbaşçylary, jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri ýygnandylar. Hemmeler döwlet Baştutanymyzyň «Halkara söwda we hyzmatlar» atly sergi-ýarmarka hem-de «Türkmenistanda halkara ülňülere laýyk gelýän hil üpjünçiligi» atly halkara maslahata gatnaşyjylara iberen Gutlagyny üns bilen diňlediler. Hormatly Prezidentimiz bu giň möçberli çäreleriň halkara söwdany ösdürmekde, hyzmatlar ulgamyny kämilleşdirmekde, ylmyň we tehnologiýanyň gazananlaryny önümçilige ornaşdyrmak esasynda ýokary hilli, ekologiýa taýdan arassa, halkara ülňülere laýyk gelýän harytlary dünýä bazarlarynda ilerletmekde uly ähmiýete eýe boljakdygyna ynam bildirdi.
Soňra çärä gatnaşýan köp sanly myhmanlar sergi-ýarmarkada ýaýbaňlandyrylan diwarlyklar bilen tanyşdylar.
Sergi-ýarmarka we halkara maslahata ýurdumyzyň döwlet hem-de hususy düzümleri bilen bir hatarda, daşary ýurtlaryň 30-dan gowragyndan, şol sanda Amerikanyň Birleşen Ştatlaryndan, Awstraliýadan, Serbiýadan, Slowakiýadan, Şweýsariýadan, Şwesiýadan, Ysraýyldan, Azerbaýjandan, Latwiýadan, Malaýziýadan, Oman Soltanlygyndan, Hytaýdan, Koreýa Respublikasyndan, Polşadan, Birleşen Arap Emirliklerinden, Russiýadan, Belarusdan, Türkiýeden, Gazagystandan, Germaniýadan, Niderlandlardan, Italiýadan, Özbegistandan, Täjigistandan, Gyrgyzystandan, Mongoliýadan, Müsürden, Beýik Britaniýadan, Ýaponiýadan, Hindistandan wekiller gatnaşýarlar. Olaryň köpüsi sergide öz iş ugurlary bilen ýakyndan tanyşdyrýan sergi diwarlyklaryny hem ýaýbaňlandyrdylar. Şolaryň hatarynda Halkara hil ölçeglerini sertifikatlaşdyryş guramalary we maliýe düzümleri, dürli ugurlara degişli harytlaryny türkmen bazaryna hödürleýän, şol sanda Türkmenistanda ozaldan işläp gelýän kompaniýalar bar.
Ýurdumyzyň we daşary ýurtlaryň kompaniýalarynyň 140-dan gowragy hem-de halkara düzümler öz işleridir hyzmatdaşlyk mümkinçilikleri bilen bu ýere gelýänleri tanyşdyrýar. Söwda toplumyna degişli döwlet edaralarynyň — Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrliginiň, Söwda-senagat edarasynyň, Döwlet haryt-çig mal biržasynyň, Arkadag şäheriniň Söwda müdirliginiň diwarlyklarynda bu düzümler tarapyndan alnyp barylýan işler, sanly we maglumat tehnologiýalarynyň esasynda söwda amallarynyň täzeçil usulda ýerine ýetirilişi barada giňişleýin maglumat berilýär. “Türkmenstandartlary” baş döwlet gullugynyň diwarlygynda ýurdumyzda öndürilýän önümleri sertifikatlaşdyrmak babatda iş ugurlary, kalibrleme tehnologiýalary bilen tanyşmak bolýar.
Sergide daşary ýurtlaryň abraýly ýokary okuw mekdepleriniň diwarlyklary hem ýaýbaňlandyrylyp, olarda okuw mekdepleriniň talyplar we diňleýjiler üçin döredýän mümkinçilikleri, ösen enjamlar bilen enjamlaşdyrylan barlaghanalary we beýlekiler barada maglumat berilýär.
Halkara sertifikatlaşdyryş düzümleri
Sergi-ýarmarkada ISO, “Halal”, ESG, GMP, GLOBALG.A.P ýaly halkara sertifikatlaşdyryş düzümleriniň diwarlyklaryna hem orun berlipdir. Olar diňe bir öndürilýän önümleriň hiline, howpsuzlygyna we ekologiýa taýdan arassalygyna däl, eýsem, harytlary öndürýän kärhananyň önümçilik tehnologiýalarynyň, işgärler düzümleriniň hünär derejesiniň yzygiderli kämilleşdirilýändigine, daşky gurşawa howpsuz çemeleşilýändigine we beýleki aýratynlyklara görä kepil geçýärler. Kärhanalarda halkara standartlaryň berjaý edilmegi olaryň harytlarynyň dünýäniň talapkär sarp edijileriniň arasynda uly islegden peýdalanmagyna, önümçiligiň gerimini giňeltmäge, daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmäge uly mümkinçilikleri döredýär.
Sergide “Hasar”, “Täze Aý” hojalyk jemgyýetleriniň konditer we beýleki azyk önümleri, “Bereketli”, “Sahabatly” hojalyk jemgyýetleriniň, “Ak toprak” hususy kärhanasynyň et, şöhlat we süýt önümleri görkezilýär. Kärhanalaryň mynasyp bolan ISO we HACCP, “Halal” halkara güwänamalary olaryň azyk önümleriniň hiliniň ýokarydygyna, ekologiýa taýdan howpsuzdygyna şaýatlyk edýär.
Bu ýerde ýurdumyzyň we daşary döwletleriň elektron söwda platformalarynyň aýratynlyklary, hödürleýän hyzmatlary bilen hem tanyşdyrylýar. Birnäçe hususy kärhanalar senagatda we gurluşykda gazanan üstünlikleri bilen tanyşdyrýar.
Ýurdumyzyň dokma senagatyna degişli bölüm gözden geçirilişiň aýratyn bölegini emele getirýär. Şu gezekki sergä Better Cotton, Oeko-Tex halkara standart guramalarynyň wekilleriniň hem gatnaşýandygy bellärliklidir.
Sergä gatnaşyjylaryň arasynda milli önümlere we hyzmatlara hil, meşhurlyk taýdan baha bermek bäsleşigi geçirilýär. Mundan başga-da, aşpezlik, gül bilen bezemek sungaty, landşaft sugaty ýaly ugurlarda hünärmenleriň ussatlyk çykyşlary guralýar.
Halkara maslahat geçirilýär
Günüň ikinji ýarymynda Söwda-senagat edarasynyň maslahatlar zalynda «Türkmenistanda halkara ülňülere laýyk gelýän hil üpjünçiligi» atly halkara maslahat öz işine başlady. Onda ýokary tehnologiýalar bilen üpjün edilen kärhanalary döretmek, bar bolanlarynyň işini döwrebaplaşdyrmak, önümleri halkara hil ölçeglerine laýyk sertifikatlaşdyrmak, eksport işini ösdürmek ýaly ugurlarda özara pikir alyşmalara giň orun berildi.
Halkara maslahata gatnaşýan daşary ýurtly myhmanlar Türkmenistanyň ykdysadyýetiniň ýeten sepgitleri, ýurduň önümçilik pudagynda gazanan üstünlikleri bilen ýakyndan tanyşmakda ajaýyp meýdança öwrülen çärelere gatnaşmaga döredilen mümkinçilik üçin tüýs ýürekden hoşallyklaryny beýan etdiler.
Oba hojalygynda howpsuzlygy üpjün etmek boýunça GLOBALG.A.P. ülňüleriniň ähmiýeti hem-de olaryň Türkmenistanda we Merkezi Aziýada ornaşdyrylyşy, organiki şahadatnamalaryň görnüşleri, oba hojalygynda ESG ölçeglerini ornaşdyrmagyň tejribesi maslahatyň ýörite bölümçesinde giňişleýin ara alnyp maslahatlaşyldy. Daşary ýurt kompaniýalarynyň, halkara sertifikatlaşdyryş düzümleriniň wekilleri çykyşlarynda türkmen kärhanalary bilen alnyp barylýan hyzmatdaşlyk we onuň oňyn netijeleri barada giňişleýin gürrüň berdiler.
1-nji maýda tamamlanýan halkara maslahatyň çäklerinde «Ýangyç-energetika pudagynda sertifikatlaşdyryş», «Azyk senagaty», «Dokma we ýeňil senagat», «Maglumat tehnologiýalary we startaplar üçin ülňüler», «Merkezi Aziýa sebitinde söwda, ülňüler, sertifikatlaşdyryş we akkreditasiýa meseleleri» atly bölümçelerde gyzyklanma bildirilýän ugurlarda bar bolan mümkinçilikler, özara bähbitli hyzmatdaşlygyň geljegi giňişleýin ara alnyp maslahatlaşylar. Halkara çäreleriň dowam edýän günlerinde ýurdumyzyň işewür düzümleriniň we daşary ýurtlaryň kompaniýalarynyň, sertifikatlaşdyryş guramalarynyň arasynda birnäçe duşuşyklaryň geçirilmegi, hyzmatdaşlyk boýunça resminamalaryň baglaşylmagy göz öňünde tutulýar.
