XXI asyrda halkara gatnaşyklarynda medeni gatnaşyklary ösdürmek düşünjesi aýratyn ähmiýete eýe boldy. Şeýle mümkinçilikleriň başynda bolsa medeni diplomatiýa bolup, ýurtlaryň arasyndaky gatnaşyklary ösdürmekde ynanyşmak, dostluk, özara düşünişmek üçin möhüm platforma bolup hyzmat edýär.
Türkmenistan hem bu ugra aýratyn ähmiýet berýär. Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzda alnyp barylýan daşary syýasat «açyk gapylar» we «parahatçylyk diplomatiýasy» ýörelgelerine esaslanýar. Şonuň üçin medeni diplomatiýanyň ösdürilmegi diňe bir halkara hyzmatdaşlygyň däl, eýsem, Türkmenistanyň dünýä derejesindäki abraýynyň ýokarlanmagynyň möhüm guralydyr. Şonuň netijesinde golaýda Türkmenistanyň medeni diplomatiýasyny ösdürmegiň 2026 – 2052-nji ýyllar üçin Strategiýasy hem-de şu Strategiýany amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň meýilnamasy tassyklanyldy.
Medeni diplomatiýa bir döwletiň öz milli medeniýetini, taryhyny, däp-dessurlaryny, dilini, sungatyny, ylym-bilim derejesini dünýä tanatmagyň we şol esasda beýleki ýurtlar bilen gatnaşyklary ösdürmegiň ýörelgesidir. Ol döwlet derejesinde amala aşyrylýan daşary gatnaşyklar ulgamynyň möhüm bölegi bolup durýar.
Ýakynda Gahryman Arkadagymyz Türki Döwletleriň Guramasynyň döwlet Baştutanlarynyň sammitinde türki döwletleriň arasyndaky gatnaşyklarda medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygyň aýratyn ornuna ünsi çekdi. Bu ugurda alnyp barylýan hyzmatdaşlyk halklarymyzyň özboluşly milli aýratynlyklaryny we ruhy gymmatlyklaryny gorap saklamakda, kämilleşdirmekde, dünýä tanatmakda uly ähmiýete eýedir diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri aýtdy we bilelikdäki medeni-köpçülik çärelerini guramak boýunça işleri güýçlendirmegi teklip etdi. Şunda, hususan-da, Medeniýet günlerini, teatr çykyşlaryny, dürli sergileri, kino günlerini geçirmek boýunça uly we köp işleriň durmuşa geçirilýändigi bellenilip, ýurtlarymyzyň bu ugurda gazanan baý tejribesini dowam etdirmegiň maksadalaýyk boljakdygy bellenildi.
Mälim bolşy ýaly, 13-15-nji oktýabrda Baku we Genje şäherlerinde Türkmenistanyň Azerbaýjan Respublikasyndaky Medeniýet günleri geçirildi. Medeniýet günlerinde «Arkadagdan arkaly türkmen milli mirasy» atly ýurdumyzyň muzeýleriniň gymmatly eksponatlary, halk amaly-haşam sungatynyň, milli geýimleriň, halyçylyk hem-de surat eserleriniň nusgalarynyň sergisi, Türkmenistanyň sungat ussatlarynyň baýramçylyk konserti, ýurdumyzyň medeniýeti, taryhy hem-de edebiýaty bilen bagly kitaplar, neşirler we ylmy işleriň toplumynyň sergisi, türkmen milli tagamlary, süýji-çörek önümleri hem-de aşhana däpleri görkezildi. Dabaraly çäre Türkmenistanyň we Azerbaýjanyň sungat ussatlarynyň bilelikdäki konserti bilen jemlendi.
Ýurdumyzda hem-de onuň çäginden daşarda milli mirasymyzy we döwletimiziň täze taryhy döwürde gazanan üstünliklerini wagyz etmäge bagyşlanan dürli çäreler guralýar. Özara medeni alyşmalaryň çäklerinde guralan ylmy maslahatlary, meşhur aýdymçylaryň we sazandalaryň döredijilik saparlaryny, sergileri, kino görkezilişleri, Medeniýet günlerini we beýleki bilelikdäki çäreleri muňa mysal hökmünde görkezmek bolar. Parahatçylyk, ynsanperwerlik, hoşniýetli goňşuçylyk ýaly mizemez gymmatlyklary özünde jemleýän bu çäreler dünýä medeniýetine ägirt uly goşant goşan dostlukly halklaryň taryhy-medeni we ruhy däpleriniň umumylygyna daýanýan döwletara gatnaşyklaryň pugtalandyrylmagyna kuwwatly itergi berýär.
Türkmenistan üçin bu ugur milli medeni mirasy dünýä derejesinde goramak, wagyz etmek halkara gatnaşyklary syýasatyny we parahatçylyk ýörelgesini ösdürmek ýoludyr. Medeni diplomatiýanyň netijeli ösdürilmegi ýurduň halkara abraýyny ýokarlandyrýar, dünýä jemgyýetçiliginde ynam döredýär we türkmen halkynyň gadymy medeniýetiniň dowamlylygyny görkezýär.
Enegül BEGLIÝEWA,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň mugallymy.
PDF









