Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de döw­let sy­ýa­sa­ty­nyň ile­ri tu­tul­ýan ugur­la­ry­nyň bi­ri bo­lan ýur­du­myz­da ila­tyň sag­ly­gy­ny go­ra­mak iş­le­ri üs­tün­lik­li ama­la aşy­ryl­ýar. «Il sag­ly­gy – ýurt baý­ly­gy» di­ýen pä­him­den ugur al­nyp, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz hal­ky­my­zyň sag­ly­gy­ny hem­me zat­dan ile­ri go­ýup, dün­ýä ül­ňü­le­ri­ne la­ýyk­lyk­da dynç al­mak­la­ry­ny, sag­ly­gy­ny ber­kit­mek­le­ri­ni, döw­let de­re­je­sin­de esa­sy me­se­le­le­riň bi­ri hök­mün­de goý­ýar. Ila­tyň sag­ly­gy­ny pug­ta­lan­dyr­mak­da we ke­sel­le­riň öňü­ni al­mak­da, ila­ta edil­ýän sag­ly­gy go­ra­ýyş hyz­ma­ty­nyň gur­lu­şy­ny, do­lan­dy­ry­ly­şy­ny, hi­li­ni hem-de ony gu­ra­ma­gyň usul­la­ry­ny we oňa gö­zeg­çi­lik et­me­giň ul­ga­my­ny kä­mil­leş­dir­mek ba­bat­da uly iş­ler al­nyp ba­ryl­ýar.
Yn­san sag­ly­gy­nyň go­ral­ma­gy­na gö­nük­di­ri­len ka­da­laş­dy­ry­jy hu­kuk­na­ma­lar we döw­let mak­sat­na­ma­la­ry yzy­gi­der­li kä­mil­leş­di­ril­ýär. Ýur­du­myz­da adam sag­ly­gy döw­let üçin mö­hüm we wa­jyp­dyr. Şu nuk­daý­na­zar­dan, «Şy­pa­ha­na işi ha­kyn­da» (04.08.2012ý.), «Ra­ýat­la­ryň sag­ly­gy­nyň tem­mä­ki tüs­se­si­niň tä­si­rin­den we tem­mä­ki önüm­le­ri­ni ulan­ma­gyň ne­ti­je­le­rin­den go­ral­ma­gy ha­kyn­da» (18.12.2013ý.), «Ra­ýat­la­ryň sag­ly­gy­nyň go­ral­ma­gy ha­kyn­da» (23.05.2015ý.), «Iý­mit önüm­le­ri­niň howp­suz­ly­gy­nyň we hi­li­niň üp­jün edil­me­gi ha­kyn­da» (16.08.2014ý.), «Der­man üp­jün­çi­li­gi ha­kyn­da» (12.01.2016ý.), «Ene süý­di bi­len iý­mit­len­dir­me­gi wa­gyz et­mek we gol­da­mak ha­kyn­da» (26.03.2016ý.) Türk­me­nis­ta­nyň Ka­nun­la­ry ada­myň sag­ly­gy­nyň pug­ta­lan­dy­ryl­ma­gy­na we ke­sel­le­riň öňü­niň alyn­ma­gy­na, ila­ta edil­ýän sag­ly­gy go­ra­ýyş hyz­ma­ty­nyň gur­lu­şy­nyň, do­lan­dy­ry­ly­şy­nyň, hi­li­niň hem-de ony gu­ra­ma­gyň usul­la­ry­nyň kä­mil­leş­di­ril­me­gi­ne gö­nük­di­ri­len­dir.
Şeý­le-de ýur­du­myz­da 2021 – 2025-nji ýyl­lar üçin «Sag­dyn ene – sag­dyn ça­ga – sag­dyn gel­jek» at­ly mil­li stra­te­gi­ýa, Türk­me­nis­ta­ny tem­mä­ki­den azat ýur­da öwür­mek bo­ýun­ça 2022 – 2025-nji ýyl­lar üçin Mil­li mak­sat­na­ma we ony ama­la aşyr­mak bo­ýun­ça ýe­ri­ne ýe­tir­me­li çä­re­le­riň me­ýil­na­ma­sy, Türk­me­nis­tan­da D wi­ta­mi­ni bi­len bag­ly öňü­ni alyş çä­re­le­ri­ni ýo­kar­lan­dyr­mak bo­ýun­ça 2023 – 2028-nji ýyl­lar üçin Stra­te­gi­ýa we ony ama­la aşyr­mak bo­ýun­ça ýe­ri­ne ýe­tir­me­li çä­re­le­riň me­ýil­na­ma­sy, «Türk­me­nis­tan­da ila­tyň sag­lyk aba­dan­çy­ly­gy­ny üp­jün et­mek bo­ýun­ça 2023 – 2028-nji ýyl­lar üçin Mil­li mak­sat­na­ma» ýa­ly iri tas­la­ma­lar giň­den dur­mu­şa or­naş­dy­ryl­ýar.
Hä­zir­ki wagt­da Türk­me­nis­tan­da «Sag­lyk» Döw­let mak­sat­na­ma­sy üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz ta­ra­pyn­dan iş­le­nip dü­zü­len «Sag­lyk» Döw­let mak­sat­na­ma­sy ila­ty­my­zyň sag­lyk ýag­da­ýy­nyň has go­wu­lan­dyryl­ma­gy­na, aba­dan­çy­ly­gy­nyň ýo­kar­lan­dyryl­ma­gy­na, adamyň öm­rü­niň do­wam­ly­ly­gy­nyň art­dyr­ylma­gy­na, ra­ýat­lar üçin sag­ly­gy go­ra­mak ba­bat­da hem­me­ta­rap­la­ýyn deň müm­kin­çi­lik­le­riň we şert­le­riň üp­jün edil­me­gi­ne, sag­ly­gy go­raý­şyň hal­ka­ra öl­çeg­le­ri­ne la­ýyk­lyk­da ös­düril­me­gi­ne hem-de in­no­wa­si­on teh­no­lo­gi­ýa­la­ra, öň­de­ba­ry­jy luk­man­çy­lyk yl­my­na we tej­ri­be­si­ne esas­lan­ýan kä­mil we ýo­ka­ry ne­ti­je­li sag­ly­gy go­ra­ýyş ul­ga­my­nyň dö­redil­me­gi­ne gö­nük­di­ri­len­dir. Bu mak­sat­na­ma­nyň üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi ne­ti­je­sin­de, ýur­du­my­zyň sag­ly­gy go­ra­ýyş ul­ga­my dün­ýä de­re­je­sin­de ös­dü­ril­di. Şu­nuň bi­len bir­lik­de, sag­ly­gy go­ra­ýyş ul­ga­my­nyň tä­ze eda­ra­la­ry we der­man se­riş­de­le­ri­ni ön­dür­ýän kär­ha­na­lar gu­rul­ýar, döw­re­bap en­jam­lar we öň­de­ba­ry­jy teh­no­lo­gi­ýa­lar bi­len üp­jün et­me­giň ha­sa­by­na pu­da­gyň mad­dy-en­jam­la­ýyn bin­ýa­dy yzy­gi­der­li pug­ta­lan­dy­ryl­ýar.
Mä­lim bol­şy ýa­ly, Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň 2019-njy ýy­lyň 30-njy aw­gus­tyn­da gol çe­ken Per­ma­ny­na la­ýyk­lyk­da, her ýy­lyň 10-njy okt­ýab­ryn­da Türk­me­nis­ta­nyň Sag­ly­gy go­ra­ýyş we der­man se­na­ga­ty iş­gär­le­riniň gü­nü­niň döw­let de­re­je­sin­de bel­le­ni­lip ge­çi­l­me­gi sag­ly­gy go­ra­ýyş ul­ga­my­nyň iş­gär­le­ri­ni has-da buý­san­dyr­ýar. Ýe­ri ge­len­de bel­le­sek, ýur­du­myz­da adam­la­ryň sag­ly­gy­ny go­ra­mak we pug­ta­lan­dyr­mak ul­ga­myn­da, jem­gy­ýet­de sag­dyn dur­muş ýö­rel­ge­le­ri­ni ke­ma­la ge­tir­mek­de uly üs­tün­lik­ler ga­za­nyl­dy we bu ugur­da yzy­gi­der­li iş­ler al­nyp ba­ryl­ýar. Ýurdu­myz­da ada­myň sag­ly­gy­ny di­kelt­mek üçin gu­rul­ýan has­sa­ha­na­lar, yl­my-kli­ni­ki mer­kez­ler, şy­pa­ha­na­lar, döw­re­bap en­jam­laş­dy­ry­lan beý­le­ki luk­man­çy­lyk eda­ra­la­ry sag­lyk ul­ga­my­nyň dün­ýä de­re­je­sin­de ös­ýän­di­gin­den ha­bar ber­ýär. Diýary­my­zyň dür­li kün­jegin­dä­ki şy­pa­ha­na­la­ryň dur­ku­ny tä­ze­le­mek iş­le­ri hem ýo­ka­ry dep­gin­ler­de al­nyp ba­ryl­dy.
Mun­dan baş­ga-da, sa­gal­dyş mer­kez­le­ri, şy­pa­ha­na­lar we dynç alyş mer­kez­le­ri­niň en­jam­laş­dy­ry­ly­şy we hyz­mat­lar ul­ga­my dün­ýä ül­ňü­le­ri­ne la­ýyk gel­ýär. Aş­ga­bat we Arkadag şä­her­le­rin­de, we­la­ýat­lar­da we et­rap­lar­da on­lar­ça luk­man­çy­lyk mer­kez­le­ri, sag­lyk öý­le­ri gu­rul­dy. Köp san­ly sag­lyk mer­kez­le­ri düýp­li döw­re­bap­laş­dy­ryl­dy. Olar­da hä­zir­ki dö­wür­de has­sa­lar üçin ýo­ka­ry de­re­je­li şert­ler dö­re­dil­ýär. Umu­man, luk­man Ar­ka­da­gy­myz, Arkadagly Gahryman Serdarymyz hal­ky­my­zyň sag­ly­gy­ny il­kin­ji no­bat­da goý­ma­gy, ola­ryň dün­ýä ül­ňü­le­ri­ne la­ýyk­lyk­da dynç al­mak­la­ry­ny, sag­ly­gy­ny ber­kit­mek­le­ri­ni, döw­let de­re­je­sin­de esa­sy me­se­le­le­riň bi­ri hök­mün­de goý­ma­gy ra­ýat­la­ry­my­zyň sag­ly­gy­ny go­ra­ma­ga bo­lan hu­kuk­la­ry­nyň dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi üçin döw­let ke­pil­len­dir­me­le­ri­niň has hem ne­ti­je­li we yzy­gi­der­li dur­mu­şa ge­çi­ril­jek­di­gi­ni aň­lad­ýar.

Aýnur GELDIÝEWA,
Türkmenistanyň Döwlet, hukuk we demokratiýa institutynyň ylmy işgäri.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА