Saý­rak guş­la­ryň se­si yn­sa­na ýa­kym­ly tä­sir et­mek bi­len, onuň ru­hy-emo­sio­nal ýag­da­ýy­ny saz­la­ýar. Ir sä­her bi­len guş­la­ryň jür­kül­di­si­ne diň sa­lyp, ko­fe­dir çaý iç­mek pi­kir­le­ri­ňe du­ru­lyk ça­ýyp, duý­gu­la­ry­ňy ka­da­laş­dyr­ýar. Bu, ha­ma­na di­ýer­siň, te­bi­gat ta­ra­pyn­dan be­jer­gi ýa­ly özü­ňi öň­kü­den sag­dyn hem ra­hat duý­ma­ga kö­mek ed­ýär.
Bu aý­dy­lan­lar di­ňe bir ada­myň pi­ki­ri bol­man, eý­sem, dün­ýä­niň dür­li döw­let­le­ri­niň bi­ler­men­le­ri­niň ýö­ri­te sel­jer­me­ler­den soň­ky ge­len ne­ti­je­le­ri bi­len hem berk bag­ly­dyr. Edil beý­le­ki haý­wan­lar, me­se­lem, del­fin­ler, at­lar, pi­şik­ler­dir it­ler bi­len dost­laş­ma­gyň sag­ly­ga oňat tä­sir edi­şi ýa­ly, saý­rak guş­la­ry diň­le­mek hem saglyk üçin peý­da­ly­dyr. Me­ge­rem, şo­nuň üçin­dir, ga­dy­my dö­wür­ler­de-de, hä­zir­ki wagt­da-da köp adam­lar öý­le­rin­de ena­ýy­ja ka­pa­sa­da dür­li gör­nüş­li saý­rak guş­la­ry sak­la­ýar­lar.
Sö­zü­miz gu­ry bol­maz ýa­ly, guş­la­ryň için­de iň saý­rak guş ha­sap edil­ýän bil­bil ba­ra­da du­rup ge­çe­liň. Öw­re­nil­me­gi­ne gö­rä, bil­biliň je­mi 200-den gow­rak dür­li heň­li nag­ma­sy bar. Bil­bi­liň nag­ma­la­ry mu­ka­ma mah­sus be­lent­li-pes­li de­re­je­le­re ga­lyp-pe­sel­mek ar­ka­ly ada­myň keý­pi­ni çag­lap, ru­hu­ny beý­gelt­mek ýa­ly hä­si­ýet­le­re eýe­dir. Bil­bil­le­riň için­de has ta­pa­wut­lan­ýan sa­ry bil­bi­liň nag­ma­la­ryny ýü­re­giň ka­da­ly iş­le­me­gin­de örän peý­da­ly di­ýip ha­sap edip­dir­ler.
Dy­nuw­syz gat­na­ýan ulag­la­ryň se­sin­den uzaklaşyp, säh­ra, meý­da­na go­laý­laş­dy­gyň­ça kal­byň ra­hat­la­nyp, göw­nüň gi­ňe­ýän ýa­ly bol­ýar. Şol pur­sat­da ni­re­den­dir bir ýer­ler­den saý­rak guş­la­ryň nag­ma kak­ýa­ny­ny eşit­mek se­ni has-da ruh­lan­dyr­ýar. Ýü­re­giň­de öň bar bo­lan ar­zuw-umyt­la­ry­ňa ga­nat, et­sem-pet­sem­le­ri­ňe iter­gi be­ren ýa­ly bol­ýar. Ru­huň gal­kyn­ma­gy ne­ti­je­sin­de be­de­ni­ňe do­lan güýç-kuw­wat se­ni dur­mu­şa hö­wes­len­dir­ýär. Sen şeý­le duý­gu­la­ra ber­lip, bir­sa­lym te­bi­ga­tyň goý­nun­da dynç alyp, şä­he­re şa­dy­ýan hem paý­has­ly hal­da do­la­nyp gel­ýär­siň.
Adam­zat ösü­şi bo­ýun­ça Maks Plan­k in­sti­tu­tynyň ge­çi­ren bar­lagyndan soň, guş­la­ryň sesini diň­län adam­la­ryň öz­le­ri­ni öň­kü­den has bagt­ly duý­ýan­dyk­la­ry ýüze çy­karyl­dy. Şo­ňa gö­rä-de, gü­nüň do­wa­myn­da 5 mi­nut guş­la­ryň sesini diň­le­mek saglyk üçin peý­da­ly­dyr. Hü­när­men­ler mu­nuň yl­my taý­dan nä­me se­bä­be esas­lan­ýan­dy­gy­ny dü­şün­dir­me­giň hem çyl­şy­rym­ly­dy­gy­ny bel­le­ýär­ler.
Haý­sy ýurt­da guş­lar er­ka­na saý­ra­ýan bol­sa, şol ýurt pa­ra­hat­dyr, onuň hal­ky-da bag­ty­ýar­dyr. Ata Wa­ta­ny­myz hem saý­rak guş­la­ryň me­ka­ny­dyr. Goý, as­ma­ny­myz he­mi­şe aras­sa bo­lup, guş­lar er­ka­na ga­nat ýaýsyn­lar.

Baý­na­zar Ab­da­low,
Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň mugallymy.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА