16-njy no­ýabr­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Öz­be­gis­tan Res­pub­li­ka­sy­na döw­let sa­pa­ry­nyň çäk­le­rin­de Mer­ke­zi Azi­ýa döw­let­le­ri­niň Baş­tu­tan­la­ry­nyň ýe­din­ji kon­sul­ta­tiw du­şu­şy­gy­na gat­naş­dy. Sam­mit­de Türk­me­nis­ta­na 2026-njy ýyl­da tä­ze – «Mer­ke­zi Azi­ýa we Azer­baý­jan» for­ma­tyn­da ge­çi­ril­jek döw­let Baş­tu­tan­la­ry­nyň kon­sul­ta­tiw du­şu­şy­gyn­da baş­lyk­ly­gy yna­nyl­dy.
Şeý­le-de sam­mit­de ha­ryt do­la­ny­şy­gy­ny art­dyr­mak, ma­ýa go­ýum hyz­mat­daş­ly­gy­ny çuň­laş­dyr­mak, ulag-lo­gis­ti­ka ara­bag­la­ny­şy­gy­ny ös­dür­mek bi­len bag­ly me­se­le­ler ara al­nyp mas­la­hat­la­şyl­dy. Mun­dan baş­ga-da, suw ho­ja­ly­gy, ener­ge­ti­ka ul­gam­la­ryn­da ta­gal­la­la­ry ut­gaş­dyr­mak, şol san­da ser­he­tüs­ti suw se­riş­de­le­ri­ni re­je­li peý­da­lan­mak, bi­te­wi ener­ge­ti­ka ul­ga­my­ny ös­dür­mek me­se­le­le­ri­ne aý­ra­tyn üns be­ril­di.
Bu du­şu­şyk­lar il­kin­ji ge­zek 2018-nji ýyl­da ge­çi­ri­lip baş­lan­dy. Se­bit ýurt­la­ry­nyň – Türk­me­nis­ta­nyň, Ga­za­gys­ta­nyň, Öz­be­gis­ta­nyň, Gyr­gyz Res­pub­li­ka­sy­nyň we Tä­ji­gis­ta­nyň döw­let Baştutanla­ry ýo­ka­ry de­re­je­de du­şuş­mak ar­ka­ly umu­my se­bit me­se­le­le­ri bo­ýun­ça pi­kir alyş­ma­gy, sy­ýa­sy yna­nyş­ma­gy ber­kit­me­gi, yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­ly­gy ös­dür­me­gi, howp­suz­lyk we eko­lo­gi­ýa gat­na­şyk­la­ry güýç­len­dir­me­gi mak­sat edin­ýär­ler.
Kon­sul­ta­tiw gör­nü­şiň aý­ra­tyn­ly­gy onuň res­mi däl we açyk dia­log esa­syn­da ge­çi­ril­me­gi­dir. Bu ýag­daý se­bit­de tä­ze baş­lan­gyç­la­ryň öňe sü­rül­me­gi­ne we se­bi­tiň gel­je­gi­ne de­giş­li mö­hüm çöz­güt­le­riň çalt ka­bul edil­me­gi­ne müm­kin­çi­lik ber­ýär.
Mer­ke­zi Azi­ýa ýurt­la­ry­nyň ara­syn­da­ky söw­da do­la­ny­şy­gy yzy­gi­der­li art­ýar. Ulag-kom­mu­ni­ka­si­ýa ul­gam­la­ry­dyr lo­gis­ti­ka ul­ga­my­ny döw­re­bap­laş­dyr­mak ýurt­la­ryň üs­ta­şyr müm­kin­çi­lik­le­ri­ni gi­ňeld­ýär. Kon­sul­ta­tiw du­şu­şyk­lar­da tä­ze de­mir ýol­la­ryň, aw­to­mo­bil ýol­la­ry­nyň we mul­ti­mo­dal ugur­la­ryň dö­re­dil­me­gi ba­ra­da­ky me­se­le­ler, se­bit­dä­ki döw­let­le­riň ara­syn­da elekt­rik ener­gi­ýa­sy­nyň alyş-çal­şy­gy­ny gi­ňelt­mek, gaz we ne­bit ge­çi­ri­ji­le­ri­ni ös­dür­mek hem-de tä­ze ener­ge­ti­ka tas­la­ma­la­ry­ny bi­le­lik­de dur­mu­şa ge­çir­mek bo­ýun­ça tek­lip­ler ara al­nyp mas­la­hat­la­şyl­ýar. Ara­ly go­rap sak­la­mak bo­ýun­ça bi­le­lik­dä­ki tas­la­ma­lar, suw se­riş­de­le­ri­ni oňyn we ada­lat­ly paý­la­mak me­se­le­le­ri aý­ra­tyn üns mer­ke­zin­de dur­ýar. Mer­ke­zi Azi­ýa gat­na­şy­gyn­da Türk­me­nis­tan dün­ýä ýurt­la­ry bi­len açyk hyz­mat­daş­ly­gy we dost­luk­ly gat­na­şyk­la­ry pug­ta­lan­dyr­ma­gy mö­hüm ugur hök­mün­de öňe sür­ýär.
Kon­sul­ta­tiw du­şu­şyk­la­ryň her bi­ri bo­ýun­ça döw­let Baştutanla­ry bi­le­lik­dä­ki be­ýan­na­ma ka­bul ed­ýär­ler. Şeý­le hem dür­li de­re­je­de iş­çi to­par­lar dö­re­di­lip, se­bit­le­ýin ösüş üçin ne­ti­je­li tas­la­ma­lar dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Mer­ke­zi Azi­ýa döw­let­le­ri­niň Baş­tu­tan­la­ry­nyň kon­sul­ta­tiw du­şu­şy­gy hä­zir­ki wagt­da se­bit hyz­mat­daş­ly­gy­ny saz­laş­dyr­ýan ýo­ka­ry de­re­je­li nus­ga­lyk meý­dan­ça öw­rül­di. Ol ýurt­la­ry bir­leş­dir­ýän umu­my mak­sat­la­ryň, ta­ry­hy we me­de­ni taý­dan ýa­kyn­ly­gyň ny­şa­ny bo­lup, se­bi­tiň dur­nuk­ly ösü­şi­ne tä­ze şert­ler dö­red­ýär.
Güýç­li sy­ýa­sy dia­log we bi­le­lik­dä­ki baş­lan­gyç­lar ul­ga­myn­da bu du­şu­şyk­lar gel­jek­de hem Mer­ke­zi Azi­ýa­nyň pa­ra­hat­çy­lyk­ly, dur­nuk­ly ös­dü­ril­ýän se­bit hök­mün­de dün­ýä­de ta­nal­ma­gy­na uly go­şant go­şar.
Türk­me­nis­tan hal­ka­ra bi­le­le­şi­gi ta­ra­pyn­dan yk­rar edi­len he­mi­şe­lik Bi­ta­rap­lyk hu­kuk de­re­je­si­ne la­ýyk­lyk­da, bu dia­log­da umu­my me­se­le­le­riň yla­la­şyk­ly çöz­güt­le­ri­ni iş­läp taý­ýar­la­ma­ga iş­jeň gat­naş­ýar.
Kon­sul­ta­tiw du­şu­şyk­la­ryň çäk­le­rin­de Türk­me­nis­ta­nyň baş­lan­gyç­la­ry he­mi­şe top­lum­la­ýyn hä­si­ýe­te eýe bo­lup, tu­tuş Mer­ke­zi Azi­ýa se­bi­ti­niň howp­suz­ly­gy­ny we dur­nuk­ly ösü­şi­ni ýo­kar­lan­dyr­ma­ga gö­nük­di­ri­len­dir. Mu­nuň özi ýur­du­my­zyň bu hyz­mat­daş­lyk for­ma­tyn­da eýe­le­ýän ne­ti­je­li or­nu­ny tas­syk­la­ýar.

Sahypjemal NEPESOWA,
Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasynyň magistranty.