Sözi manysy bilen öwreneliň!

Oý­la­man aýt­ma, çe­ne­män at­ma.
Oý – pi­kir. Oý­la­mak – pi­kir­len­mek.

Na­kyl­da her bir sö­zi oý­la­nyp – pi­kir­le­nip aýtmak, ok aty­lan­da hem ny­şa­na dog­ry çe­näp at­mak ün­del­ýär. Çün­ki her bir söz – uly jo­gap­kär­çi­lik. Sö­zi oý­la­man aýtmak ýa­ra­maz ne­ti­je­le­re ge­ti­rip bi­ler. Bu ba­ra­da baş­ga bir na­kyl­da «Ba­şa be­la nä­den ge­ler? Iki bar­mak dil­den ge­ler» di­ýil­ýär.
Eý­sem, nä­me üçin na­kyl­da oý­la­nyp söz­le­mek we çe­näp at­mak ýa­ly pä­him­ler bi­le­lik­de ge­ti­ril­ýär? «Ha­lal­lyk kys­sa­la­ry» atly kitapda şeý­le­räk bir ro­wa­ýat bar:
«Ir wagt­lar türk­men top­ra­gy­nyň üs­tün­den ge­çip bar­ýan bir ker­wen elin­de ok-ýa­ýy bi­len ag­lap otu­ran ýe­di ýaş­ly og­lan­jy­ga du­şup­dyr. Ker­wen­ba­şy on­dan nä­me üçin ag­la­ýa­ny­ny so­ra­ýar. Og­lan­jyk: «Okum ny­şa­na deg­me­di» di­ýip jo­gap ber­ýär. On­da ker­wen­ba­şy: «Onuň üçi­nem bir ag­la­nar­my?! Tä­ze­den ataý» diý­ýär. Og­lan­jyk bol­sa: «Men ikin­ji bir oku­my al­ýan­çam, gar­şy­da­şym ga­raş­maz» di­ýip, jo­gap ber­ýär.»
Ro­wa­ýat­da hem bel­le­ni­li­şi­ne gö­rä, oky dog­ry çe­näp at­mak mö­hümdir. Edil şo­nuň ýa­ly, sö­zi oý­la­nyp aýtmak hem ze­rur. Çün­ki okuň ny­şa­na deg­şi ýa­ly, söz hem kalbyňa täsir edýär. Bu ba­ra­da «Ýü­rek­den çy­kan söz ýü­re­ge ba­rar» di­ýil­ýär. Şo­nuň üçin ok aty­lan­da dog­ry çe­ne­me­li bol­şy ýa­ly, her bir sö­zi hem oý­la­nyp söz­le­me­li.