Taryha altyn harplar bilen ýazylan BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça üçünji maslahaty öz işini üstünlikli tamamlady. Hazaryň türkmen kenary 103 ýurtdan 5700-den gowrak gatnaşyjyny özünde jemledi. Oňa döwlet we Hökümet Baştutanlarynyň 16-sy, 108 ministr, 100-den gowrak parlament agzasy, halkara guramalaryň 29-synyň wekilleri, 450-den gowrak hökümete degişli bolmadyk guramalaryň wekilleri, dürli kompaniýalaryň wekilleri, 40-a golaý döwletden köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleriniň 160-dan gowragy we beýleki myhmanlar gatnaşdylar.

BMG-niň Awa­za mas­la­ha­ty deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan döw­let­le­riň yk­ba­ly­na da­hyl­ly me­se­le­le­riň tu­tuş dün­ýä­de uly gy­zyk­lan­ma dö­red­ýän­di­gi­ni gör­kez­ýän mö­hüm wa­ka hök­mün­de uly äh­mi­ýe­te eýe­dir. Gün ter­ti­bin­de 7 ug­ry öz içi­ne al­ýan dür­li maz­mun­ly çä­re­le­riň ge­çi­ril­me­gi bu fo­ru­myň esa­sy aý­ra­tyn­lyk­la­ry­nyň bi­ri­dir.
Bu fo­rum­da 6-njy aw­gust «Deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan döw­let­le­riň aý­ra­tyn ze­rur­lyk­la­ry hem-de ösüş ul­ga­myn­da ola­ryň öňün­de dur­ýan aý­ra­tyn me­se­le­ler ba­ra­da mag­lu­mat­la­ry ýaý­rat­ma­gyň hal­ka­ra gü­ni» diý­lip yg­lan edil­di. In­di bu se­ne her ýyl bü­tin dün­ýä­de bel­le­ni­lip ge­çi­ler.
Bu ta­ry­hy wa­ka my­na­sy­bet­li «Awa­za» mil­li sy­ýa­hat­çy­lyk zo­la­gyn­da ýö­ri­te bri­fing ge­çi­ril­di. On­da Türk­me­nis­ta­nyň Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň Baş­ly­gy­nyň orun­ba­sa­ry, da­şa­ry iş­ler mi­nist­ri R.Me­re­dow «Bu gün di­ňe bir şan­ly se­ne däl­dir. Ol ok­gun­ly he­re­ket et­mä­ge, deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan döw­let­le­riň ge­og­ra­fi­ýa taý­dan uzak­da ýer­leş­ýän­dik­le­ri hem-de deň­ze gö­ni çy­kal­ga­nyň ýok­du­gy se­bäp­li ýüz­be-ýüz bol­ýan dü­züm­le­ýin päs­gel­çi­lik­le­ri­ne äh­lu­mu­my de­re­je­de dü­şü­nil­me­gi­ni çuň­laş­dyr­ma­ga ça­gy­ryş­dyr. Bu me­se­le­ler ba­ra­da bi­le­lik­dä­ki se­si­mi­ziň has be­lent ýaň­lan­ma­gy­na, deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan döw­let­le­re dün­ýä yk­dy­sa­dy­ýe­ti­ne do­ly de­re­je­de gat­naş­ma­ga müm­kin­çi­lik ber­jek ne­ti­je­li çöz­güt­le­ri iler­let­mä­ge hem-de hyz­mat­daş­lyk gat­na­şyk­la­ry­ny ýo­la goý­ma­ga ça­gy­ryş­dyr» di­ýip bel­le­di.
BMG-niň Baş sek­re­ta­ry­nyň orun­ba­sa­ry, az de­re­je­de ösen, deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan döw­let­ler hem-de ki­çi ada döw­let­ler bo­ýun­ça Ýo­ka­ry we­ki­li, BMG-niň Deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan döw­let­ler bo­ýun­ça üçün­ji mas­la­ha­ty­nyň Baş sek­re­ta­ry ha­nym Ra­bab Fa­ti­ma gö­zel we aja­ýyp Awa­za­da ge­çi­ril­ýän giň we­kil­çi­lik­li hal­ka­ra mas­la­ha­tyň çäk­le­rin­de bu ta­ry­hy gü­ni dün­ýä­niň dür­li ýurt­la­ryn­dan ge­len hyz­mat­daş­lar bi­len il­kin­ji ge­zek bel­le­me­giň özi üçin be­lent mer­te­be hem-de uly şat­lyk­dy­gy­ny aýt­dy.
8-nji aw­gust­da Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan döw­let­ler bo­ýun­ça üçün­ji mas­la­ha­ty­nyň jem­leý­ji ple­nar mej­li­si ge­çi­ril­di. On­da 2024-2034-nji ýyl­lar üçin He­re­ket­le­riň Awa­za mak­sat­na­ma­syn­da üs­ta­şyr ulag ul­gam­la­ry­ny kä­mil­leş­dir­mek, yk­dy­sa­dy­ýet­le­ri di­wer­si­fi­ka­si­ýa­laş­dyr­mak, san­ly öz­gert­me­le­ri tiz­leş­dir­mek, ho­wa­nyň üýt­ge­me­gi­ne dur­nuk­ly­ly­gy ýo­kar­lan­dyr­mak, ma­ýa go­ýum­la­ry çek­mek, deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk äh­li ösüp bar­ýan döw­let­ler­de inkl­ýu­ziw hem-de dur­nuk­ly ösüş üçin bin­ýat dö­ret­mek bo­ýun­ça anyk çä­re­ler be­ýan edil­di we Awa­za sy­ýa­sy Jar­na­ma­sy ka­bul edil­di.
Awa­za sy­ýa­sy Jar­na­ma­sy je­bis­li­giň we raý­daş­ly­gyň be­ýan edil­me­gi bol­mak bi­len, BMG-niň dur­nuk­ly ösüş ul­ga­myn­da
2030-njy ýy­la çen­li dö­wür üçin Gün ter­ti­bi­ni dur­mu­şa ge­çir­mä­ge, köp­ta­rap­la­ýyn hyz­mat­daş­ly­gy ös­dür­mä­ge, deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan döw­let­le­riň dün­ýä yk­dy­sa­dy­ýe­ti­ne do­ly go­şu­lyş­ma­gy­ny üp­jün et­mä­ge umu­my yg­rar­ly­ly­gy tas­syk­la­ýar.
Şeý­le­lik­de, ýa­kyn on­ýyl­lyk üçin bi­le­lik­dä­ki he­re­ket­le­riň esa­sy ugur­la­ry­ny kes­git­län ýo­ka­ry de­re­je­li mas­la­ha­tyň ge­çi­ril­me­gi Türk­me­nis­tan bi­len BMG-niň ara­syn­da­ky hyz­mat­daş­ly­gyň stra­te­gik hä­si­ýe­te eýe­di­gi­niň no­bat­da­ky gü­wä­si­ne, Ga­raş­syz, he­mi­şe­lik Bi­ta­rap Wa­ta­ny­my­zyň hal­ka­ra ab­ra­ýy­nyň yk­rar­na­ma­sy­na, ýur­du­my­zyň, bü­tin adam­za­dyň bäh­bi­di­ne Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry­na ýet­mä­ge iş­jeň gat­naş­ýan­dy­gy­nyň aý­dyň my­sa­ly­na öw­rül­di.

Jen­net Hu­daý­ber­ge­no­wa,
Seýitnazar Seýdi adyndaky Türkmen döwlet mugallymçylyk institutynyň talyby.