Hä­zir­ki wagt­da Türk­me­nis­tan bi­len Ame­ri­ka­nyň Bir­le­şen Ştat­la­ry­nyň ara­syn­da­ky hyz­mat­daş­lyk dur­nuk­ly ösü­şiň we bi­rek-bi­re­ge hor­mat goý­ma­gyň esa­syn­da üs­tün­lik­li ös­dü­ril­ýär. Iki ýur­duň ara­syn­da­ky dost­luk­ly gat­na­şyk­la­ry gi­ňelt­mek, öza­ra bäh­bit­li hyz­mat­daş­ly­gy pug­ta­lan­dyr­mak hem-de dür­li ugur­lar­da tä­ze müm­kin­çi­lik­le­ri aç­mak hä­zir­ki dö­wür­de mö­hüm äh­mi­ýe­te eýe­dir.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň Ame­ri­ka­nyň Bir­le­şen Ştat­la­ry­na iş sa­pa­ry­nyň çäk­le­rin­de ABŞ-nyň Pre­zi­den­ti Do­nald Tramp bi­len du­şuş­ma­gy, şeý­le hem «Mer­ke­zi Azi­ýa – Ame­ri­ka­nyň Bir­le­şen Ştat­la­ry» for­ma­tyn­da­ky sam­mi­te gat­naş­ma­gy türk­men-ame­ri­kan gat­na­şyk­la­ry­nyň ta­ry­hyn­da tä­ze sa­hy­pa­ny aç­dy.
Şeý­le hem bu sa­pa­ryň çäk­le­rin­de «Türk­men-ame­ri­kan işe­wür­ler hyz­mat­daş­ly­gy: ösü­şiň tä­ze müm­kin­çi­lik­le­ri we gel­je­gi» at­ly işe­wür­lik mas­la­ha­ty ge­çi­ril­di. Bu hem türk­men-ame­ri­kan gat­na­şyk­la­ry­nyň üs­tün­lik­li ös­dü­ril­ýän­di­gi­niň ala­ma­ty­dyr.

Sy­ýa­sy gat­na­şyk­lar
Türk­me­nis­tan bi­len Ame­ri­ka­nyň Bir­le­şen Ştat­la­ry­nyň ara­syn­da­ky dip­lo­ma­tik gat­na­şyk­lar 1992-nji ýyl­da ýo­la go­ýul­dy. Şon­dan bä­ri bu gat­na­şyk­la­ryň ösü­şi pa­ra­hat­çy­lyk­ly, deň­hu­kuk­ly hem-de öza­ra hor­mat goý­mak ýö­rel­ge­le­ri­ne esas­lan­ýar.
Türk­me­nis­ta­nyň da­şa­ry sy­ýa­sa­ty­nyň esa­sy ýö­rel­ge­si – he­mi­şe­lik Bi­ta­rap­lyk we pa­ra­hat­çy­lyk­ly dip­lo­ma­ti­ýa ýö­rel­ge­le­ri­dir. ABŞ bu sy­ýa­sa­ty gol­dap, Türk­me­nis­ta­nyň se­bit­dä­ki dur­nuk­ly­ly­gyň we howp­suz­ly­gyň üp­jün edil­me­gi­ne goş­ýan go­şan­dy­ny yk­rar ed­ýär. Iki ýurt Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň, ÝHHG-niň hem-de beý­le­ki hal­ka­ra dü­züm­le­riň çäk­le­rin­de ne­ti­je­li hyz­mat­daş­lyk alyp bar­ýar­lar.
Sy­ýa­sy ugur­da ýo­ka­ry de­re­je­li du­şu­şyk­lar, mas­la­hat­lar we gep­le­şik­ler yzy­gi­der­li ge­çi­ril­ýär. Türk­men-ame­ri­kan gat­na­şyk­la­ry se­bi­ta­ra howp­suz­lyk, ter­ror­çy­ly­ga gar­şy gö­reş, ser­het howp­suz­ly­gy, ener­ge­ti­ka we ulag dip­lo­ma­ti­ýa­sy ýa­ly mö­hüm me­se­le­le­ri öz içi­ne al­ýar. Şeý­le-de iki ýur­duň ara­syn­da «Türk­me­nis­tan–ABŞ stra­te­gik dia­lo­gy» ýö­rel­ge­sin­de gat­na­şyk­la­ry mun­dan beý­läk hem ös­dür­mek bo­ýun­ça ne­ti­je­li hyz­mat­daş­lyk al­nyp ba­ryl­ýar.

Söw­da-yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­lyk
Iki ýur­duň ara­syn­da­ky yk­dy­sa­dy gat­na­şyk­lar hem üs­tün­lik­li ös­dü­ril­ýär. Türk­me­nis­tan bi­len ABŞ-nyň işe­wür to­par­la­ry­nyň gat­naş­ma­gyn­da bir­nä­çe yk­dy­sa­dy tas­la­ma­lar ama­la aşy­ryl­dy. Şo­la­ryň ha­ta­ryn­da ener­ge­ti­ka, ne­bit-gaz, ulag, kom­mu­ni­ka­si­ýa, oba ho­ja­ly­gy we «san­ly» yk­dy­sa­dy­ýet ul­gam­la­ry aý­ra­tyn orun tut­ýar.
ABŞ-nyň «Boeing», «John Dee­re», «Ge­ne­ral Electric», «Case», «Cater­pil­lar», «Osh­kosh» ýa­ly iri kom­pa­ni­ýa­la­ry Türk­me­nis­tan­da köp ýyl­dan bä­ri üs­tün­lik­li iş alyp bar­ýar­lar. Bu hyz­mat­daş­lyk di­ňe bir ha­ryt alyş-ça­lyş bi­len çäk­len­män, hä­zir­ki za­man teh­no­lo­gi­ýa­la­ry­nyň we önüm­çi­lik tej­ri­be­le­ri­niň ýur­du­my­za ge­ti­ril­me­gi­ne, yk­dy­sa­dy ösü­şiň tä­ze ugur­la­ry­nyň dö­re­dil­me­gi­ne hem ýar­dam ed­ýär.
Türk­me­nis­tan bi­len ABŞ-nyň ara­syn­da ener­ge­ti­ka howp­suz­ly­gy, yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­lyk we eko­lo­gik ösüş me­se­le­le­ri­ni ara alyp mas­la­hat­laş­ýan hö­kü­me­ta­ra to­par hem üs­tün­lik­li iş alyp bar­ýar. Şeý­le du­şu­şyk­lar öza­ra ma­ýa go­ýum­la­ry art­dyr­mak, tä­ze söw­da ug­ru­ny dö­ret­mek we bi­le­lik­dä­ki tas­la­ma­la­ry dur­mu­şa ge­çir­mek üçin oňyn müm­kin­çi­lik­le­ri aç­ýar.
Me­de­ni-yn­san­per­wer gat­na­şyk­lar
Iki ýur­duň gat­na­şyk­la­ry­nyň mö­hüm bö­le­gi me­de­ni-yn­san­per­wer gat­na­şyk­lar­dyr. Türk­men-ame­ri­kan gat­na­şyk­la­ry di­ňe bir res­mi de­re­je­de däl, eý­sem, halk­la­ryň ara­syn­da dost­luk­ly gat­na­şyk­la­ryň pug­ta­lan­dy­ryl­ma­gy ar­ka­ly hem ös­dü­ril­ýär. ABŞ-nyň Türk­me­nis­tan­da­ky il­çi­ha­na­sy bi­len ýur­du­my­zyň de­giş­li eda­ra­la­ry­nyň ara­syn­da ylym, bi­lim, sport we me­de­ni­ýet ugur­la­ryn­da ne­ti­je­li hyz­mat­daş­lyk al­nyp ba­ryl­ýar.
Me­de­ni­ýet ul­ga­myn­da ge­çi­ri­len ser­gi­ler, ki­no gün­le­ri, sun­gat fes­ti­wal­la­ry, sport ýa­ryş­la­ry iki hal­kyň ara­syn­da dost­luk­ly gat­na­şyk­la­ryň pug­ta­lan­ma­gy­na, öza­ra dü­şü­niş­me­giň we yna­nyş­ma­gyň art­ma­gy­na hyz­mat ed­ýär. Şeý­le yn­san­per­wer gat­na­şyk­la­ryň ne­ti­je­sin­de türk­men we ame­ri­kan halk­la­ry­nyň ara­syn­da gat­na­şyk­la­ry ös­dür­me­giň tä­ze köp­rü­si dö­re­dil­ýär.
Umu­man ala­nyň­da, türk­men-ame­ri­kan gat­na­şyk­la­ry hä­zir­ki wagt­da giň ugur­lar­da üs­tün­lik­li ös­dü­ril­ýär. Sy­ýa­sy gat­na­şyk­lar­da dur­nuk­ly hyz­mat­daş­lyk, yk­dy­sa­dy gat­na­şyk­lar­da öza­ra bäh­bit­li­lik, me­de­ni-yn­san­per­wer gat­na­şyk­lar­da bol­sa yna­nyş­mak we dost­luk ýö­rel­ge­le­ri baş ýö­rel­ge bo­lup çy­kyş ed­ýär.
Türk­me­nis­ta­nyň he­mi­şe­lik Bi­ta­rap­lyk sy­ýa­sa­ty we ABŞ-nyň glo­bal dur­nuk­ly­ly­gy gol­da­ýan da­şa­ry sy­ýa­sa­ty iki ýur­duň gat­na­şyk­la­ry­nyň saz­la­şyk­ly ös­me­gi­ne berk bin­ýat dö­red­ýär. Şeý­le­lik­de, türk­men-ame­ri­kan hyz­mat­daş­ly­gy di­ňe bir iki ýur­duň däl, eý­sem, bü­tin se­bit­de pa­ra­hat­çy­ly­gy, ösü­şi we yna­nyş­ma­gy pug­ta­lan­dyr­ma­ga gö­nük­di­ri­len mö­hüm gat­na­şyk­la­ra öw­rül­ýär.

Güljahan HOJAÝEWA,
Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň kazyýet lukmançylygy we hukuk kafedrasynyň mugallymy.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА