Türkmenistan hemişelik Bitaraplyk derejesine ygrarly bolmak bilen, bu ýörelgäni ählumumy parahatçylygy we durnuklylygy üpjün etmegiň gurallaryny öwrenmek üçin halkara ylmy we bilim platformasyna öwürmäge çalyşýar. Şol maksat bilen, Türkmenistan Birleşen Milletler Guramasy bilen hyzmatdaşlykda Parahatçylyk we bitaraplyk uniwersitetini döretmek baradaky strategik başlangyjy öňe sürdi. Bu başlangyç hormatly Prezidentimiz tarapyndan Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly, Halkara Bitaraplyk güni we Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň 30 ýyllygy mynasybetli geçirilen halkara forumda dünýä jemgyýetçiligine yglan edildi. Häzirki döwürde Türkmenistan onlarça döwlet bilen ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn düzümleriň çäklerinde esasy halkara institutlar bilen ynanyşmagyň hem-de özara düşünişmegiň, hyzmatdaşlygyň görlüp-eşidilmedik derejesine ýetdi. Türkmen döwletiniň Bitaraplyk hukuk ýagdaýynyň halkara we sebit durnuklylygyny, howpsuzlygyny üpjün etmäge netijeli, döredijilikli täsiri aýdyň görünýär. Munuň özi Birleşen Milletler Guramasynda türkmen Bitaraplygynyň artýan goldawynda öz beýanyny tapýar. 1995-nji, 2015-nji we 2025-nji ýyllarda Baş Assambleýanyň «Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygy» atly Kararnamalarynyň biragyzdan kabul edilmegi munuň aýdyň ýüze çykmasydyr.
– Biz Bitaraplygy syýasy we iş ýüzündäki platforma hökmünde peýdalanmagy teklip edýäris, şonuň esasynda häzirki döwürde ylalaşygy, düşünişmegi, ýaraşygy gazanmagyň ýollaryny we usullaryny işläp taýýarlamak mümkindir. Şunuň bilen baglylykda, parahatçylygy döretmek ulgamynda öňüni alyş diplomatiýasynyň syýasy-diplomatik serişdelerini we usullaryny giňden peýdalanýan Milletler Bileleşiginiň baý tejribesine esaslanyp, şeýle hem Bitaraplygyň tejribe häsiýetini ösdürmek, ylmy-barlag, bilim işini amala aşyrmak üçin Türkmenistan BMG bilen hyzmatdaşlykda Parahatçylyk we bitaraplyk uniwersitetini döretmegi teklip edýär diýip bellemek bilen, Arkadagly Gahryman Serdarymyz bu başlangyjyň goldaw tapjakdygyna ynam bildirip, ýurdumyzyň dostlarymyz we hyzmatdaşlarymyz bilen şu meselä jikme-jik seretmäge taýýardygyny beýan etdi.
Aşgabatdaky halkara foruma gatnaşan Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti Wladimir Putin Türkmenistanyň mundan 30 ýyl ozal hemişelik Bitaraplyk ýoluny saýlap almagynyň Garaşsyz we özygtyýarly döwlet hökmünde strategik ösüş ugruny kesgitländigini aýdyp, Türkmenistanyň sebitde we dünýäde uly hormatdan, abraýdan peýdalanýan ýurtdugyny nygtady.
Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew Gahryman Arkadagymyzyň bitiren taryhy hyzmatlaryna ünsi çekip, türkmen halkynyň Milli Lideriniň başlangyçlary bilen Türkmenistanyň dünýä giňişliginde halkara ähmiýetli möhüm teklipleri öňe sürýän ýurt hökmünde ykrar edilendigini aýtdy. Ol ýurdumyzyň oňyn Bitaraplygynyň türkmen halkynyň köpasyrlyk medeni we ruhy däpleri bilen sazlaşykly utgaşýandygyna ünsi çekdi.
Geçen ýyllarda Türkmenistan öz saýlap alan Bitaraplyk ýolunyň dogrudygyny we strategik ähmiýetini subut etdi. Bitaraplyk derejesi içerki syýasy durnuklylygy, jemgyýetdäki ylalaşygy üpjün etdi, ýurduň yzygiderli ösüşi üçin berk binýady goýdy – diýip bellän Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparow Türkmenistanyň Bitaraplyk ýörelgeleri esasynda alyp barýan syýasatynyň durnukly ösüşiň we halkara hyzmatdaşlygyň binýady bolup hyzmat edýändigini aýratyn belledi.
Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew Türkmenistanyň Bitaraplygynyň türkmen halkynyň milli özboluşlylygynyň aýrylmaz bölegi bolup durýandygyny, türkmen halkynyň Milli Lideriniň Türkmenistanyň oňyn Bitaraplyk filosofiýasyny işläp düzmekde we wajyp başlangyçlary durmuşa geçirmekde eýeleýän uly ornuny belläp, bu syýasy-diplomatik ýörelgeleriň häzirki döwürde hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda durmuşa geçirilýändigini nygtady.
Azerbaýjan Respublikasynyň Premýer-ministri Ali Asadow BMG-niň howandarlygynda Türkmenistanyň Parahatçylyk we bitaraplyk uniwersitetini döretmek baradaky başlangyjyna ýokary baha berýändigini belledi.
Umuman, bu halkara forumda çykyş eden beýleki dünýä liderleri Türkmenistanyň oňyn Bitaraplyk syýasaty dünýäniň ähli ýurtlary bilen hyzmatdaşlygy we dost-doganlygy berkitmäge gönükdirilendigini bellediler we Türkmenistanyň başlangyjyna ýokary baha berdiler.
Merjen AGADURDYÝEWA,
Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň adam anatomiýasy, tipografik anatomiýa we operatiw hirurgiýa kafedrasynyň mugallymy.
PDF









