San­ly ul­gam – döw­re­bap şert

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň pa­ra­sat­ly baş­tu­tan­ly­gyn­da ýur­du­myz­da mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň äh­li pu­dak­la­ry ýo­ka­ry dep­gin­ler bi­len san­ly­laş­dy­ryl­ýar we in­no­wa­si­on yk­dy­sa­dy­ýet ke­ma­la ge­ti­ril­ýär. Di­ýa­ry­myz­da bu ug­ry ös­dür­mek bo­ýun­ça onuň ka­nun­çy­lyk bin­ýa­dy hem yzy­gi­der­li kä­mil­leş­di­ril­ýär we mak­sat­na­ma­la­ýyn iş­ler al­nyp ba­ryl­ýar. Ýur­du­myz­da giň­den ulan­mak üçin bir­nä­çe on­laýn hyz­mat­lar dö­re­di­len­dir. In­ter­net ul­ga­my­ny ula­ny­jy­la­ryň sa­ny­nyň art­ma­gy bi­len, san­ly ul­ga­myň kä­mil­leş­me­gi ne­ti­je­sin­de olar üçin köp müm­kin­çi­lik­ler dö­re­dil­ýär, tä­ze we peý­da­ly program­ma üp­jün­çi­lik­ler, web saýt­lar taý­ýar­la­nyl­ýar. Bu­la­ryň kö­me­gi bi­len, bil­di­riş goş­mak ar­ka­ly ha­ryt sat­mak, sa­tyn al­mak, ha­bar­la­ry oka­mak, tö­leg tö­le­mek ýa­ly bir­nä­çe iş­le­ri ýe­ri­ne ýe­tir­mä­ge müm­kin­çi­lik açyl­ýar.
Hä­zir­ki za­man şert­le­rin­de dün­ýä­niň äh­li döw­let­le­rin­de, esa­san-da, yk­dy­sa­dy taý­dan ösen we ös­ýän ýurt­lar­da «san­ly yk­dy­sa­dy­ýet» di­ýen dü­şün­jä aý­ra­tyn uly äh­mi­ýet be­ril­ýär. Bu dü­şün­je yk­dy­sa­dy we dur­muş çä­re­le­ri­niň äh­lu­mu­my ul­ga­my bol­mak bi­len, in­ter­ne­tiň müm­kin­çi­lik­le­ri­ne da­ýan­ýan yk­dy­sa­dy nus­ga­ny aň­lad­ýar. Bu nus­ga­da zäh­met ön­dü­ri­ji­li­gi­niň art­ma­gy, önüm­çi­lik ha­ra­jat­la­ry­nyň pe­sel­me­gi, bäs­le­şi­ge ukyp­ly­ly­gyň ýo­kar­lan­ma­gy ýa­ly müm­kin­çi­lik­ler dö­re­ýär. Sarp edi­ji­le­riň is­leg­le­ri­niň has çalt we ýo­ka­ry de­re­je­de ka­na­gat­lan­dy­ryl­ma­gy san­ly yk­dy­sa­dy­ýe­tiň esa­sy mak­sat­la­ry­nyň bi­ri­dir. San­ly ul­ga­myň üs­tün­lik­li he­re­ket et­me­gi üçin bol­sa, in­ter­ne­tiň el­ýe­ter­li­li­gi, prog­ram­ma üp­jün­çi­li­gi, te­lea­ra­gat­na­şyk, elekt­ron işe­wür­li­gi, ho­ja­lyk işi­ni komp­ýu­ter­le­riň üs­ti bi­len san­ly gör­nüş­de do­lan­dyr­mak hem-de elekt­ron söw­da hyz­mat­la­ry­nyň in­ter­net ar­ka­ly ýer­le­nil­me­gi üs­tün­lik­li ber­jaý edil­me­li­dir.
Mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň pu­dak­la­ry bi­len bir ha­tar­da, döw­let we hu­su­sy eýe­çi­lik ul­ga­myn­da hem san­ly yk­dy­sa­dy­ýe­tiň or­naş­dy­ryl­ma­gy­nyň we ös­dü­ril­me­gi­niň örän uly äh­mi­ýe­ti bar­dyr. Çün­ki döw­let we hu­su­sy eýe­çi­lik ul­ga­myn­da san­ly teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň peý­da­la­nyl­ma­gy de­giş­li eda­ra-kär­ha­na­la­ryň işi­niň ne­ti­je­li­li­gi­ni ýo­kar­lan­dyr­ýar, hyz­mat­la­ryň hi­li­ni go­wu­lan­dyr­ýar hem-de tä­ze müm­kin­çi­lik­le­ri dö­red­ýär. Bu­lar­dan baş­ga-da, san­ly yk­dy­sa­dy­ýe­te geç­mek önüm­çi­lik­de hem-de hyz­mat­lar ul­ga­myn­da ha­ra­jat­la­ry pe­selt­mä­ge, tu­tuş dün­ýä­de bo­lup geç­ýän üýt­geş­me­le­re çalt uý­gun­laş­ma­ga we çe­ýe­li­gi ýo­kar­lan­dyr­ma­ga ýar­dam ed­ýär.
Umu­man aý­da­ny­myz­da, san­ly ul­gam ha­ky­ky wagt öl­çe­gin­de gö­zeg­çi­lik, do­lan­dy­ryş teh­no­lo­gi­ýa­la­ry­ny bir­leş­dir­mek we mag­lu­mat­la­ryň üz­nük­siz top­la­nyl­ma­gy­ny üp­jün et­mek bi­len bir ha­tar­da dog­ry ne­ti­je­le­ri hem-de çöz­güt­le­ri ka­bul et­mä­ge giň şert dö­red­ýär.

Me­kan ATA­ÝEW,
Türk­me­nis­ta­nyň Te­le­kom­mu­ni­ka­si­ýa­lar we
in­for­ma­ti­ka ins­ti­tu­ty­nyň ta­ly­by.