Ýurdumyzyň hem-de daşary ýurtlaryň ýokary okuw mekdepleriniň talyplarynyň gatnaşmagynda Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetinde II Açyk Halkara informatika olimpiadasynyň (OIOIUS – 2024) işine dabaraly ýagdaýda badalga berildi. In­for­ma­ti­ka der­si bo­ýun­ça Açyk Hal­ka­ra olim­pia­da Türk­me­nis­tan­da il­kin­ji ge­zek ge­çi­ril­ýär. Dün­ýä­niň 18 döw­le­ti­niň, ýag­ny Rus­si­ýa Fe­de­ra­si­ýa­sy­nyň, Hy­taý Halk Res­pub­li­ka­sy­nyň, Ger­ma­ni­ýa­nyň, Ru­my­ni­ýa­nyň, Öz­be­gis­ta­nyň, Ga­za­gys­ta­nyň, Gyr­gy­zys­ta­nyň, Tä­ji­gis­ta­nyň, Ow­ga­nys­ta­nyň, Be­la­rus Res­pub­li­ka­sy­nyň, Azer­baý­ja­nyň, Gru­zi­ýa­nyň, Er­me­nis­ta­nyň, Eý­ran Ys­lam Res­pub­li­ka­sy­nyň, Tür­ki­ýe Res­pub­li­ka­sy­nyň, Ka­tar döw­le­ti­niň, Li­wi­ýa­nyň ýo­ka­ry okuw mek­dep­le­ri­niň ta­lyp­la­ry we mu­gal­lym­la­ry olim­pia­da gat­naş­mak üçin Aş­ga­bat şä­he­ri­ne gel­di­ler. Hal­ka­ra in­for­ma­ti­ka olim­pia­da­sy­na ýur­du­my­zyň we da­şa­ry ýurt­la­ryň 52 sa­ny ýo­ka­ry okuw mek­de­bin­den je­mi 350-ä go­laý ta­lyp, şeý­le hem 31 sa­ny da­şa­ry ýurt­ly ýol­baş­çy mu­gal­lym gat­naş­ýar.
Olim­pia­da­nyň açy­lyş da­ba­ra­syn­da Ýag­şy­gel­di Ka­ka­ýew adyn­da­ky Hal­ka­ra ne­bit we gaz uni­wer­si­te­ti­niň rek­to­ry çy­kyş edip, da­şa­ry ýurt­ly myh­man­la­ryň we ýur­du­my­zyň ta­lyp ýaş­la­ry­nyň iş­jeň gat­naş­ýan­dyk­la­ry üçin ola­ra min­net­dar­lyk bil­dir­di hem-de äh­li gat­na­şy­jy­la­ra üs­tün­lik­le­ri ar­zuw et­di we dün­ýä­niň dür­li kün­je­gin­den ge­len ta­lyp ýaş­la­ryň we mu­gal­lym­la­ryň bu hal­ka­ra çä­rä gat­naş­mak­la­ry­na äh­li şert­le­ri dö­re­dip be­ren hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ze köp sag­bol­sun­la­ry­ny aýt­dy.
Hal­ka­ra olim­pia­da­ny gu­ra­ma­çy­lyk­ly ge­çir­mek üçin ýur­du­my­zyň we da­şa­ry ýurt­la­ryň ýo­ka­ry okuw mek­dep­le­ri­niň pro­fes­sor-mu­gal­lym­la­ryn­dan emin­ler to­pa­ry dü­zül­di.
Emin­ler to­pa­ry Ýag­şy­gel­di Ka­ka­ýew adyn­da­ky Hal­ka­ra ne­bit we gaz uni­wer­si­te­ti­niň pro­fes­sor-mu­gal­lym­la­ry ta­ra­pyn­dan iş­le­nip dü­zü­len ýö­ri­te prog­ram­ma üp­jün­çi­li­gin­den peý­da­lan­ýar.
Hal­ka­ra in­for­ma­ti­ka olim­pia­da­sy iki tap­gyr­da ge­çi­ril­ýär. Olim­pia­da­nyň bi­rin­ji tap­gy­ryn­da gat­na­şy­jy­la­ra dür­li me­se­le­le­ri çöz­mek üçin prog­ram­ma­la­ry iş­läp düz­mek bi­len bag­ly 5 sa­ny ýu­muş hö­dür­len­ýär. Gat­na­şy­jy­la­ryň äh­li­si ze­rur prog­ram­ma üp­jün­çi­li­gi bo­lan şah­sy komp­ýu­ter­ler bi­len üp­jün edi­len we ola­ra ýu­muş­la­ry ýe­ri­ne ýe­tir­mek üçin je­mi 180 mi­nut wagt be­ril­ýär.

Hal­ka­ra olim­pia­da­nyň ikin­ji tap­gy­ryn­da ta­lyp­la­ra ki­ber­howp­suz­lyk me­se­le­le­ri­ni 180 mi­nu­tyň do­wa­myn­da top­lum­la­ýyn çöz­mek üçin teh­ni­ki ýu­muş­lar hö­dür­len­ýär. Ikin­ji tap­gyr­da ýe­ri­ne ýe­ti­ri­len ýu­muş­lar komp­ýu­ter­de sel­je­ri­lip, öz­baş­dak ba­ha ber­ýän mo­ni­to­ring prog­ram­ma­sy ar­ka­ly jem­le­nil­ýär. Olim­pia­da­nyň ne­ti­je­si gat­na­şy­jy­la­ryň iki tap­gyr­da top­lan bal­la­ry­nyň je­mi­ esa­syn­da kes­git­len­ýär.
Olim­pia­da­nyň ýe­ňi­ji­le­ri al­tyn, kü­müş, bü­rünç me­dal­lar we de­giş­li­lik­de, 1-nji, 2-nji, 3-nji de­re­je­li dip­lom­lar bi­len sy­lag­lan­ýar. Olim­pia­da gat­na­şy­jy­la­ra de­giş­li ser­ti­fi­kat­lar gow­şu­ryl­ýar.
Hal­ka­ra in­for­ma­ti­ka olim­pia­da­sy­nyň işi­niň ne­ti­je­si şu gün jem­le­nip, olim­pia­da­nyň çä­gin­de «Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de ta­lyp ýaş­la­ryň yl­my ga­ra­ýyş­la­ry» at­ly hal­ka­ra yl­my-ama­ly mas­la­hat ge­çi­ril­ýär we ýe­ňi­ji­ler sy­lag­la­nyl­ýar.
Hal­ka­ra olim­pia­da­nyň çäk­le­rin­de da­şa­ry ýurt­ly myh­man­lar üçin paý­tag­ty­my­zyň gö­zel kün­jek­le­ri­ne, şol san­da mil­li mu­zeý­le­re, söw­da we dynç alyş mer­kez­le­ri­ne, şeý­le-de «Nu­saý» ýa­dy­gär­lik­ler top­lu­my­na ge­ze­lenç­ler gu­ral­ýar.

Aman­my­rat Ara­zow,
Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň aspirantura bölüminiň baş hünärmeni.