Soň­ky ýyl­lar­da dün­ýä­de to­zan­ly ho­wa akym­la­ry güýç­len­ýär. Bu ýag­daý Ýer ýü­zün­de gu­rak­çy­ly­gyň art­ma­gy hem-de ho­wa­nyň üýt­ge­me­gi bi­len bag­ly bo­lup, bu möw­süm­le­ýin te­bi­gy ha­dy­sa ha­sap­lan­ýar. To­zan­ly ýel­ler, esa­san hem, De­mir­ga­zyk Af­ri­ka­da, Ýa­kyn Gün­do­gar­da we Azi­ýa ýurt­la­ryn­da has köp bo­lup geç­ýär. Ho­wa­nyň ha­pa­lan­ma­gy sag­lyk üçin zy­ýan­ly bo­lup, ýa­şa­ýan se­bi­tiň ho­wa şert­le­ri ba­ra­da ha­bar­ly bol­mak örän mö­hüm­dir. Da­şa­ryk çyk­maz­dan ozal ho­wa mag­lu­ma­ty bi­len ýa­kyn­dan ta­nyş bol­ma­ly. Ho­wa­nyň ha­pa­lan­ma­gy – to­zan­ly ýel ýa-da ha­ra­sat adam sag­ly­gy­na oňaý­syz tä­sir et­me­gi müm­kin. Eý­sem, to­zan­ly ho­wa­dan nä­dip go­ran­ma­ly?
Ör­tük da­kyn­mak. To­zan­ly ho­wa­da da­şa­ry çyk­ma­ly bol­sa­ňyz, ör­tük da­kyn­ma­gy ýat­dan çy­kar­ma­ly däl. Ör­tük da­kyn­mak to­zan­ly ho­wa­dan go­ran­ma­gyň iň amat­ly usu­ly­dyr. Çün­ki ör­tük ha­pa ho­wa­ny sü­züp, aras­sa ho­wa­ny ge­çir­ýär.
Äý­nek da­kyn­mak. To­zan­ly ho­wa gö­rüş ul­ga­my­na ýa­ra­maz tä­si­ri­ni ýe­ti­rip, gö­züň gy­zar­ma­gy­na, al­ler­gi­ýa se­bäp bo­lup bil­ýär. To­zan bö­le­jik­le­rin­den gö­zi go­ra­mak üçin reňk­siz äý­nek da­kyn­ma­ly. Äý­nek gö­ni gel­ýän ho­wa aky­my­ny gaý­ta­ryp, gö­züň içi­ne ha­pa bö­le­jik­le­ri­niň düş­me­gi­niň öňü­ni al­ýar. To­zan­ly ho­wa­dan soň göz­de gy­jyn­ma­lar peý­da bol­sa, maş­ga­la luk­ma­ny­nyň mas­la­ha­ty esa­syn­da ýu­wu­jy dam­ja­la­ry hem-de mel­hem­le­ri ulan­ma­ly.
Pen­ji­re­le­ri ýa­pyk sak­la­mak. Köp­lenç ýag­daý­da öýüň içi­ni hem to­zan­ly ho­wa gur­şap al­ýar. Şeý­le ýag­daý­la­ryň öňü­ni al­mak üçin ha­ra­sat tu­ran­da pen­ji­re­le­ri we ga­py­la­ry mä­käm ýap­ma­ly. Pen­ji­re­le­ri ört­ýän per­de­le­ri we žal­ýuz­la­ry ýa­pyp, ser­gin­le­di­ji­ni iş­let­me­li.
To­zan­ly ho­wa­dan soň hök­ma­ny su­rat­da öý­de düýp­li aras­sa­çy­lyk iş­le­ri­ni ge­çir­me­li. Pen­ji­re­le­ri açyp, otag­la­ry ýe­le­ji­ret­me­li. Öýüň äh­li ýe­ri­ni çyg­ly es­gi bi­len sü­pür­me­li.
Öýüň ho­wa­sy­ny nä­dip aras­sa sak­la­ma­ly?
Köp­lenç du­ry ho­wa­da hem öýüň içi dy­myk bol­ýar. Bu ýag­daý aras­sa­çy­lyk iş­le­ri hem-de öý­de köp ener­gi­ýa­nyň ula­nyl­ma­gy bi­len bag­ly­dyr. Öý­le­ri hep­de­de azyn­dan bir ge­zek to­zan so­ru­jy bi­len aras­sa­la­ma­ly. Şeý­le hem hep­de­de iki-üç ge­zek öýüň içi­niň to­zan­la­ry­ny sü­pür­me­li. Aras­sa­çy­lyk işi ýe­ri­ne ýe­ti­ri­len­de to­za­ny özü­ne çek­ýän ýö­ri­te çyg­ly es­gi­le­ri ulan­ma­ly. Elekt­rik we beý­le­ki ener­gi­ýa çeş­me­le­ri­niň aşa köp ula­nyl­ma­gy hem öý­de ho­wa­nyň ha­pa­lan­ma­gy­na se­bäp bol­ýar. Mu­ňa aş­ha­na en­jam­la­ry we otag­la­ryň çy­ra­sy de­giş­li bo­lup, ze­rur bol­ma­dyk ha­la­tyn­da, esa­san hem, gi­je­si­ne öçü­rip goý­ma­ly. Şeý­le hem öý­de ýap­ra­gy uly otag gül­le­ri­ni sak­la­mak ho­wa­nyň tä­ze­le­nip dur­ma­gy­na ýar­dam ed­ýär.

Ma­ral Täç­my­ra­do­wa,
Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň Iç keselleri boýunça diplomdan soňky taýýarlyk kafedrasynyň müdiri, lukmançylyk ylymlarynyň kandidaty.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА