5-nji iýun­da bel­le­ni­lip ge­çi­len Daş­ky gur­şa­wy go­ra­ma­gyň bü­tin­dün­ýä gü­nü­ne ga­bat­la­nyp Türk­me­nis­ta­nyň Gy­zyl ki­ta­by­nyň 4-nji ne­şi­ri çap edil­di.
Türk­me­nis­ta­nyň Gy­zyl ki­ta­by ösüm­lik we haý­wa­nat dün­ýä­si­niň ýag­da­ýy­ny ta­kyk gör­kez­mek bi­len, ýur­duň bio­dür­lü­li­gi­niň san taý­dan üýt­geý­şi­niň mö­hüm gör­ke­zi­ji­si­dir. Res­mi taý­dan ka­bul edi­len na­ma hök­mün­de on­da ýur­duň ýa­ba­ny ösüm­lik­le­ri­niň­dir haý­wan­la­ry­nyň seý­rek duş gel­ýän, sa­ny azal­ýan hem-de ýi­tip git­mek how­py aban­ýan gör­nüş­le­ri­niň te­bi­gat­da­ky sa­ny, ýaý­ra­wy, ýag­da­ýy we go­rag çä­re­le­ri ba­ra­da bir nus­ga ge­ti­ri­len mag­lu­mat­lar be­ril­ýär. Gy­zyl ki­tap mil­li ka­nun­çy­ly­ga hem-de hal­ka­ra kon­wen­si­ýa­la­ra we yla­la­şyk­la­ra la­ýyk­lyk­da iş­le­ni­lip taý­ýar­la­nyl­ýar. Oňa gi­ri­zi­len ösüm­lik­le­riň we haý­wan­la­ryň gör­nüş­le­ri döw­le­tiň go­ra­gy as­tyn­da dur­ýar. Hä­zir­ki wag­ta çen­li Türk­me­nis­ta­nyň Gy­zyl ki­ta­by üç ge­zek – 1985-nji, 1999-njy we 2011-nji ýyl­lar­da ne­şir edil­di.
Gy­zyl ki­ta­byň 3-nji ne­şi­ri çap­dan çy­kan­dan soň, Türk­me­nis­ta­nyň eko­lo­gi­ýa ka­nun­çy­ly­gy tä­ze­len­di, hal­ka­ra öl­çeg­le­ri ha­sa­ba al­mak bi­len, tä­ze ka­nun­lar iş­le­nip taý­ýar­la­nyl­dy, he­re­ket ed­ýän­le­ri­ne üýt­geş­me­ler we goş­ma­ça­lar gi­ri­zil­di.
Türk­me­nis­ta­nyň Gy­zyl ki­ta­by­nyň 4-nji ne­şi­ri­ni taý­ýar­la­mak üçin zoo­lo­gi­ýa we bo­ta­ni­ka bo­ýun­ça ki­çi to­par­lar­dan yba­rat bo­lan pu­da­ga­ra to­par dö­re­dil­di. Bu to­pa­ryň dü­zü­mi­ne Türk­me­nis­ta­nyň Oba ho­ja­lyk, Daş­ky gur­şa­wy go­ra­mak mi­nistr­lik­le­ri­niň, Ylym­lar aka­de­mi­ýa­sy­nyň hem-de beý­le­ki de­giş­li mi­nistr­lik­le­riň, pu­dak­la­ýyn do­lan­dy­ryş eda­ra­la­ry­nyň alym­la­ry we hü­när­men­le­ri gi­ri­zil­di. Gy­zyl ki­ta­by taý­ýar­la­mak üçin pu­da­ga­ra to­pa­ryň ag­za­la­ryn­dan baş­ga-da, bo­ta­nik­ler we zoo­log­lar işe çe­kil­di.
Türk­me­nis­ta­nyň Gy­zyl ki­ta­by­nyň 4-nji ne­şi­ri taý­ýar­la­ny­lan­da, Te­bi­ga­ty go­ra­ma­gyň hal­ka­ra bi­le­le­şi­gi­niň (TGHB) Gy­zyl sa­na­wy­nyň, şeý­le-de ýur­duň ozal­ky ne­şir edi­len Gy­zyl ki­ta­by­nyň mag­lu­mat­la­ry ula­nyl­dy. Tä­ze ne­şir­de gör­nü­şiň ýag­da­ýy­nyň mil­li de­re­je­si­ni anyk­la­mak­da esas hök­mün­de il­kin­ji ge­zek 1994-nji ýyl­da çap bo­lan TGHB-niň Gy­zyl sa­na­wy­nyň öl­çeg­le­ri alyn­dy. Äh­lu­mu­my de­re­je­de howp aban­ýan – düý­bün­den ýi­tip bar­ýan, ýi­tip bar­ýan we ýit­mek how­pu­nyň aban­ma­gy­na ýa­kyn gör­nüş­le­re aý­ra­tyn üns be­ril­di.
Ki­tap­da gör­nüş ýa­zy­lyp be­ýan edi­len­de, onuň de­re­je­si, ge­no­fon­dy go­rap sak­la­mak­da­ky äh­mi­ýe­ti, ýaý­raý­şy, duş gel­ýän ýer­le­ri, sa­ny we onuň üýt­ge­mek meý­li, esa­sy çäk­len­di­ri­ji se­bäp­ler, haý­wan­la­ryň kö­pel­di­li­şi, ösüm­lik­le­riň ös­dü­ri­lip ýe­tiş­di­ri­li­şi, go­rag üçin gör­len çä­re­ler, bar­lag bo­ýun­ça tek­lip­ler hem-de ula­ny­lan ede­bi­ýat­lar­dyr beý­le­ki çeş­me­ler ba­ra­da mag­lu­mat­lar be­ril­di. Şeý­le-de, gör­nü­şiň reňk­li su­rat­la­ry we onuň duş gel­ýän ýer­le­ri­niň kar­ta çyz­gy­sy ýer­leş­di­ril­di.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА