Pu­ly nä­dip tyg­şyt­la­ma­ly?

Çyk­da­jy­la­ry azalt­mak üçin, il­ki bi­len, tyg­şyt­ly­ly­gy öw­ren­me­li. Söw­da edi­len­de ho­ja­ly­ga ge­rek zat­la­ryň sa­na­wy dü­zü­lip, bel­li bir möh­let (1 hep­de, 15 gün ýa-da 1 aý) göz öňün­de tu­tul­ma­ly. Ze­rur bo­lan zat­la­ry şol möh­le­te ýe­ter ýa­ly de­re­je­de sa­tyn al­ma­ly. Ar­tyk­maç zat al­mak is­rip­çi­li­ge hem-de göz öňü­ne ge­ti­ri­şi­miz­den köp çyk­da­jy çyk­ma­gy­na se­bäp bol­ýar. Eý­sem, siz pu­ly tyg­şyt­ly ulan­ma­gy ba­şar­ýa­ňyz­my? Hü­när­men­ler ýa­pon­la­ra de­giş­li bo­lan ka­kei­bo usu­ly­ny hö­dür­le­ýär­ler. Ge­liň, çyk­da­jy­la­ry azalt­ma­gy we pu­ly tyg­şyt­ly ulan­ma­gy öw­red­ýän bu usul bi­len ta­nyş bo­la­lyň!
Ka­kei­bo usu­ly nä­me? Ýa­po­ni­ýa­da giň­den ula­nyl­ýan bu usul öý ho­ja­ly­gy­nyň ma­li­ýe ýag­da­ýy­ny tyg­şyt­ly do­lan­dyr­ma­ga ýar­dam ed­ýär. Ka­kei­bo usu­lyn­da her bir al­nan za­dyň möç­be­ri we çyk­da­jy­sy dep­de­re bel­lik edil­ýär. Aýyň so­ňun­da haý­sy za­da has köp pul sow­lan­dy­gy sel­je­ril­ýär. Ka­kei­bo sö­zi «öýüň pul ki­ta­by» di­ýen ma­ny­ny aň­lad­ýar.
Ka­kei­bo usu­ly ha­çan dö­re­di? Bu usul 1904-nji ýyl­da ýa­pon­la­ryň il­kin­ji žur­na­list ze­na­ny Ha­ni Mo­to­ko ta­ra­pyn­dan köp­çü­li­ge hö­dür­len­ýär. Il­ki­baş­da ka­kei­bo gir­de­ji­le­ri we çyk­da­jy­la­ry ka­gy­za bel­le­me­gi öz içi­ne al­ýan ýö­ne­keý usul­dy. Ýö­ne soň­lu­gy bi­len köp­çü­li­giň ara­syn­da meş­hur­lyk ga­za­nan bu usul üçin ýö­ri­te bel­lik­li dep­der­ler, elekt­ron tab­li­sa­lar, prog­ram­ma­lar we su­rat­ly ki­tap­ça­lar dö­re­dil­ýär.
Nä­dip ulan­ma­ly? Ka­kei­bo­nyň beý­le­ki býu­jet usul­la­ryn­dan esa­sy ta­pa­wu­dy ada­my çyk­da­jy­lar ba­ra­da pi­kir­len­mä­ge mej­bur ed­ýär. Bu usul haý­sy za­da se­bäp­siz has köp pul harç­lan­dy­gy­ňy gör­kez­ýär. Ar­tyk­maç pul sow­mak en­di­gi­ňi dü­zet­mä­ge ýar­dam ed­ýär.
Ka­kei­bo usu­ly 3 bas­gan­çak­dan dur­ýar:
Me­ýil­na­ma­laş­dyr­mak. Bir aý­lyk çyk­da­jy­la­ry me­ýil­leş­di­re­ni­ňiz­de nä­çe­räk pul sarp et­jek­di­gi­ňi­zi çak­la­ma­ly. Şeý­le hem alyn­ma­ly zat­la­ry to­par­la­ra (azyk önüm­le­ri, öý go­şy, elekt­ron en­jam­lar, egin-eşik) bö­lüp, pu­lu­ny aý­ryp goý­ma­ly.
Çyk­da­jy ba­ra­da pi­kir­len­mek. Her sa­tyn alan za­dy­ňyz ba­ra­da pi­kir­le­nip, şo­ňa gö­rä pu­lu­ňy­zy sarp etmeli. Kä­te bir­ba­da bir­nä­çe ha­ryt sa­tyn alyn­ýar. Şeý­le ýag­daý­da ow­nuk-uşak ge­rek­li zat­lar ba­ra­da hem pi­kir­len­me­li. Umu­man her bir çyk­da­jy ha­kyn­da pi­kir­len­mek, dep­de­re bel­lik et­mek pu­ly tyg­şyt­ly sow­ma­ga ýar­dam ed­ýär.
Aý­lyk sel­jer­me. Her aýyň so­ňun­da «öýüň pul ki­ta­by­ny» göz­den ge­çi­rip, nä­me­le­re köp pul sow­lan­dy­gy­ny sel­jer­me­li. Öýe haý­sy ha­ryt­la­ryň (et, gök önüm­le­ri, aras­sa­çy­lyk se­riş­de­le­ri) has köp ge­rek­di­gi­ne göz ýe­tir­me­li.
Ka­kei­bo usu­ly ýö­re­di­len­de göz öňü­nde tu­tul­ma­ly zat­lar:
Nä­çe pul harç­la­ma­ly?
Nä­çe pul tyg­şyt­la­mak is­le­ýä­rin?
Nä­çe pul sarp ed­ýä­rin?
Gel­jek aý nä­dip çyk­da­jy­la­ry azal­dyp bi­le­rin?
Ka­kei­bo usu­ly­ny is­len­dik adam ýö­re­dip bi­ler. Bu usu­ly ulan­mak üçin her aýy we her gü­ni aý­ra­tyn­lyk­da gör­ke­zi­len ki­tap­ça tut­mak ýe­ter­lik. Ha­sap dep­der­çe­si­ni özü­ňiz hem ýa­sap bi­ler­si­ňiz. Ka­kei­bo usu­ly oý­la­ny­şyk­ly we do­wam­ly ýag­daý­da ýö­re­di­len­de maş­ga­la­nyň ma­li­ýe çyk­da­jy­la­ry­ny azalt­ma­ga hem-de pu­ly tyg­şyt­la­ma­ga ýar­dam ed­ýär.