Gyş­da gün gys­ga bol­ýar, aşa so­wuk ho­wa­da bi­ziň fi­zi­ki iş­jeň­li­gi­miz çäk­li bo­lup, göw­nü­miz köp­lenç dü­zü­mi şe­ker­li, ýag­ly we ýo­ka­ry ka­lo­ri­ýa­ly önüm­le­ri küý­se­ýär. Gy­nan­sak­da, ýy­lyň so­wuk gün­le­ri ýü­ze çyk­ýan kä­bir is­leg­le­ri­miz bi­ziň sag­ly­gy­my­zy go­rap bil­me­ýär, has ta­ky­gy, bi­ziň im­mun ul­ga­my­my­za zy­ýan ýe­tir­ýär. Gyş­da dür­li nä­hoş­luk­la­ra se­bäp bol­ýan möw­süm­le­ýin wi­rus­lar peý­da bol­ýar. Ýy­lyň so­wuk gün­le­ri sag­ly­ga we im­mu­ni­te­te oňaý­ly tä­sir ed­ýän bir­nä­çe sy­nag­dan ge­çi­ri­len düz­gün­ler bo­lup, olar ener­gi­ýa­ňy we iş­jeň­li­gi­ňi sak­la­mak­da ýar­dam ber­ýär.
1 Köp su­wuk­lyk içiň. Be­den üçin iň oňa­dy su­wuk­lyk bo­lup, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň “Türk­me­nis­ta­nyň der­man­lyk ösüm­lik­le­ri” at­ly köp jiltli yl­my işin­dä­ki dür­li der­man­lyk ot­lar­dan taý­ýar­la­nan çaý­lar­dan peý­da­la­nyl­sa, has ýer­lik­li bo­lar. 8 bul­gur­dan az bol­ma­dyk suw içe­gä­niň ka­da­ly işi üçin ze­rur­dyr. Gök çaý dü­zü­min­dä­ki ok­si­dant­la­ryň ha­sa­by­na im­mu­ni­te­ti ber­kid­ýär.
2 Ýe­ter­lik uky. Uky ýö­ne bir dynç alyş däl­dir. Be­de­niň özü­ne dü­şen ag­ra­myny gaý­ta­dan di­kelt­mek we gün­diz­ki iş­jeň­li­gi­ni art­dyr­mak üçin ze­rur­dyr. Eger oňa äs­ger­mezçi­lik et­seň, be­den öz ul­ga­myn­da­ky nä­saz­lyk­la­ry dü­ze­dip bil­me­ýär. Ne­ti­je­de, be­de­ne tok­sin­ler top­la­nyp, ke­sel­le­re gar­şy du­ru­jy­lyk pe­se düş­ýär. Uky be­de­niň go­rag ul­ga­my­ny güýç­len­dir­ýär.
3 Şe­ke­ri we tiz siň­ýän ug­le­wod­la­ry çen­de­na­şa köp ulan­mak­dan ga­ça du­ruň. Olar goş­ma­ça ag­ram ýyg­na­ma­ga elt­ýär. Mun­dan baş­ga-da, şe­ker we un im­mun ul­ga­my­nyň işi­ni pe­se dü­şür­ýär. Bu önüm­ler be­den­de wi­rus­la­ryň iş­jeň he­re­ket et­me­gi üçin oňaý­ly şert dö­red­ýär.
Is­le­gi­ňi ka­na­gat­lan­dyr­mak üçin dür­li mi­we­le­ri iý­mek mas­la­hat be­ril­ýär. Ga­ra şo­ko­lad dü­zü­min­de ka­kao­nyň 70 gö­te­ri­mi­ni sak­la­ýar. On­da­ky fe­nol­lar be­de­niň go­rag ul­ga­my­ny ber­kid­ýär. Mun­dan baş­ga-da, ga­ra şo­ko­lad be­de­ne so­wu­ga gar­şy dur­ma­ga we ga­nyň ba­sy­şy­ny pe­se dü­şür­mä­ge ýar­dam be­rip, ýü­re­gi ber­kid­ýär.
4 Iý­mi­ti­miz­de sa­rym­sak bol­sa, kem däl. Ha­çan-da, ke­sel how­py aba­nan­da bi­ziň ež­dat­la­ry­myz ýö­ne ýer­den sa­rym­sak iýen däl bol­sa­lar ge­rek. On­da­ky kü­kürt bir­leş­me­si im­mun ul­ga­my­nyň mö­hüm öý­jük­le­ri bo­lan T-lim­fo­sit­le­ri we mak­ro­fag­la­ry iş­jeň­leş­dir­ýär. Ne­ti­je­de bol­sa, bi­ziň be­de­ni­miz wi­rus­la­ra gar­şy üs­tün­lik­li gö­reş­ýär.
5 Sink ka­bul ediň. Dü­zü­min­de sink sak­la­ýan önüm­ler­den köp­räk iýiň. Onuň ka­da­ly bol­ma­gy be­de­niň go­rag ul­ga­my­nyň gow­şa­ma­gy­nyň öňü­ni al­ýar. Ol de­ňiz önüm­le­rin­de, esa­san hem, ust­ri­sa­da (iýil­ýän de­ňiz moll­ýus­ky), ba­gyr­da, ýag­syz et­de, sy­gyr etin­de, hind to­wu­gy­n­da, go­ýun etin­de, mer­ji­mek­de, kün­jü­de, kä­di­de we ga­tyk­da bar.
6Gök önüm­ler we mi­we­ler. Gün­de ep-es­li gök önüm­le­ri we mi­we­le­ri iý­mek be­de­ni peý­da­ly wi­ta­min­ler, mi­ne­ral­lar we an­ti­ok­si­dant­lar bi­len üp­jün edip, sag­ly­gy­my­zy go­ra­ýar.
7 He­re­ket ediň. Fi­zi­ki iş­jeň­li­giň ýa-da spor­tuň is­len­dik gör­nü­şi bi­len meş­gul­la­nyň. Çün­ki he­re­ket ko­lo­ri­ýa­la­ry köý­dü­rip, gan aý­la­ny­şy­gy­ny go­wu­laş­dyr­ýar, be­de­niň ýa­şaý­şa bo­lan iş­jeň­li­gi­ni, ukyp­ly­ly­gy­ny ýo­kar­lan­dyr­ýar.
8 Stres­den ga­ça du­ruň. Stres im­mu­ni­te­ti, ýag­ny be­de­niň gar­şy du­rup bi­li­ji­li­gi­ni “üm­süm zä­her­leý­ji­dir”. Dost­la­ryň bi­len gör­şüp dur­mak, ha­la­ýan güý­men­jäň bi­len meş­gul­lan­mak, go­wy pi­kir­de bol­mak – bu­la­ryň äh­li­si be­de­niň fi­zio­lo­gik pro­se­si­ne ýa­kym­ly tä­sir ed­ýär. D wi­ta­mi­ni­niň ýe­ter­lik muk­da­ry­ny al­mak mak­sa­dy bi­len bel­li bir wag­ty­ňy­zy gü­nüň aşa­gyn­da ge­çir­mä­ge ta­gal­la ediň!

Nu­ry Ju­ma­ýew,
Kar­dio­lo­gi­ýa yl­my-kli­ni­ki mer­kez­li
has­sa­ha­na­sy­nyň en­dos­ko­pi­ýa
bö­lü­mi­niň mü­di­ri.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА