1990-njy ýy­lyň 14-nji de­kab­ryn­da Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Baş As­samb­le­ýa­sy her ýy­lyň 1-nji okt­ýab­ry­ny Ýa­şu­lu­la­ryň hal­ka­ra gü­ni di­ýip yg­lan et­di. Şon­dan bä­ri Ýa­şu­ly nes­le hor­ma­tyň ny­şa­ny hök­mün­de dün­ýä­niň dür­li ýurt­la­ryn­da bir­nä­çe çä­re­ler ge­çi­ril­ýär, ýa­şu­lu­la­ra sow­gat­lar be­ril­ýär.
Bi­ler­men­ler bol­sa, bu gün my­na­sy­bet­li tä­ze mag­lu­mat­la­ry taý­ýar­la­dy­lar. Soň­ky ýyl­lar­da, esa­san, se­na­gat taý­dan ösen ýurt­lar­da dün­ýä in­ýän bä­bek­le­riň sa­ny azal­ýar, ösen luk­man­çy­lyk hyz­mat­la­ry bol­sa, adam öm­rü­ni uzalt­ma­ga ýar­dam ed­ýär. Ne­ti­je­de, umu­my ila­tyň için­de ýa­şu­lu­la­ryň sa­ny bar­ha ar­typ, ýaş­la­ryň sa­ny azal­ýar. Mag­lu­mat­la­ra gö­rä, 2030-njy ýy­la çen­li 65 ýaş we on­dan ulu­la­ryň sa­ny 5 ýaş­dan ki­çi­le­riň­ki­den iki es­se köp bo­lar. Bu de­mog­ra­fik üýt­ge­şik­lik, esa­san, Azi­ýa­da we Ýew­ro­pa­da has ýi­ti du­ýul­ýar.
BMG-niň soň­ky çak­la­ma­la­ry­na gö­rä, dün­ýä ila­ty 2030-njy ýy­la çen­li 8,5 mil­li­ar­da, 2050-nji ýy­la çen­li 9,7 mil­li­ar­da, 2100-nji ýyl­da 10,4 mil­li­ar­da ýe­ter. 2030-njy ýy­la çen­li 65 ýaş­dan uly ila­tyň sa­ny 15-24 ýaş ara­ly­gyn­dan öňe ge­çer. Ýa­şu­ly ne­sil diý­lip ka­bul edil­ýän 65 ýaş­dan ulu­lar 1950-nji ýyl­da ila­tyň 20-den 1-ini eme­le ge­tir­ýär­di.
Mag­lu­mat­la­ra gö­rä, dün­ýä­de iň gar­ry ilat­ly ýurt Ýa­po­ni­ýa ha­sap­lan­ýar. Ýur­duň ila­ty­nyň 30 gö­te­ri­mi­ni 65 ýaş­dan uly ilat eme­le ge­tir­ýär. Ikin­ji ýer­de Ita­li­ýa bo­lup, bu ýur­duň ila­ty­nyň 23 gö­te­ri­mi­ni ýa­şu­ly ne­sil düz­ýär. Finl­ýan­di­ýa, Por­tu­ga­li­ýa we Gre­si­ýa ýa­ly ýurt­lar­da bol­sa, ýa­şu­ly ne­sil ila­tyň 22 gö­te­ri­mi­ni eme­le ge­tir­ýär.
Ýa­kyn gel­jek­de Gon­kong­da we Gü­nor­ta Ko­re­ýa­da ýa­şu­ly ne­sil ila­tyň 40 gö­te­ri­mi­ne ýe­ter.
Gre­si­ýa, Ita­li­ýa, Mal­ta, Por­tu­ga­li­ýa we Is­pa­ni­ýa ýa­ly ýurt­la­ry öz içi­ne al­ýan Gü­nor­ta Ýew­ro­pa “dün­ýä­niň iň gar­ry se­bi­ti” diý­lip at­lan­dy­ryl­ýar.
Şu ýyl Ýa­şu­lu­la­ryň hal­ka­ra gü­ni 34-nji ge­zek bel­le­nil­ýär. BMG her ýyl Ýa­şu­lu­la­ryň gü­nün­de bir te­ma ba­gyş­lap çä­re­ler ge­çir­ýär. Ýa­şu­lu­la­ry gü­nü­niň şu ýyl­ky te­ma­sy – “Ab­raý­ly gar­ra­ma: Bü­tin dün­ýä­de ýa­şu­ly adam­lar üçin ideg we gol­daw ul­ga­my­nyň güýç­len­di­ril­me­gi­niň äh­mi­ýe­ti” diý­lip bel­le­nil­di. Ýa­şu­ly ila­tyň has köp jem­gy­ýet­le­rin­de gar­ra­ýan ila­ta uý­gun­laş­ma­gy we ýa­şu­ly ne­sil üçin ge­rek bo­lan so­si­al we fi­zi­ki gur­şa­wy dö­ret­me­giň äh­mi­ýet bel­le­nil­ýär.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА