Şu gün­ler ýur­du­my­zyň äh­li kün­jek­le­rin­de Türk­me­nis­ta­nyň Kons­ti­tu­si­ýa­sy­nyň we Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň şyg­ry­ýet gü­ni my­na­sy­bet­li da­ba­ra­lar ge­çi­ril­ýär. Bu şan­ly se­ne bi­ziň ýur­du­myz üçin ägirt uly ta­ry­hy äh­mi­ýe­te eýe­dir, çün­ki 1992-nji ýyl­da Ga­raş­syz Türk­me­nis­ta­nyň Kons­ti­tu­si­ýasy­nyň ka­bul edil­me­gi bi­ziň ta­ry­hy­myz­da tä­ze sa­hy­pa­ny aç­dy. Halk hä­ki­mi­ýet­li­li­gi­niň gym­mat­lyk­la­ry­ny ber­ka­rar et­mä­ge kuw­wat­ly iter­gi ber­di, ösen hä­zir­ki za­man yk­dy­sa­dy­ýet­li, dur­muş go­rag­ly­ly­gy­nyň ne­ti­je­li ul­gam­ly, öz­bo­luş­ly mil­li me­de­ni­ýet­li, ab­raý­ly hal­ka­ra sy­ýa­sat­ly hu­kuk döw­le­ti­ni de­mok­ra­ti­ýa­laş­dyr­ma­gyň, gur­­ma­gyň ýo­lu­na ynam­ly ga­dam ba­san Türk­me­nis­ta­nyň döw­let­li­li­gi­ni hu­kuk taý­dan res­mi­leş­dir­me­giň my­na­syp jem­len­me­si bol­dy. Kons­ti­tu­si­ýa – ýur­duň mö­hüm, esas bo­lup dur­ýan res­mi­na­ma­sy, şo­nuň üçin hem Türk­me­nis­tan­da Esa­sy Ka­nu­nyň ka­bul edi­len gü­ni äh­li­halk, döw­let baý­ram­çy­ly­gy hök­mün­de bel­le­nil­ýär.

Türk­me­nis­ta­nyň Baş Ka­nu­ny yn­sa­ny jem­gy­ýe­tiň we döw­le­tiň iň be­ýik gym­mat­ly­gy hök­mün­de yk­rar et­mek bi­len, ra­ýat­la­ryň hu­kuk­la­ry­nyň hem-de er­ki­niň yg­ty­bar­ly ke­pi­li, ýur­du­myz­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýol­baş­çy­ly­gyn­da ýaý­baň­lan­dy­ry­lan we mäh­ri­ban Wa­ta­ny­my­zyň mun­dan beý­läk-de gül­läp ös­me­gi­ne, äh­li türk­me­nis­tan­ly­la­ryň bagt­ly we aba­dan dur­mu­şy­nyň üp­jün edil­me­gi­ne gö­nük­di­ri­len iri möç­ber­li dur­muş-yk­dy­sa­dy öz­gert­me­le­riň pug­ta bin­ýa­dy bo­lup dur­ýar.
Türk­me­nis­ta­nyň Kons­ti­tu­si­ýa­sy üýt­gew­siz ka­da­la­ry özün­de jem­le­mek hem-de yzy­gi­der­li ös­dü­ril­ýän res­mi­na­ma bol­mak bi­len, onuň ýur­du­myz­da dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän öz­gert­me­le­riň, dur­mu­şyň äh­li ul­gam­la­ryn­da­ky saz­la­şyk­ly ösü­şi ha­sa­ba al­mak ar­ka­ly üs­ti ýe­ti­ril­ýär hem-de kä­mil­leş­di­ril­ýär. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz ta­ra­pyn­dan al­nyp ba­ryl­ýan äh­li oňyn öz­gert­me­le­ri, ýur­du­my­zyň ägirt uly müm­kin­çi­lik­le­ri­ni dur­mu­şa ge­çir­mä­ge tä­ze­çil çe­me­leş­me­le­ri özün­de jem­le­ýär.
Şan­ly Ga­raş­syz­lyk bi­ze ata-ba­ba­la­ry­my­zyň öz­baş­dak döw­let ba­ra­da­ky ar­zuw­la­ry­ny dur­muş­da ama­la aşyr­ma­ga müm­kin­çi­lik dö­ret­di. Ga­raş­syz­lyk ýyl­la­ryn­da de­mok­ra­tik, hu­kuk, dün­ýe­wi döw­le­tiň berk bin­ýa­dy tu­tul­dy. Ýur­duň Esa­sy Ka­nu­ny ada­myň sy­ýa­sy, yk­dy­sa­dy, dur­muş hu­kuk­la­ry­ny we azat­lyk­la­ry­ny üp­jün et­mek­de esa­sy res­mi­na­ma bo­lup çy­kyş ed­ýär. Bi­ziň Kons­ti­tu­si­ýa­myz­da kes­git­le­nen ýö­rel­ge­ler we ka­da­lar, äh­li ul­gam­lar­da üs­tün­lik­le­riň ga­za­nyl­ma­gy­na esas bo­lup hyz­mat et­di. 1992-nji ýy­lyň 18-nji ma­ýyn­da ka­bul edi­len we 1995, 1999, 2003, 2006 we 2008-nji ýyl­lar­da kä­mil­leş­di­ri­len ýur­du­my­zyň Kons­ti­tu­si­ýa­sy­nyň esa­syn­da do­lan­dy­ry­şyň tä­ze eda­ra­la­ry dö­re­dil­di, döw­let we jem­gy­ýet­çi­lik dur­mu­şy­ny de­mok­ra­ti­ýa­laş­dyr­mak ama­la aşy­ryl­dy. Ra­ýat­la­ra giň hu­kuk­lar we azat­lyk­lar be­ril­di, dö­re­di­ji­lik­li zäh­met çek­mä­ge we my­na­syp dur­muş­da ýa­şa­ma­ga äh­li müm­kin­çi­lik­ler dö­re­dil­di. Jem­gy­ýe­tiň we döw­le­tiň iň gym­mat­ly ha­zy­na­sy bo­lan ada­myň we onuň hu­kuk­la­ry­nyň hem-de bäh­bit­le­ri­niň yk­rar edil­me­gi, Türk­me­nis­tan­da adam hu­kuk­la­ry­nyň we azat­lyk­la­ry­nyň go­rag­ly­ly­gy hal­ka­ra ül­ňü­le­ri­ne do­ly la­ýyk ge­ti­ril­di. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miziň Türk­me­nis­ta­nyň Kons­ti­tu­si­ýa­sy­ny kä­mil­leş­dir­mek bo­ýun­ça ge­çi­r­ýän iş­leri döw­rü­mi­ziň mö­hüm wa­ka­la­ry­nyň bi­ri­dir. Türk­me­nis­ta­nyň Mej­li­sin­de dö­re­di­len iş to­par­la­ry­nyň bu ugur­da ýo­ka­ry de­re­je­li hü­när­men­ler­den, bi­ler­men­ler­den yba­rat ag­za­la­ry­nyň, mi­nistr­lik­le­riň we pu­dak eda­ra­la­ry­nyň, jem­gy­ýet­çi­lik gu­ra­ma­la­ry­nyň we­kil­le­ri­niň iş­jeň gat­naş­ma­gyn­da, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň umu­my­mil­li de­re­je­li mas­la­hat­lar­da mak­sat­na­ma­la­ýyn çy­kyş­la­ryn­da be­ýan eden ga­ra­ýyş­la­ry hem-de öňe sü­ren hu­kuk tag­ly­ma­ty ne­ti­je­sin­de, Kons­ti­tu­si­ýa­my­zyň re­je­le­nen gör­nü­şi­niň tas­la­ma­sy iş­le­nip taý­ýar­la­nyl­dy we mer­ke­zi met­bu­gat­da çap edi­lip, hä­zir­ki wagt­da ýo­ka­ry ru­hu­be­lent­lik ýag­da­ýyn­da ara al­nyp mas­la­hat­la­şyl­ýar.
Kons­ti­tu­si­ýa­nyň esas­la­ry we ka­da­la­ry döw­le­tiň baş mak­sa­dy bo­lan yn­san­per­wer jem­gy­ýe­ti gur­mak, de­mok­ra­ti­ýa­nyň da­ba­ra­lan­ma­gy ýa­ly mö­hüm mak­sat­la­ra ýet­me­giň der­wa­ýys şert­le­ri­niň bi­ri bo­lup dur­ýar di­ýip, mil­li Li­de­ri­miz bel­le­ýär. Türk­me­nis­ta­nyň Kons­ti­tu­si­ýa­sy ýur­du­my­zyň hu­kuk ul­ga­my­nyň öze­ni bo­lup hem-de beý­le­ki ka­nun­la­ryň ma­ny-maz­mu­ny­ny kes­git­le­mek bi­len döw­le­ti­mi­ziň äh­li ra­ýat­la­ry­nyň hu­ku­gy­nyň go­rag­ly­ly­gy­ny üp­jün et­me­giň yg­ty­bar­ly gu­ra­ly­na, jem­gy­ýe­tiň dur­mu­şyn­da mö­hüm bag­la­nyş­dy­ry­jy güý­jüne öw­rül­di.
Türk­me­nis­ta­nyň Kons­ti­tu­si­ýa­sy­nyň ka­bul edi­len gü­ni her bir ra­ýat üçin mu­kad­des bo­lan pa­ra­hat­çy­lyk, ada­lat­ly­lyk, yla­la­şyk hem-de döw­let­li­lik ýa­ly dü­şün­je­le­riň be­ýik ny­şa­ny hök­mün­de aňy­my­za or­na­ýar.
Be­lent ru­huň baý­ram­çy­ly­gy bo­lan bu şan­ly se­ne­de hal­ky­my­zyň bir bi­te­wi we ro­waç döw­let ha­kyn­da­ky köp asyr­lyk ar­zu­wy­nyň da­ba­ra­lan­ma­sy, dö­re­di­ji­li­giň, ro­waç­ly­gyň we be­ýik üs­tün­lik­ler bi­len bes­le­nen ta­ry­hy döw­rüň aja­ýyp­ly­gy öz be­ýa­ny­ny tap­ýar.
Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň dö­re­di­ji­lik ze­hi­ni bi­len dün­ýä inen goş­gu­lar türk­men hal­ky­nyň ha­syl bo­lan kö­pa­syr­lyk ar­zu­wy­nyň se­na­sy­na öw­rü­lip, asyr­lar­bo­ýy türk­men­le­riň mil­li ru­hu­nyň esa­sy­ny düz­ýän äh­li aja­ýyp­lyk­la­ry wasp ed­ýär. Hä­zir­ki wagt­da, en­çe asyr­lar aş­sa-da, Mag­tym­gu­ly­nyň be­lent ýö­rel­ge­le­ri, Wa­ta­na bo­lan söý­gü­si­niň asyl­ly duý­gu­la­ry dür­li döw­let­ler­de ýa­şa­ýan hem­me hoş­ni­ýet­li adam­la­ra ýa­kyn­dyr we düş­nük­li­dir, çün­ki her bir ha­ky­ky ze­hi­niň hiç bir çäk­le­ri bol­ma­ýar hem-de ol wag­ta we gi­ňiş­li­ge ga­ra­man, yn­san ýü­rek­le­ri­ni ben­di et­mä­ge ukyp­ly­dyr. Bu aja­ýyp ba­har baý­ram­çy­ly­gy­nyň öwüş­gi­ni Mi­ra­sa sar­pa goý­mak, Wa­ta­ny öz­gert­mek ýy­lyn­da mäh­ri­ban hal­ky­my­zy tä­ze öz­gert­me­le­re we ýe­ňiş­le­re ruh­lan­dy­ryp, aja­ýyp Wa­ta­ny­my­zyň dur­mu­şy­na şug­la saç­ýar.
Be­ýik şa­hyr türk­men nus­ga­wy ede­bi­ýa­ty­ny kä­mil­leş­di­ren, Gün­do­gar ede­bi­ýa­ty­ny baý­laş­dyr­ma­ga tä­si­ri­ni ýe­ti­ren be­ýik şah­sy­ýet­dir. Ol or­nu­ny hiç ki­miň tu­tup bil­me­jek we ba­ha­sy­na ýe­tip bol­ma­jak çuň ma­ny­ly çe­per goş­gu­lary ýa­zan söz us­sa­dy­dyr, fi­lo­sof akyl­dar­dyr. Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy XVIII asyr­da türk­men ede­bi di­li­ni esas­lan­dyr­ýar. Ol türk­me­niň azat­ly­gy­ny, ga­raş­syz­ly­gy­ny ar­zuw edip­dir. Kül­li türk­me­ni asu­da­ly­ga, ag­zy­bir­li­ge, je­bis­li­ge ça­gyr­ýan goş­gu­la­ry dü­züp­dir. Şeý­di­bem, tu­tuş hal­kyň be­lent söý­gü­si­ni ga­zan­ma­gy ba­şa­ryp­dyr.
Mag­tym­gu­ly goş­gy ýaz­ma­ga ýaş­ly­gyn­dan baş­lap, yl­ham çeş­me­si­ni hal­kyň ýa­şa­ýan agyr gün­le­rin­den alyp­dyr. Şeý­le hal­ky­ly­gy üçin onuň müň­ler­çe goş­gu­sy hä­zir­ki gü­nü­mi­ze ge­lip ýe­tip­dir. Mag­tym­gu­ly­nyň ýa­zan eser­le­rin­de, esa­san hem, Wa­ta­na söý­gi, we­pa­ly­lyk, ag­zy­bir­lik, türk­men­le­riň je­bis­li­gi, so­si­al deň­siz­lik, öwüt­ler, söý­gi we mert­lik, na­mart­lyk, eder­men­lik, ada­my sy­la­mak, dost­luk ýa­ly tema­lar bo­lup­dyr.
Hä­zir­ki gün­de Ga­raş­syz, he­mi­şe­lik Bi­ta­rap döw­le­ti­miz­de Mag­tym­gu­ly­nyň eser­le­ri­ni dün­ýä ýaý­mak­da uly iş­ler dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Şa­hy­ryň eser­le­ri türk, iň­lis, ne­mes, hy­taý we rus dil­le­ri ýa­ly 20-den gow­rak di­le ter­ji­me edil­di. Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň Ka­ra­ry bi­len 2014-nji ýyl meş­hur akyl­dar şa­hy­ryň ýy­ly hök­mün­de bel­len­di. Türk­me­nis­ta­nyň hal­ka­ra de­re­je­de iň gym­mat­ly sy­lag­la­ry­nyň bi­ri hök­mün­de yk­rar edi­len hal­ka­ra de­re­je­li Mag­tym­gu­ly baý­ra­gy şa­hy­ryň ady­ny gö­ter­ýär. Şa­hy­ryň şa­ny­na “Mag­tym­gu­ly” me­da­ly hem dö­re­di­lip, oňa ýur­du­my­zyň, da­şa­ry ýurt­la­ryň ýa­zy­jy-şa­hyr­la­ry­nyň, me­de­ni­ýet, sun­gat iş­gär­le­ri­niň en­çe­me­si my­na­syp bol­dy.
Be­ýik Mag­tym­gu­ly­nyň asyl­ly ýö­rel­ge­le­ri onuň dö­wür­deş­le­ri üçin öňe alyp bar­ýan we özü­niň öç­me­jek ha­ky­ka­ty hem-de yna­my bi­len ýol­la­ry ýag­tyld­ýan wa­tan­çy­lyk ça­gy­ry­şy, türk­men hal­ky­nyň ru­hy we mad­dy gym­mat­ly­gy bo­lup ýaň­lan­dy. Şa­hy­ryň mert­lik, er­kin­lik, je­bis­lik, ada­lat­ly­lyk ha­kyn­da­ky şa­hy­ra­na dün­ýä­ga­raý­şy umu­ma­dam­zat gym­mat­lyk­la­ry bi­len ut­ga­şyp, Ga­raş­syz, Bi­ta­rap Türk­me­nis­ta­nyň Baş Ka­nu­nyn­da öz be­ýa­ny­ny tap­dy. Kons­ti­tu­si­ýa­nyň öze­ni­ni öz içi­ne al­ýan gi­riş­de eziz Wa­ta­ny­my­za söý­gi­ni we we­pa­ly­ly­gy, ýag­şy­ly­ga we ada­lat­ly­ly­ga bo­lan yna­my mu­kad­des­lik hök­mün­de ne­sil­le­ri­mi­ze wes­ýet eden ata-ba­ba­la­ry­my­zyň ru­hy mi­ra­sy ba­ra­da­ky pi­ki­riň öz be­ýa­ny­ny tap­ma­gy tö­tän­den däl­dir. Şo­nuň üçin şan­ly 18-nji maý gü­ni, türk­men hal­ky­nyň Ga­raş­syz ýur­duň Kons­ti­tu­si­ýa­sy­nyň ka­bul edi­len gü­nü­ni bel­le­ýän gü­ni biz öz ga­dy­my ta­ry­hy­my­zyň be­ýik­li­gi­ne akyl ýe­ti­rip, ata-ba­ba­la­ry­my­zyň paý­has­ly wes­ýet­le­ri­ne öz hor­ma­ty­my­zy be­ýan ed­ýä­ris. Bu baý­ram­çy­ly­gyň ru­hu­be­lent­li­ge bes­le­nen adyn­da türk­men hal­ky­nyň bir bi­te­wi, kuw­wat­ly we gül­läp ös­ýän döw­let ha­kyn­da ha­syl bo­lan kö­pa­syr­lyk ar­zu­wy­nyň da­ba­ra­lan­ma­gy öz be­ýa­ny­ny tap­ýar.
Ber­ka­rar döw­le­ti­mi­ziň dün­ýä­niň yk­dy­sa­dy taý­dan her ýyl dur­nuk­ly ös­ýän, aja­ýyp sy­ýa­sat­la­ry bi­len tu­tuş adam­za­dyň be­lent söý­gü­si­ni ga­za­nan bu bag­ty­ýar gün­le­ri­miz­de mer­da­na hal­ky­myz bu aja­ýyp baý­ram­çy­ly­gy hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň da­şy­na je­bis bir­leş­mek bi­len uly ru­hu­be­lent­li­ge, eg­sil­mez şat­lyk-şow­hu­na bes­le­nýär.
Goý, mer­da­na hal­ky­my­zyň ruhu­be­lent­li­gi, asu­da­ly­gy, ag­zy­bir­li­gi, je­bis­li­gi, aja­ýyp ýa­şa­ýyş-dur­mu­şy he­mi­şe­lik bol­sun!
Bu be­lent ro­waç­lyk­la­ryň ba­şyn­da du­ran Ar­ka­dag Pre­zi­den­ti­mi­ziň ja­ny sag, öm­ri uzak bol­sun, be­lent tu­tum­ly iş­le­ri he­mi­şe ro­waç­lyk­la­ra bes­len­sin!

Myratdurdy GAR­JA­NOW,
“Za­man-Türk­me­nis­tan”
ga­ze­ti­niň baş re­dak­to­ry.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА