Tä­ji­gis­ta­nyň Tur­sun­za­de şä­he­rin­de se­bit hyz­mat­daş­ly­gy ba­bat­da äh­mi­ýet­li bo­lan tas­la­ma­nyň gur­lu­şy­gy­na baş­lan­dy. Elektrik ener­gi­ýa­sy­ny da­şa­ry ýurt ba­za­ry­na çy­kar­ma­ga müm­kin­çi­lik ber­ýän “CASA-1000” tas­la­ma­sy­na ba­dal­ga be­ril­di. Bu da­ba­ra gat­naş­mak üçin Ow­ga­nys­tan Ys­lam Res­pub­li­ka­sy­nyň Ýe­ri­ne ýe­ti­ri­ji baş­ly­gy Ab­dul­la Ab­dul­la, Pa­kis­tan Ys­lam Res­pub­li­ka­sy­nyň Prem­ýer-mi­nist­ri Mu­ham­med Na­waz Şa­rif, Gyr­gyz Res­pub­li­ka­sy­nyň Prem­ýer-mi­nist­ri Soo­ron­baý Že­en­be­kow Tä­ji­gis­ta­na gel­di.
Tä­ji­gis­ta­nyň Pre­zi­den­ti Emo­ma­li Rah­mon ýo­ka­ry de­re­je­li myh­man­la­ry­ny Du­şan­be-Tur­sun­za­de ga­ra ýo­lu­nyň 47-nji ki­lo­met­rin­de gar­şy al­dy. Bu ýer­de tas­la­ma­nyň düý­bi tu­tul­dy. Ýurt­la­ryň ýol­baş­çy­la­ry da­ba­ra­ly ýag­daý­da sim­wo­li­k düw­mä ba­syp, elekt­rik ge­çi­ri­ji­si­niň gur­lu­şy­gy­na ba­dal­ga ber­di. Bu ýer­de Tä­ji­gis­ta­nyň ener­ge­ti­ka we suw se­riş­de­le­ri mi­nist­ri Us­mo­na­li Us­mon­zo­da myh­man­la­ra elekt­rik ge­çi­ri­ji­si­niň geç­ýän ug­ry ba­ra­da mag­lu­mat ber­di. Da­ba­ra­da Tä­ji­gis­ta­nyň Pre­zi­den­ti, Ow­ga­nys­ta­nyň hö­kü­me­ti­niň Ýe­ri­ne ýe­ti­ri­ji baş­ly­gy, Pa­kis­ta­nyň hem-de Gyr­gyz Res­pub­li­ka­sy­nyň Prem­ýer-mi­nist­ri, Býtin­dün­ýä ban­ky­nyň Gü­nor­ta Azi­ýa bo­ýun­ça wi­se-pre­zi­den­ti An­net Dik­son çy­kyş edip, bu tas­la­ma­nyň Mer­ke­zi Azi­ýa bi­len Gü­nor­ta Azi­ýa­nyň ara­syn­da­ky hyz­mat­daş­ly­gyň has-da ös­dü­ril­me­gi­ne go­şant goş­jak­dy­gy­ny bel­le­di.
“CASA-1000” tas­la­ma­sy – Mer­ke­zi Azi­ýa bi­len Gü­nor­ta Azi­ýa ýurt­la­ry­nyň se­bit tas­la­ma­sy, ol Tä­ji­gis­ta­nyň, Gyr­gyz Res­pub­li­ka­sy­nyň, Ow­ga­nys­ta­nyň hem-de Pa­kis­ta­nyň elekt­rik ge­çi­ri­ji­ler ul­ga­my­ny öza­ra bir­leş­di­rer. Ol se­bit­de tä­ze iş orun­la­ry­nyň ke­ma­la gel­me­gi­ne, bu ýurt­lar­da ýa­şa­ýan ila­tyň dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan hal-ýag­da­ýy­nyň go­wu­lan­ma­gy­na oňaý­ly müm­kin­çi­lik­ler be­rer. 2009-njy ýyl­da tas­la­ma bo­ýun­ça teh­ni­ki-yk­dy­sa­dy sel­je­riş iş­le­ri ta­mam­la­nyp, 2011-nji ýyl­da söw­da ug­ry bo­ýun­ça tas­syk­lan­dy. Ol Tä­ji­gis­tan bi­len Gyr­gyz Res­pub­li­ka­sy­nyň to­mus möw­sü­min­de ön­dür­ýän elekt­rik ener­gi­ýa­sy­nyň ar­typ ga­lan bö­le­gi­ni Gü­nor­ta Azi­ýa ýurt­la­ry­na iber­mä­ge, iki ýur­da gir­de­ji al­ma­ga, Ow­ga­nys­tan bi­len Pa­kis­ta­nyň hal­ky­na hem-de yk­dy­sa­dy­ýe­ti­ne elekt­rik to­gy bi­len üp­jün et­mä­ge müm­kin­çi­lik be­rer.
Bu tas­la­ma bo­ýun­ça maý-sent­ýabr aý­la­ryn­da Ow­ga­nys­tan bi­len Pa­kis­ta­na 5 mil­liard KWt/s çen­li elekt­rik iber­mek göz öňün­de tu­tul­ýar. Onuň umu­my ba­ha­sy 1 mil­liard dol­la­ra ba­ra­bar­dyr. Tas­la­ma­nyň dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi üçin Tä­ji­gis­tan 320 mil­li­on dol­lar, Gyr­gyz Res­pub­li­ka­sy 209 mil­li­on dol­lar, Ow­ga­nys­tan 354 mil­li­on dol­lar we Pa­kis­tan 209 mil­li­on dol­lar ma­ýa go­ýum goý­ma­gy me­ýil­na­ma­laş­dy­r­ýar.
Il­kin­ji tap­gyr­da 500 kWt ýo­ka­ry gö­te­ri­ji­lik­li elekt­rik ge­çi­ri­ji­si­niň 477 ki­lo­met­ri gur­lar. Soň­ra Tä­ji­gis­tan­dan Ow­ga­nys­ta­na, ol ýer­de­nem Pa­kis­ta­na çen­li elekt­rik ge­çi­ri­ji­si çe­ki­ler. Onuň umu­my uzyn­ly­gy 1200 ki­lo­met­re ba­ra­bar bo­lar. Elekt­rik ge­çi­ri­ji­si­niň geç­ýän ug­run­da bir­näçe kö­mek­çi des­ga­la­ryň hem gu­rul­ma­gy göz öňün­de tu­tul­ýar.
Gü­nor­ta Azi­ýa se­bi­tin­de 400 mil­lio­na go­laý adam bök­denç­siz elekt­rik ener­gi­ýa se­riş­de­le­ri­ne mä­täç­lik çek­ýär. Şo­nuň üçin bu se­bit­de ama­la aşy­ryl­ýan tas­la­ma­la­ryň äh­mi­ýe­ti ulu­dyr. Ow­ga­nys­tan­da we Pa­kis­tan­da elekt­rik önüm­çi­li­gin­de ma­zut ula­nyl­ýar. Gyr­gyz Res­pub­li­ka­sy bi­len Tä­ji­gis­tan gid­roe­ner­gi­ýa çeş­me­le­ri­ne baý ýurtlar. Em­ma di­ňe to­mus aý­la­ryn­da bu ýurt­lar­da ön­dü­ril­ýän elekt­rik to­gy içer­ki ba­za­ry do­ly üp­jün edip, ga­lan bö­le­gi­ni da­şa­ry ýurt ba­za­ry­na iber­mek müm­kin­çi­li­gi bol­ýar.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА