Mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­miz­dä­ki 2018-nji ýy­lyň bi­rin­ji çär­ýe­gi­niň mak­ro­yk­dy­sa­dy gör­ke­zi­ji­le­ri hem mu­ňa aý­dyň su­but­na­ma bo­lup dur­ýar. Bu gör­ke­zi­ji­ler hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ýol­baş­çy­ly­gyn­da şu ýy­lyň 11-nji ap­re­lin­de ge­çi­ri­len Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň gi­ňiş­le­ýin mej­li­sin­de mä­lim edil­di. Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň Baş­ly­gy­nyň orun­ba­sar­la­ry öz gö­zeg­çi­lik ed­ýän ugur­la­ry boýunça ýy­lyň 3 aýyn­da edi­len iş­ler ba­ra­da ha­sa­bat bi­len çy­kyş et­di­ler. Şeý­le hem mej­lis­de we­la­ýat­la­ryň hä­kim­le­ri­niň we ýur­du­my­zyň oba ho­ja­lyk top­lu­my­nyň ýol­baş­çy­la­ry­nyň ha­sa­bat­la­ry diň­le­nil­di.

Ha­sa­bat­lar­dan gör­nü­şi ýa­ly, 2018-nji ýy­lyň bi­rin­ji çär­ýe­gin­de je­mi içer­ki önü­miň ösü­şi 6,2 gö­te­rim bol­dy. Şol san­da se­na­gat top­lu­myn­da 4,6 gö­te­rim, ulag-ara­gat­na­şyk ul­ga­myn­da 10,5 gö­te­rim, söw­da­da 7,6 gö­te­rim, oba ho­ja­ly­gyn­da 3,2 gö­te­rim, hyz­mat­lar ul­ga­myn­da 10,1 gö­te­rim art­dy. Ge­çen ýy­lyň de­giş­li döw­ri bi­len de­ňeş­di­re­niň­de, je­mi ön­dü­ri­len önüm 4,1 gö­te­rim ýo­kar­lan­dy. Üç aýyň je­mi bo­ýun­ça bö­lek-sa­tuw ha­ryt do­la­ny­şy­gy­nyň möç­be­ri 2017-nji ýy­lyň de­giş­li döw­ri bi­len de­ňeş­di­ri­len­de, 18,2 gö­te­rim art­dy. Sarp ediş ha­ryt­la­ry­nyň ba­ha­sy hem-de ila­ta edil­ýän hyz­mat­la­ryň jem­leý­ji gör­ke­zi­ji­si dur­nuk­ly sak­lan­dy. Bi­rin­ji çär­ýek­de önüm­le­riň eks­port edi­li­şi­niň möç­be­ri ge­çen ýyl­da­ka ga­ra­nyň­da, 14,2 gö­te­rim ýo­kar­lan­dy.
Ha­bar ber­li­şi ýa­ly, “Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň oba­la­ryň, şä­her­çe­le­riň, et­rap­lar­da­ky şä­her­le­riň we et­rap mer­kez­le­ri­niň ila­ty­nyň ýa­şa­ýyş-dur­muş şert­le­ri­ni düýp­li öz­gert­mek bo­ýun­ça 2020-nji ýy­la çen­li dö­wür üçin re­je­le­nen gör­nüş­dä­ki Mil­li mak­sat­na­ma­sy­nyň” ýe­ri­ne ýe­ti­ri­li­şi ba­ra­da ha­sa­bat ber­lip, ýan­war-mart aý­la­ry­nyň gör­ke­zi­ji­le­ri­ne la­ýyk­lyk­da, 394,1 mil­li­on ma­nat möç­be­rin­de ma­ýa go­ýu­my öz­leş­di­ril­di.
Ha­sa­bat döw­rün­de or­ta mek­dep­le­riň okuw­çy­la­ry­nyň ara­syn­da “Al­tyn asy­ryň al­tyn ze­hin­le­ri” at­ly bäs­le­şi­giň jem­leý­ji tap­gy­ry, ders­ler bo­ýun­ça bäs­le­şi­giň döw­let tap­gy­ry ge­çi­ril­di. Ýan­war-mart aý­la­ryn­da ýur­du­my­zyň mek­dep okuw­çy­la­ry hal­ka­ra ders we tas­la­ma bäs­le­şik­le­ri­ne gat­na­şyp, 8 me­da­la-2 kü­müş, 6 bü­rünç me­da­la, in­ter­net bäs­le­şik­le­rin­de 2467 sa­ny dür­li de­re­je­li dip­lom­la­ra my­na­syp bol­du­lar.
Ýur­du­my­zyň ýo­ka­ry okuw mek­dep­le­ri­niň ta­lyp­la­ry 4 kü­müş we 3 bü­rünç – je­mi 7 me­dal ga­zan­dy­lar. Hal­ka­ra in­ter­net ders bäs­le­şik­le­rin­de ýo­ka­ry okuw mek­dep­le­ri­niň ta­lyp­la­ry je­mi 41 sa­ny baý­rak­ly orun­la­ra, şol san­da – 14 al­tyn, 11 kü­müş, 16 bü­rünç me­da­la hem-de dür­li de­re­je­dä­ki dip­lom­la­ra my­na­syp bol­du­lar. Ha­sa­bat döw­rün­de okuw ki­tap­la­ry­nyň we gol­lan­ma­la­ryň gol­ýaz­ma­la­ry­nyň 145-si taý­ýar­la­nyl­dy we ça­pa ibe­ril­di. Olar­dan 35-si ne­şir edil­di.
Sag­ly­gy go­ra­ýyş ul­ga­my ba­ra­da aý­dy­lan­da, Türk­me­nis­ta­nyň ra­ýat­la­ry­nyň 78,4 gö­te­ri­mi döw­let meý­le­tin luk­man­çy­lyk äti­ýaç­lan­dyr­ma­sy bo­ýun­ça şert­na­ma­la­ry bag­laş­dy. On­dan ge­lip go­wuş­ýan se­riş­de­le­riň ösüş dep­gi­ni 116 gö­te­ri­me, ýe­ri­ne ýe­ti­ri­len hyz­mat­la­ryň we ýer­le­nen önüm­le­riň möç­ber­le­ri hem 116 gö­te­ri­me, şy­pa­ha­na eda­ra­la­ryn­da ýe­ri­ne ýe­ti­ri­len hyz­mat­lar­dan al­nan gir­de­ji bol­sa, 109 gö­te­ri­me deň bol­dy.
Türk­me­nis­tan­da 2011 – 2020-nji ýyl­lar­da be­den­ter­bi­ýä we spor­ta gol­daw ber­mek hem-de ony ös­dür­mek bo­ýun­ça Mil­li mak­sat­na­ma­ny ýe­ri­ne ýe­tir­me­giň bar­şy ba­ra­da ha­sa­bat be­ril­di. Ha­sa­bat döw­rün­de içer­ki ýa­ryş­la­ryň 54-si, köp­çü­lik­le­ýin sport çä­re­le­ri­niň 25-si ge­çi­ril­di. Türk­men tür­gen­le­ri hal­ka­ra ýa­ryş­la­ryň 23-si­ne gat­na­şyp, 61 me­dal eýe­le­di­ler. Ola­ryň 18-si al­tyn, 15-si kü­müş we 28-si bü­rünç me­dal­lar­dyr.

Şu ýy­lyň üç aýyn­da me­de­ni­ýet we köp­çü­lik­le­ýin ha­bar be­riş ul­gam­la­ryn­da al­nyp bar­lan iş­le­riň jem­le­ri, şeý­le hem “Aý­dym-saz sun­ga­ty­nyň ga­dy­my çeş­me­le­ri” at­ly hal­ka­ra yl­my mas­la­ha­ta we fes­ti­wa­la gö­rül­ýän taý­ýar­lyk iş­le­ri ba­ra­da ha­sa­bat be­ril­di.
Ha­sa­bat döw­rün­de dür­li çä­re­ler, şol san­da dö­re­di­ji­lik du­şu­şyk­la­ry, yl­my-ama­ly mas­la­hat­lar, ser­gi­ler, bäs­le­şik­ler, baý­ram­çy­lyk­la­ra we şan­ly wa­ka­la­ra ba­gyş­la­nan sah­na­laş­dy­ry­lan çy­kyş­lar, aý­dym-saz­ly da­ba­ra­lar gu­ral­dy, 2018-nji ýy­lyň “Türk­me­nis­tan – Be­ýik Ýü­pek ýo­lu­nyň ýü­re­gi” at­ly şy­ga­ry­na la­ýyk­lyk­da beý­le­ki çä­re­ler ge­çi­ril­di.
Şu ýy­lyň 18-19-njy ap­re­lin­de Aş­ga­bat­da “Aý­dym-saz sun­ga­ty­nyň ga­dy­my çeş­me­le­ri” at­ly hal­ka­ra yl­my mas­la­ha­ty we fes­ti­wa­ly ge­çi­ri­ler. Bu fo­ru­ma gat­naş­ma­ga bir­nä­çe da­şa­ry ýurt döw­let­le­rin­den me­de­ni­ýet we sun­gat iş­gär­le­ri is­leg bil­dir­di­ler. Fo­ru­myň çäk­le­rin­de yl­my mas­la­ha­ty, kon­sert­le­ri, da­şa­ry ýurt­ly hü­när­men­le­riň ýur­du­my­zyň ugur­daş okuw mek­dep­le­ri­niň ta­lyp­la­ry­nyň gat­naş­ma­gyn­da us­sat­lyk sa­pak­la­ry me­ýil­leş­di­ril­di.

Ýy­lyň ba­şyn­dan bä­ri mil­li Li­de­ri­mi­ziň da­şa­ry ýurt­la­ra bo­lan sa­par­la­ry­nyň hem-de da­şa­ry ýurt döw­let­le­ri­niň bir­nä­çe­si­niň ýol­baş­çy­la­ry­nyň ýur­du­my­za sa­par­la­ry­nyň ne­ti­je­le­ri pa­ra­hat­çy­lyk sö­ýü­ji­lik, hoş­ni­ýet­li goň­şu­çy­lyk we giň ne­ti­je­li hyz­mat­daş­lyk ýö­rel­ge­le­ri­ne esas­lan­ýan bu oňyn stra­te­gi­ýa­nyň üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän­di­gi­niň aý­dyň su­but­na­ma­sy­dyr. Ha­sa­bat döw­rün­de Da­şa­ry iş­ler mi­nistr­li­gi­niň üs­ti bi­len dür­li de­re­je­dä­ki we­ki­li­ýet­le­riň je­mi 151-si ýur­du­my­za sa­par bi­len gel­di. Şol birwag­tyň özün­de Türk­me­nis­tan­dan da­şa­ry ýurt­la­ra 157 we­ki­li­ýet git­di. Ýur­du­myz­da da­şa­ry ýurt­ly hyz­mat­daş­lar bi­len dür­li de­re­je­dä­ki çä­re­le­riň 64-si ge­çi­ril­di. Türk­me­nis­ta­nyň Da­şa­ry iş­ler mi­nistr­li­gi­niň we beý­le­ki döw­let­le­riň da­şa­ry sy­ýa­sat eda­ra­la­ry­nyň ara­syn­da sy­ýa­sy mas­la­hat­laş­ma­lar yzy­gi­der­li ge­çi­ril­ýär.

Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň mej­li­sin­de oňa gat­na­şy­jy­la­ryň öňün­de çy­kyş edip, mej­lis­de döw­let me­se­le­le­ri­ni ara alyp mas­la­hat­laş­ma­gyň ne­ti­je­le­ri­ni jem­le­di hem-de ýa­kyn gel­jek üçin il­kin­ji de­re­je­li we­zi­pe­le­ri kes­git­le­di. Mil­li Li­de­ri­mi­ziň bel­leý­şi ýa­ly, şu ýy­lyň bi­rin­ji çär­ýe­gin­de ama­la aşy­ry­lan iş­le­riň ne­ti­je­le­ri ýur­du­my­zyň yk­dy­sa­dy­ýe­ti­niň göz öňün­de tu­tu­lan mak­sat­na­ma­la­ra la­ýyk­lyk­da ös­me­gi­ni do­wam ed­ýän­di­gi­ni gör­kez­ýär. Ýur­du­myz­da je­mi içer­ki önü­miň ösü­şi 6,2 gö­te­rim de­re­je­sin­de dur­nuk­ly sak­la­nyp gel­ýär.
Ge­çen ýy­lyň de­giş­li döw­ri bi­len de­ňeş­di­ri­len­de, da­şa­ry ýurt­lar­dan ge­ti­ril­ýän ha­ryt­la­ryň or­nu­ny tut­ýan önüm­le­ri ön­dür­mek bo­ýun­ça mak­sat­na­ma­la­ry ama­la aşyr­ma­gyň ne­ti­je­sin­de, biz eks­port edil­ýän önüm­le­riň möç­be­ri­ni 14,2 gö­te­rim art­dyr­dyk. Im­port edil­ýän ha­ryt­la­ryň möç­be­ri­ni bol­sa, 40 gö­te­rim di­ýen ýa­ly azalt­dyk. Zäh­met hak­la­ry­nyň möç­be­ri hem 9,3 gö­te­rim kö­pel­di di­ýip, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz sö­zü­ni do­wam et­di. Hä­zir­ki dö­wür­de ýur­du­myz­da umu­my ba­ha­sy 42 mil­liard ame­ri­kan dol­la­ryn­dan hem köp bo­lan 1600-den gow­rak iri des­ga­la­ryň gur­lu­şy­gy do­wam ed­ýär. Bu des­ga­la­ryň 99 gö­te­ri­me go­la­ýy­nyň gur­lu­şy­gy­ny öz kär­ha­na­la­ry­myz alyp bar­ýar. Bi­rin­ji çär­ýek­de biz gur­lup, ulan­ma­ga be­ril­me­gi göz öňün­de tu­tu­lan äh­li se­na­gat we dur­muş mak­sat­ly des­ga­la­ry işe gi­riz­dik.
Biz hu­su­sy te­le­ke­çi­li­gi ös­dür­mä­ge gol­daw ber­me­gi, ýur­du­my­zyň te­le­ke­çi­le­ri­ni yk­dy­sa­dy­ýe­ti­miz­de ge­çi­ril­ýän öz­gert­me­le­ri ama­la aşyr­ma­ga giň­den çek­me­gi do­wam ed­ýä­ris di­ýip, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz aýt­dy. Şu iş­le­riň ne­ti­je­sin­de, bi­rin­ji çär­ýek­de ge­çen ýy­lyň de­giş­li döw­ri bi­len de­ňeş­di­ri­len­de, tä­ze hu­su­sy kär­ha­na­la­ryň sa­ny kö­pel­di. Umu­man al­nan­da, je­mi içer­ki önü­miň dü­zü­min­de yk­dy­sa­dy­ýe­tiň döw­le­te da­hyl­syz pu­dak­la­ry­nyň pa­ýy art­dy we hä­zir­ki dö­wür­de ol 63,1 gö­te­ri­me ba­ra­bar­dyr.
Hormatly Prezidentimiz äh­li ýol­baş­çy­lara ýüzlenip, da­şa­ry ýurt­lar­dan ge­ti­ril­ýän ha­ryt­la­ryň or­nu­ny tut­ýan önüm­le­ri ön­dür­ýän kär­ha­na­la­ry, hu­su­san-da, da­şa­ry ýurt fir­ma­la­ry bi­len bi­le­lik­de dö­ret­me­gi do­wam et­me­lidigini, eks­port edil­ýän ha­ryt­la­ryň möç­be­ri­niň art­dyr­ma­lydygyny belledi.
Ýur­du­myz­da ýe­ras­ty baý­lyk­lar köp. Şol baý­lyk­la­ry ýo­ka­ry dep­gin­ler bi­len iş­läp geç­me­li we se­na­gat do­la­ny­şy­gy­na gi­riz­me­li. Bu iş­le­re Se­na­gat­çy­lar we te­le­ke­çi­ler bir­leş­me­si­ni giň­den çek­me­li. Şeý­le kär­ha­na­lar üçin bel­li bir de­re­je­de ýe­ňil­lik­le­ri dö­ret­me­li. Biz ne­bit­gaz top­lu­my­na we oba ho­ja­ly­gy­na aý­ra­tyn üns ber­me­li­di­ris. Bu pu­dak­la­ryň işi­ni ka­da­laş­dyr­mak üçin, işiň tä­ze gör­nüş­le­ri­ni göz­le­me­li­di­ris.
Soň­ra hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň bel­leý­şi ýa­ly, ýa­kyn wagt­da köp san­ly me­de­ni çä­re­le­riň ge­çi­ril­me­gi göz öňün­de tu­tul­ýar. Şol çä­re­le­riň ha­ta­ryn­da Türk­men be­de­wi­niň baý­ra­my­ny, Ýe­ňiş gü­nü­ni, Türk­me­nis­ta­nyň Kons­ti­tu­si­ýa­sy­nyň we Döw­let baý­da­gy­nyň gü­nü­ni, Aş­ga­bat şä­he­ri­niň gü­nü­ni, Me­de­ni­ýet we sun­gat iş­gär­le­ri­niň hem-de Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň şyg­ry­ýet gü­nü­ni, hal­ka­ra mas­la­hat­la­ry­ny we bir­nä­çe beý­le­ki çä­re­le­ri gör­kez­mek bo­lar. Bu baý­ram­çy­lyk­la­ra go­wy taý­ýar­lyk gö­rüp, ola­ry ýo­ka­ry de­re­je­de gu­ra­ma­çy­lyk­ly ge­çir­me­li – di­ýip, mil­li Li­de­ri­miz bel­le­di.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň mej­li­si­ni jem­läp, oňa gat­na­şy­jy­la­ra berk jan sag­lyk, maş­ga­la aba­dan­çy­ly­gy­ny we uly üs­tün­lik­ler, Ga­raş­syz Wa­ta­ny­my­zyň äh­li hal­ky­na bol­sa, “Türk­me­nis­tan – Be­ýik Ýü­pek ýo­lu­nyň ýü­re­gi” diý­lip yg­lan edi­len ýyl­da aba­dan­çy­lyk we gül­läp ösüş ar­zuw et­di.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА