Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň taý­syz ta­gal­la­la­ry­nyň ne­ti­je­sin­de Ahal we­la­ýa­ty­nyň Gök­de­pe et­ra­by­nyň Owa­dan­de­pe oba­sy­nyň çä­gin­de gur­lan “Türk­men aý­na önüm­le­ri” kär­ha­na­sy hem şeý­le yl­my esas­lan­dyr­ma­ny özün­de jem­le­ýän, bu ug­ra de­giş­li se­bit­de iri önüm­çi­lik kär­ha­na­la­ry­nyň bi­ri­dir. Bu önüm­çi­lik kär­ha­na­syn­da çig mal hök­mün­de do­lo­mit, hek da­şy, kwars­ly çä­ge, nat­riý sul­fa­ty we kö­mür ula­nyl­ýar. Do­lo­mit hem-de hek da­şy ow­ra­dy­lan gör­nüş­de önü­miň çig mal dü­zü­mi­ne go­şul­ýar. Aý­na­nyň dü­zü­mi­ne go­şul­ýan çä­ge hem ýö­ri­te ni­ýet­le­nen elek­ler­de ele­nip dür­li zy­ňyn­dy­lar­dan sap­la­nyl­ýar. Soň­ra bu­lar ýö­ri­te ga­ry­jy en­jam­la­ryň kö­me­gi bi­len ga­ryş­dy­ryl­ýar. Bu önüm­çi­lik pro­ses­le­ri, ýag­ny ow­ra­dyl­ma, dö­wül­me hem-de elek­den ge­çir­me pro­ses­le­ri “Türk­men aý­na önüm­le­ri” kär­ha­na­sy­nyň çig mal­la­ry baý­laş­dyr­mak we taý­ýar­la­mak bö­lü­min­de ama­la aşy­ryl­ýar. Bu bö­lüm­de hem-de tu­tuş “Türk­men aý­na önüm­le­ri” kär­ha­na­syn­da önüm­çi­lik pro­ses­le­ri­ni ama­la aşyr­ma­ga ukyp­ly ýo­ka­ry in­že­ner­çi­lik çöz­güt­ler­den ugur al­ýan Ger­ma­ni­ýa­nyň, Ita­li­ýa­nyň, Awst­ri­ýa­nyň, Finl­ýan­di­ýa­nyň önüm­le­ri bo­lan teh­no­lo­gi­ýa ma­şyn­la­ry we aý­na­ny ter­mi­ki usul­da iş­läp geç­mä­ge ukyp­ly se­na­gat peç­le­ri or­naş­dy­ry­lyp, ola­ryň ama­la aşyr­ýan önüm­çi­lik işleri do­ly de­re­je­de aw­to­mat­laş­dy­ry­lan­dyr. Iş­le­riň şeý­le usul­da gu­ral­ma­gy­nyň özi önüm bir­li­gi­ni sak­la­ma­ga, önüm­çi­lik­de ön­dür­ji­li­giň ýo­ka­ry dep­gi­ni­ni üp­jün et­mä­ge, howp­ly pur­sat­la­ryň dö­re­me­gi­niň öňü­ni al­ma­ga gö­nük­di­ri­len­dir. Bu bol­sa hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ýur­du­my­zyň önüm­çi­lik des­ga­la­ry­ny hä­zir­ki za­man in­no­wa­si­ýa teh­no­lo­gi­ýa­la­ry bi­len üp­jün et­mek ba­ra­da­ky mak­sat­na­ma­la­ry­nyň iş ýü­zün­de ama­la aşy­ryl­ýan­dy­gy­nyň aý­dyň su­but­na­ma­sy­dyr.
“Türk­men aý­na önüm­le­ri” kär­ha­na­sy köp kom­po­nent­li çig mal dü­zü­mi­ni gaý­ta­dan iş­läp taý­ýar önüm gör­nü­şi­ne ge­tir­mä­ge ni­ýet­le­nen önüm­çi­lik kär­ha­na­sy bo­lup, bu önüm­çi­lik­de iş­ler dört çal­şyk­da al­nyp ba­ryl­ýar. Önüm­çi­lik üçin ze­rur bo­lan çig ma­lyň dü­zü­mi­ni taý­ýar­la­mak­da bu kär­ha­na­nyň dü­zü­min­dä­ki me­ýil­na­ma­laş­dy­ryş bö­lü­mi­ne de­giş­li önüm­çi­lik tej­ri­be­ha­na­sy­nyň eýe­le­ýän or­ny örän ulu­dyr. Ön­dü­ril­ýän önü­miň ýo­ka­ry hil de­re­je­si­ni üp­jün et­mek­de çig ma­lyň dü­zü­mi­ne gir­ýän her bir kom­po­nen­tiň muk­dar bir­li­gi­ni kes­git­le­mek ar­ka­ly önü­miň berk­li­gi ga­za­nyl­ýar. Önüm ön­dür­mek üçin çig ma­lyň dü­zü­mi­ne gir­ýän her bir kom­po­nen­tiň möç­be­ri, ony ön­dür­mä­ge harç­lan­ýan ýy­ly­lyk muk­da­ry, şol ýy­ly­ly­gy ga­zan­mak­da harç­lan­ýan ýan­gy­jyň we ho­wa­nyň muk­da­ry kes­git­len­ýär. Bu­la­ryň äh­li­si ýo­ka­ry yk­dy­sa­dy ne­ti­je­le­ri ga­zan­mak mak­sa­dyn­dan ugur al­nyp ama­la aşy­ryl­ýan iş­ler­dir.
“Türk­men aý­na önüm­le­ri” kär­ha­na­syn­da “Çig ma­ly baý­laş­dyr­mak we taý­ýar­la­mak” bö­lü­min­den baş­ga-da “Aý­na­ny se­na­gat taý­dan gaý­ta­dan iş­le­ýän” bö­lüm­de Finl­ýan­di­ýa­nyň “Glas­to­ne” kom­pa­ni­ýa­sy­nyň önü­mi bo­lan tap­la­ma pe­jin­de ga­lyň hem berk aý­na­lar ön­dü­ril­ýär. “Glas­to­ne” kom­pa­ni­ýa­sy­nyň teh­no­lo­gi­ýa ma­şy­ny­nyň kö­me­gi bi­len iki we on­dan-da köp gat­dan yba­rat aý­na­la­ry la­mi­na­si­ýa ör­tü­gi bi­len ört­mek pro­se­si ama­la aşy­ryl­ýar. La­mi­nir­le­nen aý­na­lar Gü­nüň şöh­le­sin­den go­ra­mak we gyz­gyn­ly­gyň ka­da­ly sak­lan­ma­gy­ny üp­jün et­mä­ge ukyp­ly­dyr. La­mi­nir­le­nen aý­na­lar­dan baş­ga-da, bu önüm­çi­lik­de Ger­ma­ni­ýa­nyň “Buh­ler” we “HORN”, şeý­le-de Ita­li­ýa­nyň “Bot­te­ro” kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň teh­no­lo­gi­ýa ma­şyn­la­ry­nyň kö­me­gi bi­len Gün şöh­le­sin­den go­ra­ýan we ýy­ly­ly­gy tyg­şyt­la­ýan ýü­zü­ne reňk ör­tü­len düz aý­na­lar we gap­lyk çüý­şe önüm­le­ri ön­dü­ril­ýär.
“Türk­men aý­na önüm­le­ri” kär­ha­na­sy 833 ada­myň zäh­met çek­me­gi­ne ni­ýet­le­nen­dir. Bu bol­sa, önüm­çi­lik kär­ha­na­la­ry­nyň hal­ky­my­zyň dur­muş taý­dan go­rag­ly­ly­gy­ny üp­jün et­mek bi­len bir ha­tar­da ýur­du­my­zyň yk­dy­sa­dy taý­dan ös­me­gi­niň yg­ty­bar­ly da­ýan­jy­dyr. Bu ýer­de dün­ýä ül­ňü­le­ri­ne la­ýyk gel­ýän ýü­zi ör­tük­li aý­na­nyň 1 mil­li­on ine­dör­dül met­ri­ni, la­mi­nir­le­nen aý­na­nyň 100 müň, tap­la­nan aý­na­nyň hem 300 müň, aý­na pa­ket­le­ri­niň bol­sa, 400 müň ine­dör­dül met­ri­ni ön­dür­mek göz öňün­de tu­tul­ýar. Bu önüm­çi­lik­de peý­da­la­nyl­ýan çig ma­lyň esa­sy bö­le­gi­niň bol­sa öz ýur­du­my­zyň çä­gin­den alyn­ma­gy önüm­çi­lik kär­ha­na­sy­nyň gir­de­ji­li­li­gi­ni has-da art­dyr­ýar. Mu­nuň özi bu önüm­le­riň öz ýur­du­my­zyň çä­gin­de ulan­ma­ga ýa­ram­ly bol­ma­gy bi­len çäk­len­män, eý­sem, da­şa­ry döw­let­ler bi­len hem yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­ly­gy gi­ňelt­mä­ge uly müm­kin­çi­lik ber­ýär.

My­rat­mu­ham­met My­ra­dow,
Hal­ka­ra ne­bit we gaz uni­wer­si­te­ti­niň
uly mu­gal­ly­my.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА