Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň taý­syz ta­gal­la­la­ry ne­ti­je­sin­de, Ha­zar deň­zi­niň türk­men ke­na­ryn­da dö­re­di­len “Awa­za” mil­li sy­ýa­hat­çy­lyk zo­la­gy hal­ka­ra fo­rum­la­ryň ge­çi­ril­ýän me­ka­ny­na öw­rül­di. Bu ge­zek Awa­za dün­ýä­niň dür­li ýurt­la­ryn­dan ener­ge­ti­ka pu­da­gy­nyň we­kil­le­ri­ni ka­bul et­di. 23-24-nji maý ara­ly­gyn­da Awa­za­da­ky “Ber­ka­rar” myh­man­ha­na­syn­da Türk­me­nis­ta­nyň IX hal­ka­ra Gaz kong­re­si ge­çi­ril­di. Bu hal­ka­ra fo­ru­myň gu­ra­ma­çy­la­ry bo­lup, “Türk­men­gaz” Döw­let kon­ser­ni bi­len Gol­lan­di­ýa­nyň “KHB Hol­land” kom­pa­ni­ýa­sy çy­kyş et­di.
Fo­ru­ma dün­ýä­niň 30-dan gow­rak ýur­dun­dan 400-e go­laý we­kil gat­naş­dy. Şeý­le hem Ýew­ro­pa Bi­le­le­şi­gi­niň ýurt­la­ryn­dan, ABŞ-dan, BAE-den, Ýa­po­ni­ýa­dan, HHR-den, Ko­re­ýa Res­pub­li­ka­syn­dan, Tür­ki­ýe­den, Hin­dis­tan­dan, Ow­ga­nys­tan­dan, Pa­kis­tan­dan, GDA döw­let­le­rin­den we­kil­çi­lik­li to­par­lar gel­di.
Kong­re­se gat­na­şy­jy­lar hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ibe­ren Gut­la­gy­ny uly ru­hu­be­lent­lik bi­len diň­le­di­ler. Mil­li Li­de­ri­mi­ziň bel­leý­şi ýa­ly, türk­men top­ra­gy – te­bi­gy baý­lyk­la­ryň ha­zy­na­sy. Di­ňe ägirt uly “Gal­ky­nyş” gaz kä­ni­niň özi-de mu­nuň aý­dyň su­but­na­ma­la­ry­nyň bi­ri­dir. Türk­me­nis­tan hä­zir­ki wagt­da ener­ge­ti­ka pu­da­gyn­da öň­den däp bo­lup gel­ýän stra­te­gik hyz­mat­daş­lar bi­len bir ha­tar­da, öz ener­gi­ýa hyz­mat­daş­ly­gy­ny Ýew­ro­pa, Azi­ýa, Uzak Gün­do­gar we gü­nor­ta-gün­ba­tar ugur­la­ry bo­ýun­ça gi­ňelt­di. Dün­ýä­niň öň­de­ba­ry­jy meş­hur ma­li­ýe we ne­bit-gaz kom­pa­ni­ýa­la­ry bi­len öza­ra bäh­bit­li hyz­mat­daş­ly­gy ýo­la goý­dy.
Mas­la­hat­la­ryň do­wa­myn­da dü­züm­le­ýin bö­lüm­le­riň hem-de ýur­du­my­zyň ýan­gyç-ener­ge­ti­ka top­lu­my­nyň eda­ra­la­ry­nyň we­kil­le­ri çy­kyş edip, gaz çy­kar­ýan we gaý­ta­dan iş­le­ýän se­na­ga­tyň müm­kin­çi­lik­le­ri bi­len ta­nyş­dyr­dy­lar.
Fo­ru­ma gat­na­şy­jy­la­ryň bel­le­ýiş­le­ri ýa­ly, soň­ky ýyl­lar­da Türk­me­nis­tan­da tä­ze gaz ýa­tak­la­ry açyl­dy hem-de “Ýaş­lar” we “Ga­ra­köl” ýa­tak­la­ry bi­len bi­le­lik­de, hä­zir­ki dö­wür­de 27 tril­li­on kub metr gaz go­ry bo­lan “Gal­ky­nyş” gaz kä­ni­ni öz­leş­dir­mek iş­le­ri ýo­ka­ry dep­gin­de al­nyp ba­ryl­ýar. Şeý­le hem ýur­du­my­zyň dür­li kün­jek­le­rin­de te­bi­gy ga­zyň tä­ze gor­la­ry­nyň ýü­ze çy­ka­ryl­ma­gy­nyň ga­zyň müm­kin bo­lan eks­port möç­ber­le­ri­niň 2018-nji ýyl­da 100 – 120 mil­liard kub metr, gel­jek­de bol­sa her ýyl­da 160 – 170 mil­liard kub metr ha­ryt­lyk gaz de­re­je­sin­de bol­jak­dy­gy ba­ra­da aýt­ma­ga müm­kin­çi­lik ber­ýär.
Çy­kyş eden­ler ýurt­la­ry dur­nuk­ly ös­dür­mek mak­sa­dy bi­len ener­gi­ýa se­riş­de­le­ri­ni da­şa­ry ýurt­la­ra iber­me­gi di­wer­si­fi­ka­si­ýa­laş­dyr­mak ul­ga­myn­da türk­men Li­de­ri­niň baş­lan­gyç­la­ry­ny ara alyp mas­la­hat­la­şyp, Türk­me­nis­tan – Ow­ga­nys­tan – Pa­kis­tan – Hin­dis­tan gaz ge­çi­ri­ji­si­niň se­bit üçin stra­te­gik äh­mi­ýe­ti­ne aý­ra­tyn üns ber­di­ler.
Şeý­le hem mas­la­hat­da ýur­du­my­zyň ga­zy gaý­ta­dan iş­le­ýän se­na­ga­ty­ny ös­dür­mek me­se­le­le­ri ara al­nyp mas­la­hat­la­şyl­dy. Mas­la­ha­tyň bar­şyn­da ýa­kyn wagt­da bir­nä­çe ma­ýa go­ýum tas­la­ma­la­ry­nyň teh­ni­ki-yk­dy­sa­dy esas­la­ry­ny taý­ýar­la­ma­gyň me­ýil­leş­di­ril­ýän­di­gi ba­ra­da mag­lu­mat­lar aý­dyl­dy. Ola­ryň ha­ta­ryn­da Le­bap we­la­ýa­ty­nyň Ba­ga­ja ýa­ta­gyn­da te­bi­gy ga­zy gaý­ta­dan iş­le­ýän we su­wuk­lan­dy­ry­lan ga­zy çy­kar­ýan gur­na­ma­ny döw­re­bap­laş­dyr­mak bar. Onuň bin­ýa­dyn­da ýyl­da 80 müň ton­na kau­çuk we 45 müň ton­na po­lis­ti­rol ön­dür­ýän gaz­hi­mi­ýa top­lu­my gur­lar. Mer­ke­zi Ga­ra­gum­da Da­şo­guz we­la­ýa­ty­nyň Ýy­lan­ly gaz gy­sy­jy des­ga­sy­nyň ýa­nyn­da­ky ýa­tak­da her ýyl­da eta­ny gaý­ta­dan iş­le­mek bo­ýun­ça we 35 müň ton­na önüm ön­dür­ýän gaz­hi­mi­ýa top­lu­my­nyň gur­lu­şy­gy­nyň müm­kin­çi­lik­le­ri öw­re­nil­ýär.
Fo­ru­ma gat­na­şy­jy­lar ener­gi­ýa se­riş­de­le­ri­niň äh­lu­mu­my ba­za­ry­nyň ösü­şi­niň, ener­ge­ti­ka howp­suz­ly­gy­nyň we Türk­me­nis­ta­nyň dün­ýä ba­zar­la­ry­na ga­zy ug­rad­ýan mö­hüm ýurt hök­mün­dä­ki or­nu­nyň wa­jyp me­se­le­le­ri­ne ga­ra­dy­lar.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА