1992-nji ýy­lyň 2-nji mar­tyn­da dün­ýä­niň iň ab­raý­ly hal­ka­ra gu­ra­ma­sy – Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň do­ly hu­kuk­ly ag­za­ly­gy­na ka­bul edi­len Türk­me­nis­ta­nyň da­şa­ry sy­ýa­sat stra­te­gi­ýa­sy­nyň esa­sy ugur­la­ry­nyň bi­ri bu hal­ka­ra gu­ra­ma­sy bi­len stra­te­gik hyz­mat­daş­ly­gy has-da ber­kit­mek­den yba­rat­dyr. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň il-ýurt, äh­li adam­zat bäh­bit­li hal­ka­ra baş­lan­gyç­la­ry dün­ýä jem­gy­ýet­çi­li­gi bi­len bir ha­tar­da Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň gyz­gyn gol­da­wy­na eýe bol­ýar. Bu asyl­ly baş­lan­gyç­la­ryň esa­syn­da Türk­me­nis­tan bi­len BMG-niň ara­syn­da­ky kö­pu­gur­ly hyz­mat­daş­lyk gat­na­şyk­lary hil taý­dan tä­ze de­re­je­le­re çy­ka­ryl­dy.

Döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň ener­ge­ti­ka howp­suz­ly­gy, ulag ul­ga­myn­da hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gy ýa­ly en­çe­me beý­le­ki ugur­lar­da­ky öňe sür­ýän baş­lan­gyç­la­ry halk­la­ryň bäh­bi­di­ne hyz­mat ed­ýär.
Mil­li Li­de­ri­mi­ziň ýol­baş­çy­ly­gyn­da Türk­me­nis­tan BMG-niň köp san­ly dü­züm­le­ri bi­len ýa­kyn­dan hyz­mat­daş­lyk sak­la­ýar we bu ab­raý­ly gu­ra­ma­nyň ge­ňeş­lik­le­ri­ne ag­za­ly­ga yzy­gi­der­li saý­lan­ýar. Ine, go­laý­da ýe­ne-de bir şat­lykly ha­bar ge­lip go­wuş­dy. Türk­me­nis­tan döw­le­ti­miz 2019 – 2021-nji ýyl­lar üçin Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Yk­dy­sa­dy we Dur­muş ge­ňe­şi­niň ag­za­ly­gy­na saý­lan­dy. Mu­nuň bi­len bag­la­ny­şyk­ly ka­rar şu ýy­lyň 13-nji iýu­nyn­da BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 72-nji ses­si­ýa­sy­nyň 96-njy mej­li­sin­de ka­bul edil­di. Bu şat­lyk­ly hem-de buý­san­dy­ry­jy wa­ka hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ne­ti­je­li içe­ri we da­şa­ry sy­ýa­sa­ty­nyň hal­ka­ra yk­rar­na­ma­sy­na hem-de be­lent ba­ha my­na­syp bol­ýan­dy­gy­nyň no­bat­da­ky su­but­na­ma­sy­na öw­rül­di. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz şu ýy­lyň 14-nji iýu­nyn­da ge­çi­ri­len Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň mej­li­sin­de türk­men hal­ky­my­zy bu şan­ly wa­ka bi­len gut­la­dy.
Yk­dy­sa­dy we Dur­muş Ge­ňe­şi (EKO­SOS) gu­ra­ma­nyň esa­sy dü­zü­mi bo­lup dur­ýar. Ol bu ba­bat­da döw­let­ler üçin hal­ka­ra yk­dy­sa­dy we dur­muş me­se­le­le­ri­ni ara alyp mas­la­hat­laş­mak hem-de mas­la­hat­la­ry iş­läp taý­ýar­la­mak üçin mer­ke­zi fo­rum bo­lup hyz­mat ed­ýär. BMG-niň äh­li se­riş­de­le­ri­niň 70 gö­te­rim­den gow­ra­gy Ge­ňe­şiň yg­ty­ýa­ryn­da­dyr. EKO­SOS ar­ka­ly hal­ka­ra yla­la­şyk­la­ryň esa­syn­da BMG özü­niň ýö­ri­te­leş­di­ri­len eda­ra­la­ry – yk­dy­sa­dy, dur­muş we yn­san­per­wer me­se­le­le­ri bo­ýun­ça hal­ka­ra hö­kü­me­ta­ra gu­ra­ma­la­ry bi­len hyz­mat­daş­lyk ed­ýär. Ola­ryň ha­ta­ryn­da Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Bi­lim, ylym we me­de­ni­ýet me­se­le­le­ri bo­ýun­ça gu­ra­ma­sy (ÝU­NES­KO), Bü­tin­dün­ýä Sag­ly­gy Go­ra­ýyş Gu­ra­ma­sy (BSGG), BMG-niň Azyk we oba ho­ja­lyk gu­ra­ma­sy (FAO), Hal­ka­ra pul gaz­na­sy (HPG), Hal­ka­ra zäh­met gu­ra­ma­sy (HZG), Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň se­na­gat taý­dan ösüş gu­ra­ma­sy (ÝU­NI­DO) we beý­le­ki­ler bar.
EKO­SOS-yň işi yk­dy­sa­dy hem-de dur­muş taý­dan ösü­şe, şol san­da ila­tyň ýa­şa­ýyş-dur­muş de­re­je­si­ni ýo­kar­lan­dyr­ma­ga, sag­ly­gy go­ra­ýyş, me­de­ni­ýet we bi­lim ul­gam­la­ryn­da hyz­mat­daş­ly­ga, adam hu­kuk­la­ry­na hem-de onuň esa­sy azat­lyk­la­ry­na hor­mat goý­mak üçin şert­le­ri dö­ret­mä­ge ýar­dam ber­mek­den yba­rat­dyr. Ýa­kyn üç ýyl­da Türk­me­nis­tan EKO­SOS-da Azi­ýa we Ýu­waş um­ma­ny se­bi­ti­niň döw­let­le­ri­ne we­kil­çi­lik eder.
EKO­SOS her ýy­lyň iýul aýyn­da dört hep­dä­niň do­wa­myn­da yz­ly-yzy­na Nýu Ýork­da we Že­ne­wa­da esa­sy ses­si­ýa­ny ge­çir­ýär. Ses­si­ýa 5 tap­gyr­dan yba­rat­dyr. My­sal üçin, sy­ýa­sy iş­gär­le­riň we ýo­ka­ry we­zi­pe­li adam­la­ryň gat­naş­ma­gyn­da ge­çi­ril­ýän ýo­ka­ry de­re­je­li mej­lis­ler tap­gy­ryn­da ösüş ul­ga­myn­da örän wa­jyp me­se­le­le­re ga­ral­ýar.
EKO­SOS-yň dü­zü­mi­ne Baş As­samb­le­ýa ta­ra­pyn­dan üç ýyl möh­let bi­len saý­la­nyl­ýan 54 döw­let gir­ýär. Her ýyl se­bit­le­ýin to­par­la­ryň 5-si­niň ag­za ýurt­la­ry saý­la­nyl­ýar. Ýur­du­myz en­çe­me ge­zek BMG-niň ab­raý­ly dü­züm­le­ri­ne, şol san­da EKO­SOS-a (2013–2015-nji ýyl­lar) saý­la­nyl­dy. Hä­zir­ki dö­wür­de Türk­me­nis­tan BMG-niň bir­nä­çe ko­mis­si­ýa­sy­nyň, ko­mi­te­ti­niň we ge­ňeş­le­ri­niň ag­za­sy bo­lup dur­ýar, ola­ryň çäk­le­rin­de de­giş­li hal­ka­ra işi­ni ama­la aşyr­ýar.
“Türk­me­nis­ta­nyň we Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň ara­syn­da gat­na­şyk­la­ry ös­dür­mek mak­sa­dyn­da 2016-2020-nji ýyl­lar üçin hyz­mat­daş­ly­gyň çar­çu­wa­ly mak­sat­na­ma­sy” üs­tün­lik­li ama­la aşy­ryl­ýar. Ol ýur­du­myz­da ama­la aşy­ryl­ýan mil­li mak­sat­na­ma­la­ryň ile­ri tu­tul­ýan we­zi­pe­le­ri­ne, şeý­le hem BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 70-nji mej­li­si­niň çäk­le­rin­de ka­bul edi­len 2030-njy ýy­la çen­li dö­wür üçin dur­nuk­ly ösü­şiň mak­sat­la­ry­na do­ly la­ýyk gel­ýär.
Şeý­le­lik­de, Türk­me­nis­tan pa­ra­hat­çy­lyk sö­ýü­ji­lik, hoş­ni­ýet­li goň­şu­çy­lyk we yn­san­per­wer­lik ýö­rel­ge­le­ri bi­len çy­kyş edip, se­bit we dün­ýä möç­be­rin­de pa­ra­hat­çy­ly­gy, howp­suz­ly­gy we aba­dan­çy­ly­gy üp­jün et­me­giň bäh­bi­di­ne ne­ti­je­li hal­ka­ra gat­na­şyk­la­ry­na yg­rar­ly­dy­gy­ny iş ýü­zün­de tas­syk­lap, döw­rüň mö­hüm me­se­le­le­ri­ne düýp­li oý­la­ny­şyk­ly, saz­la­şyk­ly çe­me­leş­me­si­ni gör­kez­ýär hem-de ola­ry çöz­me­giň has oňaý­ly ýol­la­ry­ny iş­läp taý­ýar­la­mak bo­ýun­ça yzy­gi­der­li çä­re­le­ri gör­ýär. Ýur­du­my­zyň at-ab­ra­ýy­ny has-da be­len­de gal­dyr­mak hem-de il-ýurt bäh­bit­li asyl­ly iş­le­ri bi­len türk­men döw­le­ti­ni ösüş­le­re alyp bar­ýan Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň äh­li baş­lan­gyç­la­ry­nyň ro­waç­lykla­ra bes­len­me­gi­ni ar­zuw ed­ýä­ris!

Azat­my­rat BA­BA­ÝEW,
S. A. Ny­ýa­zow adyn­da­ky TO­HU-nyň ta­ly­by.

 

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА