Ki­no sun­ga­ty we ede­bi­ýat — bi­ri söz bi­len, beý­le­ki­si-de wi­deo­şe­kil­ler bi­len çuň­ňur ma­na öw­rü­len iki ja­dy­. Iki­si­ni ut­gaş­dy­ryp, tä­ze­çe eser dö­ret­mek o di­ýen aň­sat däl. Se­re ge­len se­tir­le­ri — ze­nan ýa-da er­kek ýa­zy­jy­la­ryň duý­gu­la­ry­ny, ar­zuw­la­ry­ny, bi­ri-bi­rin­den çe­per söz­ler bi­len be­ýan edi­li­şi­ni, oky­jy­la­ra ýe­tir­mek is­le­ýän zat­la­ry­ny wi­deo­şe­kil­le­re öwür­mek ju­da kyn. Kyn hem bol­sa, ede­bi eser­ler esa­syn­da dö­re­di­len film­ler sa­nar­dan ju­da köp. Ede­bi­ýat muş­dak­la­ry­nyň kä­bi­ri film­le­riň ki­tap­la­ry be­ýan et­mek­de ju­da bär­den gaýd­ýan­dy­gy­ny bel­le­se­le­rem, ki­no sun­ga­ty­ny ede­bi­ýat­syz göz öňü­ne ge­tir­mek kyn. Kä­bir adam­lar üçi­nem ki­ta­by­ny okan ese­ri­niň fil­mi­ne to­ma­şa et­me­k aý­ra­tyn lez­ze­tli. Ze­nan ýa­zy­jy­la­ryň ede­bi­ýat­da aý­ra­tyn or­ny bar. Olaryň dö­re­den eser­le­ri uly meş­hur­ly­ga eýe­. Hä­zir­ki wagt­da ze­nan ýa­zy­jy­la­ryň eser­le­ri esa­syn­da su­ra­ta dü­şü­ri­len müň­ler­çe film bar. Bi­zem şo­la­ryň saý­la­ma 5 sa­ny­sy­ny si­ziň dyk­ga­ty­ňy­za ýe­tir­me­gi ma­kul bil­dik. Bu ki­no­la­ryň iň esa­sy aý­ra­tyn­ly­gy-da şol ki­tap­la­ra we­pa­ly bo­lup, üýt­gew­siz ek­ran­laş­dy­ry­lan film­ler bol­ma­gy­dyr.

“Fran­kenş­taýn”
(Fran­kens­te­in, 1931) — Me­ri Şel­li
Iň­lis ýa­zy­jy­sy, XVIII—XIX asyr­lar­da ýa­şap ge­çen Me­ri Şel­li­niň dün­ýä bel­li ese­ri “Fran­kenş­taýn” esa­syn­da on­lar­ça film­dir se­ri­al ek­ran­laş­dy­ryl­dy. Ýö­ne ki­no­tan­kyt­çy­la­ryň pi­ki­ri­ne gö­rä, Jeýms Weý­liň re­žiss­ýor­ly­k etmegin­de 1931-nji ýyl­da dö­re­di­len “Fran­kenş­taýn” fil­mi hä­zir­ki gün­de-de gymmatlygyny bir­jik hem ýi­tir­män gel­ýär. On­dan soň­ky “Fran­kenş­taýn” ki­no­la­ry şol ta­ry­hy fil­miň de­re­je­si­ne ýe­tip bi­le­nok.

“Şe­mal bi­len gi­den”
(Go­ne With the Wind, 1939)
— Mar­ga­ret Mit­çell
Ame­ri­ka­ly ýa­zy­jy Mar­ga­ret Mit­çel­liň ýe­ke-täk ese­ri esa­syn­da Wik­tor Fle­ming ta­ra­pyn­dan su­ra­ta dü­şü­ri­len bu ki­no äh­li za­ma­na­la­ryň iň öň­de­ba­ry­jy film­le­rin­den diý­lip gör­ke­zil­ýär. Os­kar baý­ra­gy­nyň 10-syny ga­za­nan film Ame­ri­kan ra­ýat­lyk ur­şy ýyl­la­ry­nyň kyn­çy­lyk­la­ry ba­ra­da söh­bet aç­ýar. 4sa­gat­lap do­wam ed­ýän ek­ran ese­ri ki­no ta­ry­hy­nyň iň gir­de­ji­li film­le­rin­den­dir.

“Or­lan­do” (Or­lan­do, 1992)
— Wirg­ji­ni­ýa Wulf
Bri­tan ýa­zy­jy­sy Wir­ji­ni­ýa Wul­fuň 1928-nji ýyl­da çap­dan çy­kan “Or­lan­do: A Bi­og­rap­hy” at­ly ro­ma­ny esasynda 1992-nji ýyl­da Sal­li Pot­te­riň su­ra­ta dü­şü­ren ki­no­sy­ny bu sa­naw­da ag­za­man geç­mek bol­maz. “Or­lan­do” at­ly bu ki­no­da Til­da Swin­ton bi­len Bil­li Zeýn baş keşp­le­ri jan­lan­dyr­ýar. Film ze­nan we er­ke­giň deň hu­kuk­ly­ly­gy ba­ra­da gür­rüň be­r­ýär.

“Paý­has we duý­gy”
(Sen­se & Sen­si­bi­li­ty, 1995) — Jeýn Os­tin
1775–1817-nji ýyl­lar ara­ly­gyn­da ýa­şap ge­çen iň­lis ýa­zy­jy­sy Jeýn Os­ti­niň 1811-nji ýyl­da dö­re­den meş­hur ese­ri­niň fil­mi­ni 1995-nji ýyl­da taý­wan­ly re­žiss­ýor Eng Li ek­ran­laş­dyr­dy. Em­ma Tomp­son, Alan Rik­man, Keýt Wins­let, Hýu Grant ýa­ly ar­tist­le­riň su­ra­ta dü­şen fil­mi en­çe­me baý­ra­ga my­na­syp bol­dy. Paý­has bi­len duý­gy­nyň ara­syn­da­ky ýi­ti gö­reş ba­ra­da gür­rüň ber­ýän film to­ma­şa­çy­la­ryň uly söý­gü­si­ni ga­za­nyp­dy.

“Har­ry Pot­ter” film­le­r top­lu­my
(The Har­ry Pot­ter se­ri­es, 2001–2011)
— J. K. Row­ling
Hä­zir­ki za­man ze­nan ýa­zy­jy­la­ry­nyň iň ta­ny­ma­ly, angliýaly J. K. Row­ling bo­lup, onuň “Har­ry Pot­ter” er­te­ki ro­man­la­ry tu­tuş dün­ýä­de giň­den ýaý­ran­dyr. Edil ki­tap­la­ry ýa­ly film­le­ri hem ki­no ta­ry­hyn­da uly yz gal­dy­ran “Har­ry Pot­ter” film­ler top­lu­my 2001–2011-nji ýyl­lar ara­ly­gyn­da 8 bö­lüm esa­syn­da to­ma­şa­çy­la­ryň dyk­ga­ty­na ýe­ti­ril­di. Ja­dy­göý­lük ba­­ra­da­ky film­ler­de Da­ni­el Redk­liff, Em­ma Wat­son, Ru­pert Grin baş keşp­le­ri jan­lan­dyr­dy.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА