Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň oky­jy­lar köp­çü­li­gi­niň çuň­ňur söý­gü­si­ne my­na­syp bo­lan “Türk­me­nis­tan – Be­ýik Ýü­pek ýo­lu­nyň ýü­re­gi” ki­ta­byn­da ata-ba­ba­la­ry­my­zyň asyr­la­ryň do­wa­myn­da dost-do­gan­ly­gy pug­ta­lan­dyr­mak ba­bat­da alyp ba­ran iş­le­ri­ne my­na­syp ba­ha be­ril­ýär. Ki­tap­da dün­ýä gi­ňiş­li­gi­ne uzaýan Be­ýik Ýü­pek ýo­lu­nyň ýü­re­gi bo­lan gü­neş­li ýur­du­my­zyň bi­na­gär­lik nus­ga­la­ry, el iş­le­ri, ama­ly-ha­şam sun­ga­ty, ylym-bi­lim ojak­la­ry, bol ha­ryt­ly ba­zar­la­ry we dür­li gym­mat­lyk­la­ry bi­len dün­ýä halk­la­ryn­da çuň­ňur gy­zyk­lan­ma­la­ry dö­re­den­di­gi be­ýan edil­ýär.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ki­ta­by­nyň için­den ylym-bi­li­miň çeş­me­si bo­lan ki­tap oka­mak, göz­ýe­ti­mi­ gi­ňelt­mek hak­da­ky pi­kir­ler eriş-ar­gaç bo­lup geç­ýär. Ki­ta­byň sa­hy­pa­la­ryn­da bu ba­ra­da ga­dy­my türk­men alym­la­ry­nyň dur­mu­şy bi­len bag­la­ny­şyk­ly ro­wa­ýat­lar­dyr he­ka­ýat­lar ge­ti­ril­ýär. Dün­ýä­niň iň çyl­şy­rym­ly me­se­le­le­ri­ni ki­ta­byň – ylym-bi­li­miň üs­ti bi­len çö­züp bol­ýan­dy­gy nyg­tal­ýar.
Ki­ta­byň gi­ri­şin­de tu­ruw­baş­dan şu jüm­le­ler oky­jy­nyň ün­sü­ni özü­ne çek­ýär: “Türk­men­le­riň ki­ta­ba, paý­has-pa­ra­sa­da goý­ýan hor­ma­ty aý­ra­tyn bel­le­nil­mä­ge my­na­syp­dyr. Bu ba­ra­da akyl­dar Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy “Ki­tap okan gul­lar mag­ny­dan dok­dur” diý­ýär. Çün­ki ki­tap oka­ýan ada­myň ýü­re­gi mä­hir-mu­hab­bet­den, köň­li yn­san­per­wer­lik­den pü­re-pür bol­ýar. Kalp päk­li­gi, paý­has kä­mil­li­gi, dil we duý­gy baý­ly­gy um­man ýa­ly ha­zy­na öw­rül­ýär. Oka­ma­ýan adam bol­sa, ru­hy ga­ryp­lyk­dan ejir çek­ýär”. Hut şo­ňa gö­rä-de, pa­ra­sat­ly ata-ba­ba­la­ry­my­zyň ýaş ne­sil­le­ri­mi­zi ro­wa­ýat­lar­dyr he­ka­ýat­la­ry we tym­sal­la­ry aý­dyp ber­mek ar­ka­ly ter­bi­ýe­län­dik­le­ri hem bel­le­ni­lip ge­çil­ýär.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ese­rin­de ki­tap oka­ma­gyň peý­da­sy ha­kyn­da be­ýan edil­ýän ro­wa­ýat­lar­dyr he­ka­ýat­lar ýat­da ga­ly­jy­ly­gy bi­len ta­pa­wut­lan­ýar. Şeý­le he­ka­ýat­la­ryň bi­ri hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň he­niz og­lan­ka oka­ma­gyň so­ga­by ha­kyn­da­ky eşi­den gür­rü­ňi gy­zyk­ly be­ýan edil­ýär. Ol he­ka­ýat­da hiç işi ug­ruk­ma­ýan bir adam ha­kyn­da gür­rüň be­ril­ýär.
“Bir ada­myň hiç işi ug­ruk­ma­ýan eken. Gi­je-gün­diz ta­gat-yba­da­ta be­ril­se-de, yh­la­sy kem düş­ýär­mi ýa-da ne­si­be­si du­şa­nok­my, ga­raz, hiç işi ug­ru­na bo­lu­ber­män­dir. Ahy­ry ol öz döw­rü­niň meş­hur alym­la­ry­nyň bi­ri, di­li do­ga­ly ula­ma Mu­ham­met al-Aby­wer­di­niň ýa­ny­na ba­ryp, ba­şy­ny alan bu müş­gül­lik­ler­den ha­las bol­ma­gyň ala­jy­ny so­rap­dyr. Alym onuň iň soň­ky ge­zek ha­çan sa­da­ka be­ren­li­gi bi­len gy­zyk­la­nyp­dyr. “Özü­mi zor­dan ek­le­ýän. Gün-gü­ze­ra­nym ýa­by­gor­ly. Eli­miň uza­dan ýe­ri­me ýet­me­gi beý­le­de dur­sun, hat-da ýe­ke­je luk­ma­ny ar­ka­ýyn ag­zy­ma ýe­ti­rip bi­le­mok, bu ýag­daý­da nä­dip, sa­da­ka be­re­ýin?!” di­ýip, ýe­re ba­kyp­dyr. “Ýe­ri bol­ýar, on­da iň soň­ky ge­zek ha­çan ýag­şy­lyk et­diň?” di­ýip, alym ýe­ne-de oňa so­wal bi­len ýüz­le­nip­dir. “Öz der­di­me ba­şa­gaý bo­lup ýör­şü­me, öz­ge­le­re ýag­şy­lyk et­mek pi­ki­ri as­la kel­lä­me gel­män­dir” di­ýip, ýi­git gö­wün­li-gö­wün­siz dil­le­nip­dir. “Ýe­ri bol­ýar, mun­da­nam ge­çe­li, on­da iň soň­ky ge­zek ha­çan ki­tap oka­dyň?” di­ýip, alym so­rap­dyr. “Ki­ta­by soň­ky ge­zek eli­me ala­ny­ma ýyl ýa­rym bo­lan­dyr” di­ýip, ýi­git bu ge­zek ka­na­gat­la­nar­ly jo­gap be­rip­dir. “Baý-bo-ow, heý, beý­le-de bir zat bo­lar­my? Adam üç gün­läp ki­tap oka­ma­sa, onuň ýü­re­gi pos­lap baş­la­ýar. On­soň, ol adam hiç bir şow­lu­ly­gy hem, go­wu­ly­gy hem gö­rüp ýa-da du­ýup bil­me­ýär. Ata­la­ry­my­zyň aňy­my­za gu­ýan şeý­le öwüt­le­ri bar: Eger bir işi­ňiz ug­ruk­ma­sa, şu üç işi: ýag­da­ýyň bol­du­gyn­dan sa­da­ka ber­me­gi, ba­şar­dy­gyň­dan ýag­şy­lyk et­me­gi we ki­tap oka­ma­gy ber­jaý ediň. Ana, şon­dan soň işiň ug­ru­gyp gi­di­şi­ne haý­ran ga­lar­syň” di­ýip jo­gap be­rip­dir”. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň “Türk­me­nis­tan – Be­ýik Ýü­pek ýo­lu­nyň ýü­re­gi” ki­ta­byn­da­ky şu he­ka­ýa­tyň maz­mu­nyn­dan gör­nü­şi ýa­ly, ki­tap oka­mak, ylym-bi­li­mi­ňi art­dyr­mak hem so­gap hem ze­ru­ry­ýet ha­sap­lan­ýar.
Mä­lim bol­şy ýa­ly, ki­tap­lar dür­li dö­wür­ler­de türk­men top­ra­gy­nyň äh­li ýe­ri­ne ýaý­rap­dyr. Dün­ýä yl­myn­dan söh­bet aç­ýan ki­tap­lar adam­la­ryň ru­hy dün­ýä­si­niň ösü­şi­ne ýar­dam edip­dir. Dür­li ugur­lar­dan baş çy­kar­ma­ga he­ma­ýat edip­dir. Ki­ta­byň “Ga­dy­my Merw” diýip at­lan­dy­ry­lan ikin­ji bö­lü­min­de bu hak­da şeý­le se­tir­ler bar: “Bir­wagt­lar Türk­me­nis­ta­nyň çä­gin­de göç­me ki­tap­ha­na­lar bi­len bir­lik­de Nu­saý pa­ty­şa­ly­gyn­da, Kö­ne­ür­genç­de, Amul­da, De­his­tan­da, şeý­le hem Ga­dy­my Merw­de iri ki­tap­ha­na­lar hem bo­lup­dyr. Ki­tap ýük­li ker­we­ni bo­lan ker­wen­ba­şy ha­tyr­jem­li­gi el­den ber­män­dir. Çün­ki, ki­ta­byň ba­ha­sy al­tyn-kü­müş­den-de has ýo­kar­da bo­lup­dyr”.
Gör­nü­şi ýa­ly, ki­ta­byň, ylym-bi­li­miň güý­ji äh­li dö­wür­ler­de is­len­dik zat­dan ýo­ka­ry bo­lup­dyr. Mil­li Li­de­ri­miz “Köp ýa­şan köp bil­mez, köp okan köp bi­ler” di­ýen pä­him­den ugur alyp, ýur­du­myz­da ylym we bi­li­mi, adam­la­ryň aň-dü­şün­je­si­ni ös­dür­mek üçin mö­hüm äh­mi­ýe­ti bo­lan ki­tap­ha­na ul­ga­my­ny has-da kä­mil­leş­dir­mä­ge gel­jek­de hem döw­le­ti­miz ta­ra­pyn­dan uly üns be­ril­jek­di­gi­ni bel­le­ýär.
Goý, dür­dä­ne se­tir­le­ri bi­len adam­zat paý­ha­sy­nyň ös­me­gi üçin taý­syz ta­gal­la­la­ry ed­ýän mäh­ri­ban Ar­ka­da­gy­my­zyň ja­ny sag, öm­ri uzak bol­sun, il-ýurt bäh­bit­li be­ýik iş­le­ri el­my­da­ma ro­waç­lyk­la­ra bes­len­sin!

Ba­ba­gel­di IS­MAI­LOW,
S. A. Ny­ýa­zow adyn­da­ky TOHU-nyň mu­gal­ly­my.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА