Aw­to­mat­laş­dy­ry­lan en­jam­la­ryň önüm­çi­lik pu­da­gyn­da has giň­den ula­nyl­ma­gy iş­çi­le­riň zäh­me­ti­ni aň­sat­laş­dyr­ýar. Bü­tin­dün­ýä Yk­dy­sa­dy Fo­ru­my­nyň (WEF) soň­ky bar­la­gy­na gö­rä, 2025-nji ýy­la çen­li hä­zir­ki edil­ýän iş­le­riň ýa­ryn­dan gow­ra­gy­ny ro­bot­lar ýe­ri­ne ýe­ti­rer. Hal­ka­ra gu­ra­ma­nyň bi­ler­men­le­ri öň­de­ba­ry­jy kom­pa­ni­ýa­la­ryň ýol­baş­çy­la­ry we beý­le­ki hü­när­men­ler bi­len bi­le­lik­de bu ba­ra­da gi­ňiş­le­ýin bar­lag ge­çir­di­ler. Onuň ne­ti­je­sin­de adam­lar üçin tä­ze dö­redil­jek iş orun­la­ry ba­ra­da hem mag­lu­mat be­ril­ýär. Ýa­kyn gel­jek­de ma­şyn we komp­ýu­ter prog­ram­ma­la­ry­ny iş­let­mek üçin has ök­de hü­när­men­le­re ze­rur­lyk ar­tar. Mer­ke­zi eda­ra­sy Şweý­sa­ri­ýa­da ýer­leş­ýän hal­ka­ra gu­ra­ma bo­lan WEF-iň mag­lu­mat­la­ry­na gö­rä, hä­zir­ki wagt­da iş­le­riň 29 gö­te­ri­mi­ni önüm­çi­lik­de we hyz­mat pudagynda ula­nyl­ýan ma­şyn­lar ýe­ri­ne ýe­tir­ýär. Bar­lag­la­ra gö­rä, ro­bot­lar buh­gal­te­ri­ýa, müş­de­ri­ler bi­len iş­leş­mek, se­na­gat, poç­ta we kä­tip­lik ýa­ly iş­le­ri aw­to­mat­laş­dy­ry­lan ul­gam­lar ar­ka­ly aň­sat­lyk bi­len ýe­ri­ne ýe­ti­rer­ler. Sa­tuw, mar­ke­ting we müş­de­ri­le­re edil­ýän hyz­mat­lar ýa­ly ada­myň uky­by­ny ta­lap ed­ýän iş­ler hem en­jam­la­ryň kö­me­gi bi­len aň­sat­la­şar. Em­ma, eme­li aň, ro­bot­laş­dy­ry­lan ul­gam­lar we beý­le­ki tä­ze ugur­lar ara­dan aýry­lan iş­ler­den has köp mümkinçilik hö­dür­le­jek­di­gi üçin iş­siz­lik me­se­le­si­niň ýü­ze çyk­ma­jak­dy­gy bel­le­ni­lip ge­çil­ýär.
Dör­dün­ji se­na­gat öw­rü­li­şi­gi diý­lip at­lan­dy­ryl­ýan bu ösüş­ler 75 mil­li­on iş or­nu­ny ýok edip, 133 mil­li­on tä­ze iş or­nu­ny dö­re­der. WEF-iň Tä­ze yk­dy­sa­dy­ýet we jem­gy­ýet­çi­lik mer­ke­zi­niň baş­ly­gy Saa­di­ýa Za­hi­di şe­re­ket­le­riň iş­gär­le­ri­niň oku­wa we tä­ze iş­le­re taý­ýar bol­ma­gy­nyň yk­dy­sa­dy ze­rur­lyk­dy­gy­na ün­si çe­kip, gel­je­gi na­zar­la­ýan baş­lan­gyç­la­ryň bol­ma­dyk ýag­da­ýyn­da kär­ha­na­la­ryň zy­ýan çek­jek­di­gi­ni aýd­ýar.
Bu ugur­da mun­dan ozal­ky yl­my bar­lag­lar­da aw­to­ma­ti­za­si­ýa­nyň iş orun­la­ry­ny azalt­jak­dy­gy öňe sü­rül­ýär­di. “Bank of Eng­land” ta­ra­pyn­dan 2015-nji ýyl­da taý­ýar­la­nan yl­my iş­de 2035-nji ýy­la çen­li ABŞ-da 80 mil­li­on, Bir­le­şen Pa­ty­şa­lyk­da 15 mil­li­on iş or­nu­nyň ýok bol­jak­dy­gy çak­la­nyl­ýar­dy. “McKin­sey” şe­re­ke­ti ta­ra­pyn­dan taý­ýar­la­nan yl­my iş­de bol­sa, tä­ze teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň 2030-njy ýy­la çen­li ýok et­jek iş or­ny bi­len de­ňe­çer tä­ze iş orun­la­ry­ny dö­ret­jek­di­gi aý­dyl­ýar.
Yl­my bar­lag­lar 12 pu­dak­da iş alyp bar­ýan kom­pa­ni­ýa­lar bi­len bi­le­lik­de ge­çi­ri­lip, oňa 20 ýurt­dan dün­ýä de­re­je­sin­de iş alyp bar­ýan 300 kom­pa­ni­ýa gat­na­şyp­dyr. Ola­ryň je­mi 15 mil­li­on­dan gow­rak iş­gä­ri bo­lup, ola­ryň de­giş­li döw­let­le­ri dün­ýä ýurt­la­ry­nyň je­mi içer­ki önü­miniň 70 gö­te­ri­mi­ni eme­le ge­tir­ýär.