Bagt kölüniň döwrebap obasy

8-nji maý­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Bal­kan we­la­ýa­ty­na iş sa­pa­ry­ny ama­la aşyr­dy. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz “Al­tyn asyr” Türk­men kö­lü­niň çä­gin­de tä­ze, döw­re­bap oba­nyň, giň ge­rim­li dur­muş-önüm­çi­lik top­lu­my­nyň gur­lu­şy­gy­nyň düý­bü­ni tut­mak da­ba­ra­sy­na gat­naş­dy.

Ga­ra­gu­muň mer­ke­zin­de ýer­le­şen bu eme­li suw des­ga­sy, eko­lo­gi­ýa we halk ho­ja­ly­gy ba­bat­da bol­şy ýa­ly, ägirt uly dur­muş mak­sat­ly äh­mi­ýe­te eýe­dir. Uzak möh­let­le­ýin ne­ti­je­li bu tas­la­ma­nyň hem­me­ta­rap­la­ýyn äh­mi­ýe­te eýe­di­gi­ni aý­ra­tyn bel­le­me­li.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz ir bi­len di­ku­çar­da Aş­ga­bat­dan Ser­dar et­ra­by­na ta­rap ug­ra­dy. Mil­li Li­de­ri­miz ýol ug­ru­na Ga­ra­gum säh­ra­sy­nyň çä­gi­ni öz­gert­mek bo­ýun­ça ýaý­baň­lan­dy­ry­lan giň möç­ber­li iş­le­riň bar­şy bi­len ta­nyş­dy. Soň­ky ýyl­lar­da ýaý­baň­lan­dy­ry­lan ägirt uly iş­le­riň ne­ti­je­sin­de Ga­ra­gu­muň çä­gi düýp­li öz­ger­di. Gu­şu­çar be­lent­lik­den eme­li kö­lüň ýer­leş­ýän ýe­ri bo­lan Ga­ra­şor çö­ket­li­gi we oňa ta­rap çe­kil­ýän suw aka­ba­la­ry­nyň ge­ri­mi has-da aý­dyň gö­rün­ýär. Çä­ge alaň­la­ry­nyň ara­sy bi­len çe­kil­ýän suw aka­ba­la­ry­nyň öz­bo­luş­ly­ly­gy säh­ra gö­zel­lik çaý­ýar. Su­wuň gel­me­gi bi­len bu kün­jek­ler­de gök zo­lak­lar we aja­ýyp ýaý­la­lar eme­le gel­di.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz da­ba­ra­nyň ge­çi­ril­ýän ýe­ri­ne gel­di. Bu ýer­de çä­rä gat­naş­mak üçin ýur­du­my­zyň ýol­baş­çy dü­zü­mi bi­len bir ha­tar­da, ýur­du­myz­da iş­le­ýän hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ryň ýol­baş­çy­la­ry we we­kil­le­ri, şol san­da BMG-niň köp san­ly dü­züm­le­ri­niň, Bü­tin­dün­ýä ban­ky­nyň, Bü­tin­dün­ýä poç­ta bi­le­le­şi­gi­niň, Gin­ne­siň Re­kord­lar ki­ta­by­nyň we­kil­le­ri ýyg­nan­dy.
Şeý­le hem bu da­ba­ra est­ra­da aý­dym­çy­la­ry, bel­li sa­zan­da­lar we tans to­par­la­ry gat­naş­dy­lar. “Ýaň­lan, Di­ýa­rym!” te­le­bäs­le­şi­gi­niň ýe­ňi­ji­le­ri bo­lan ýaş est­ra­da­çy­lar “Al­tyn asyr” Türk­men kö­lü­ne ba­gyş­la­nan aý­dy­my ýe­ri­ne ýe­tir­di­ler. Olar bu kö­li şa­hy­ra­na dil­de “bagt kö­li” di­ýip at­lan­dyr­dy­lar. Sun­gat iş­gär­le­ri­niň aja­ýyp çy­kyş­la­ry bu ýer­de gu­ra­lan da­ba­ra öz­bo­luş­ly baý­ram­çy­lyk öwüş­gi­ni­ni çaý­dy we ol äh­mi­ýet­li çä­re­le­re gat­na­şy­jy­la­ry türk­men me­de­ni­ýe­ti­niň, onuň baý mi­ra­sy­nyň dün­ýä­si­ne ça­gyr­dy. Bu ýer­de gu­ra­lan öz­bo­luş­ly der­we­ze açy­lyp, ýur­du­my­zyň ta­ry­hy­na de­giş­li bi­na­gär­lik şe­kil­le­ri­ň we tä­ze des­ga­la­ryň gör­nüş­le­ri­niň tu­tuş ser­gi­si gör­ke­zil­di. Şeý­le hem bu ýer­de gu­ra­lan ser­gi­de tä­ze oba­nyň keş­bi gö­rün­di. Türk­me­nis­ta­nyň te­bi­gy aý­ra­tyn­lyk­la­ry, ýer­li ho­wa şert­le­rin­de eme­le ge­len des­sur­lar we çar­wa adam­la­ry­nyň asyl­ly ýö­rel­ge­le­ri ba­ra­da gür­rüň ber­ýän sah­na­laş­dy­ry­lan çy­kyş­lar ýaý­baň­lan­dy­ryl­dy.

DÖW­RE­BAP OBA GA­RA­GU­MA
ÖWÜŞ­GIN ÇA­ÝAR
Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz we da­şa­ry ýurt­ly myh­man­lar baý­ram­çy­lyk da­ba­ra­la­ry gu­ra­lan ha­tar­la­ryň içi bi­len ge­çip, bu ýer­de ýö­ri­te taý­ýar­la­nan ýe­re bar­dy­lar. Mil­li Li­de­ri­miz bu ýer­de ýyg­na­nan­la­ryň öňün­de çy­kyş et­di.
Di­ňe bir öz ýur­du­myz däl, eý­sem, tu­tuş Mer­ke­zi Azi­ýa üçin hem örän uly äh­mi­ýe­ti bo­lan “Al­tyn asyr” Türk­men kö­li bi­ziň Ga­raş­syz­lyk ýyl­la­ryn­da alyp bar­ýan be­ýik iş­le­ri­mi­ziň aja­ýyp mi­we­le­ri­niň bi­ri­dir, hal­ky­my­zyň buý­san­jy­dyr. Çä­ge alaň­la­ry gur­şap alan gi­ňiş­lik­ler su­wuň gel­me­gi bi­len öz­ge­rip, gök zo­la­ga bü­ren­ýär. Tä­ze oba­nyň düý­bü­niň tu­tul­ýan ýe­ri bol­sa, eko­lo­gi­ýa taý­dan aras­sa­ly­gy, te­bi­ga­ty­nyň gö­zel­li­gi we özü­ne çe­ki­ji­li­gi bi­len ta­pa­wut­lan­ýar di­ýip, mil­li Li­de­ri­miz bel­le­di. Hä­zir­ki dö­wür­de yk­dy­sa­dy, dur­muş, yn­san­per­wer we eko­lo­gi­ýa ul­gam­la­ryn­da giň ge­rim­li mil­li mak­sat­na­ma­lar hem-de tas­la­ma­lar dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär.
Bu ugur­da top­lan baý tej­ri­bä­mi­zi we dö­re­di­ji­lik müm­kin­çi­lik­le­ri­mi­zi umu­my bäh­bi­diň ha­ty­ra­sy­na gö­nük­dir­mä­ge ça­lyş­ýa­rys di­ýip, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz aýt­dy.
Ýa­kyn­da bu kö­lüň se­bi­ti­ni 2019 – 2025-nji ýyl­lar­da öz­leş­dir­me­giň Kon­sep­si­ýa­sy­nyň we ony dur­mu­şa or­naş­dyr­mak bo­ýun­ça ge­çi­ril­me­li çä­re­le­riň Me­ýil­na­ma­sy­nyň tas­syk­la­nan­dy­gy­ny bel­läp, mil­li Li­de­ri­miz olar­da “Al­tyn asyr” Türk­men kö­lü­niň su­wu­ny ne­ti­je­li peý­da­lan­mak, Ga­ra­gum säh­ra­sy­ny öz­leş­dir­mek, on­da to­kaý zo­lak­la­ry­ny dö­ret­mek, öri meý­dan­la­ry­ny gi­ňelt­mek bo­ýun­ça anyk çä­re­le­riň top­lu­my­nyň göz öňün­de tu­tul­ýan­dy­gy­ny aýt­dy. Gel­jek­de bu et­rap­lar­da do­war­dar­çy­ly­gy, dü­ýe­dar­çy­ly­gy, ba­lyk­çy­ly­gy we eke­ran­çy­ly­gy ös­dür­mek bo­ýun­ça giň ge­rim­li iş­ler ama­la aşy­ry­lar.
Şeý­le hem hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz bu tu­tum­ly iş­le­re Se­na­gat­çy­lar we te­le­ke­çi­ler bir­leş­me­si­niň ag­za­la­ry­nyň ýa­kyn­dan gat­naş­ma­ly­dyk­la­ry­ny bel­le­di. Hu­su­san-da, ba­lyk­çy­lyk ho­ja­lyk­la­ry ýö­ri­te ba­lyk tu­tul­ýan en­jam­lar or­naş­dy­ry­lan gä­mi­ler bi­len üp­jün edi­len to­par­lar dö­re­dil­me­li­dir.
Şol iş­le­riň iler­le­me­gi me­de­ni zo­lak­dan alys­da ýer­leş­jek tä­ze oba­nyň do­ly ma­ny­syn­da eme­le gel­me­gi­ne, bu ýe­re ila­tyň gö­çüp gel­me­gi­ne, bag­ty­ýar dur­mu­şyň hö­zi­ri­ni gö­rüp ýa­şa­ma­gy­na müm­kin­çi­lik be­rer. Ga­ra­gu­muň mer­ke­zin­de Bal­kan we­la­ýa­ty­nyň Ser­dar et­ra­by­nyň çäk­le­rin­de gu­rul­jak tä­ze oba “Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň ýur­du­my­zy 2019–2025-nji ýyl­lar­da dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan ös­dür­me­giň Mak­sat­na­ma­syn­da” bel­le­nen we­zi­pe­le­riň üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän­di­gi­ni aý­dyň gör­kez­ýär.
Mil­li Li­de­ri­mi­ziň bel­leý­şi ýa­ly, bu döw­re­bap oba­nyň gur­lu­şyk iş­le­ri­niň bi­rin­ji tap­gy­ry 2019–2022-nji ýyl­lar­da ama­la aşy­ry­lyp, ikin­ji tap­gy­ry­na 2022-nji ýyl­da baş­lap, ol 2025-nji ýyl­da do­ly ta­mam­la­nar. Bi­rin­ji tap­gyr­da bu ýer­de oba ge­ňe­şi­niň, Po­li­si­ýa we ýan­gy­na gar­şy gö­reş gul­luk­la­ry­nyň bi­na­la­ry, 260 orun­lyk umu­my­ bi­lim ber­ýän or­ta mek­dep, 160 orun­lyk ça­ga­lar ba­gy, 200 orun­lyk me­de­ni­ýet öýi, Sag­lyk mer­ke­zi, içer­ki ýol­lar hem-de gaz, agyz su­wy, la­gym we elekt­rik ge­çi­ri­ji ul­gam­lar, suw süý­je­di­ji des­ga gur­lar. Şeý­le hem kuw­wa­ty 10 MWt bo­lan ut­gaş­dy­ry­lan Gün we ýel elekt­rik stan­si­ýa­sy, se­ýil­gäh, ara­gat­na­şyk üp­jün­çi­li­gi­niň içer­ki we da­şar­ky el­ti­ji in­že­ner ul­gam­la­ry, ýan­gyç gu­ýu­jy be­ket, ba­lyk­çy­lyk ho­ja­ly­gy, azyk­dyr se­na­gat ha­ryt­la­ry dü­ka­ny bi­na edi­ler. Şo­nuň ýa­ly-da, bi­rin­ji tap­gyr­da 60 sa­ny bir gat­ly 4 otag­ly, 20 sa­ny bir gat­ly 3 otag­ly ýa­şa­ýyş jaý­la­ry, ikin­ji tap­gyr­da bol­sa, 44 sa­ny bir gat­ly 4 otag­ly, 88 sa­ny hem bir gat­ly 3 otag­ly ýa­şa­ýyş jaý­la­ry gur­lar.
Umu­man, tä­ze oba döw­re­bap şä­her bi­len bäs­le­şip, on­da adam­la­ryň ýa­şa­ma­gy we zäh­met çek­me­gi, dynç al­ma­gy üçin äh­li amat­lyk­lar dö­re­di­ler. Ga­ra­gum säh­ra­sy öz­ge­rip, bu ýer­ler­de bag­ty­ýar dur­muş gaý­nap jo­şar. Bu bol­sa, bi­ziň “Döw­let adam üçin­dir!” di­ýen sy­ýa­sa­ty­my­zyň üs­tün­lik­li ama­la aşy­ryl­ýan­dy­gy­nyň ýe­ne-de bir my­sa­ly­dyr di­ýip, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz bel­le­di.
Soň­ra og­lan­jyk bi­len gyz­ja­gaz döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň ýa­ny­na ge­lip, joş­gun­ly goş­gy se­tir­le­ri bi­len mil­li Li­de­ri­mi­zi gut­la­dy­lar we Ar­ka­dag Pre­zi­den­ti­mi­ze berk jan sag­lyk, alyp bar­ýan kö­p u­gur­ly iş­le­rin­de uly üs­tün­likler ar­zuw et­di­ler. Ça­ga­la­ryň ha­ýy­şy esa­syn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz şan­ly wa­ka my­na­sy­bet­li gel­jek ne­sil­le­re ni­ýet­le­nen ýa­dy­gär­lik ýaz­ga gol çek­di. Ol ýö­ri­te gu­ta ýer­leş­di­ril­di. Mil­li Li­de­ri­miz gu­ty­ny tä­ze oba­nyň il­kin­ji des­ga­sy­nyň bin­ýa­dy­na ok­lap, oňa il­kin­ji be­ton ga­ryn­dy­la­ry­ny at­dy.
Da­ba­ra ta­mam­la­nan­dan soň­ra döw­let Baş­tu­ta­ny­myz di­ku­ça­ryň ýa­nyn­da ýur­du­my­zyň ýol­baş­çy­lar dü­zü­mi bi­len bo­lan söh­bet­deş­lik­de se­bit­le­ri dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan ös­dür­mek bo­ýun­ça iş­le­nip taý­ýar­la­ny­lan döw­let mak­sat­na­ma­la­ryn­dan ge­lip çyk­ýan we­zi­pe­le­riň üs­tün­lik­li ber­jaý edil­me­gi­niň wa­jyp­dy­gy­ny bel­le­di.

TÜRK­MEN KÖ­LI – SE­BIT ÜÇIN
TÄ­ZE MÜM­KIN­ÇI­LIK­LER
Da­ba­ra da­şa­ry döw­let­le­riň we ýur­du­my­zyň köp­çü­lik­le­ýin ha­bar be­riş se­riş­de­le­ri­niň we­kil­le­ri­niň, da­şa­ry ýurt­la­ryň Türk­me­nis­tan­da iş­le­ýän dip­lo­ma­tik we­kil­ha­na­la­ry­nyň ýol­baş­çy­la­ry­nyň gat­naş­ma­gyn­da du­şu­şyk gör­nü­şin­de do­wam et­di. Onuň do­wa­myn­da Ga­ra­gum­da “Al­tyn asyr” Türk­men kö­lü­ni dö­ret­mek, şeý­le hem yk­dy­sa­dy, dur­muş we eko­lo­gi­ýa ýa­ly esa­sy üç ug­ry özün­de jem­le­ýän Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry­na ýet­mek ba­bat­da BMG-niň ýö­ri­te­leş­di­ri­len eda­ra­la­ry bi­len ýur­du­my­zyň öza­ra gat­na­şyk­la­ry bi­len bag­la­ny­şyk­ly me­se­le­ler bo­ýun­ça pi­kir alyş­ma­lar bol­dy.
Du­şu­şy­ga gat­na­şy­jy­la­ryň pi­ki­ri­ne gö­rä, “Al­tyn asyr” Türk­men kö­lü­niň tas­la­ma­sy eko­lo­gi­ýa, yk­dy­sa­dy­ýet we dur­muş ul­gam­la­ryn­da ne­ti­je­li hyz­mat­daş­lyk üçin pug­ta esas bo­lup hyz­mat eder. Ol ýur­du­my­zyň dur­nuk­ly ösüş we daş­ky gur­şa­wy go­ra­mak ba­bat­da ga­za­nan oňyn tej­ri­be­si­ni tu­tuş se­bit bo­ýun­ça ýaý­rat­mak üçin ägirt uly müm­kin­çi­lik­dir.
Şeý­le hem da­ba­ra­nyň çäk­le­rin­de Türk­me­nis­ta­nyň Ylym­lar aka­de­mi­ýa­sy ta­ra­pyn­dan “Al­tyn asyr” Türk­men kö­lü­niň te­bi­ga­ty go­ra­ýyş we dur­muş-eko­lo­gik ul­ga­my ös­dür­mek­dä­ki äh­mi­ýe­ti­ne ba­gyş­la­nan yl­my-ama­ly mas­la­hat ge­çi­ril­di.
“Al­tyn asyr” Türk­men kö­lü­niň gur­lu­şy­gy­nyň tas­la­ma­sy eke­ran­çy­lyk meý­dan­la­ryn­dan çyk­ýan şor suw­la­ry bir ýe­re jem­le­mek me­se­le­le­ri­ne gö­nük­di­ri­len­dir. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň nyg­taý­şy ýa­ly, ozal­lar bu suw­lar Amy­der­ýa we Ga­ra­gum der­ýa­sy­na, şeý­le hem öri meý­dan­la­ry­na ak­dy­ryl­ýan bol­sa, in­di bu äh­mi­ýet­li tas­la­ma esa­syn­da Türk­me­nis­tan se­bit­de il­kin­ji bo­lup, daş­ky gur­şa­wyň go­rag­ly­ly­gy­na örän aýaw­ly çe­me­leş­me­giň be­ýa­ny­na öw­rü­len şeý­le tas­la­ma­ny dur­mu­şa ge­çir­ýär. Ýur­du­my­zyň ho­ja­ly­ga­ra we ul­gam­la­ýyn zeý suw­la­ry­ny eko­lo­gi­ýa taý­dan aras­sa ýe­re – Ga­ra­şor çö­ket­li­gi­ne ýyg­na­mak ba­ra­da­ky ýö­rel­ge ama­la aşy­ry­lyp baş­lan­dy. Ga­ra­şor Bal­kan, Da­şo­guz we Ahal we­la­ýat­la­ry­nyň çäk­le­rin­de ýer­leş­ýär. Umu­my uzyn­ly­gy 103 ki­lo­met­re, ini bol­sa 18,6 ki­lo­met­re ba­ra­bar bo­lan bu how­da­nyň or­ta­ça çuň­lu­gy 70 metr bo­lup, onuň muk­da­ry 132 kub ki­lo­met­re ba­ra­bar­dyr. “Al­tyn asyr” Türk­men kö­lü­ne bar­ýan suw aka­ba­la­ry­nyň umu­my uzyn­ly­gy 2 müň 659 ki­lo­metr­dir. Esa­sy aka­ba we­la­ýat­lar­dan çe­ki­len aka­ba­la­ryň umu­my uzyn­ly­gy bol­sa 1 müň 553 ki­lo­met­re deň­dir. Hä­zir­ki dö­wür­de ýyg­na­lyp, soň­ra kö­le ug­ra­dyl­ýan “Ak­ýaý­la” suw how­da­ny­nyň möç­be­ri 970 mil­li­on kub met­re ba­ra­bar­dyr. Umu­man, Ga­ra­gum­da iri suw how­da­ny­nyň dö­re­dil­me­gi äh­li se­bit­le­riň eke­ran­çy­lyk meý­dan­la­ry­nyň su­wa­ryş ýag­da­ýy­ny go­wu­lan­dyr­ma­ga, top­ra­gyň şor­laş­ma­gy, bat­ga­lyk we gu­rak­lyk bi­len bag­la­ny­şyk­ly köp san­ly me­se­le­le­ri çöz­mä­ge müm­kin­çi­lik be­rer.