Amerikaly matematikler ýörite enjam döretdiler. Şonuň esasynda, ýaş bäbekleriň ýa-da çagalaryň näme üçin aglaýandyklaryna hem-de näme düşündirjek bolýandyklaryna düşünmek bolar. Bu ulgam ene-atalar hem-de enekeler üçin has gymmatly sowgat bolsa gerek.
– Biziň maksadymyz çagalaryň saglygyny iň ýokary derejä çykarmakdan hem-de olaryň durmuşyny aňsatlaşdyrmakdan ybarat. Ýakynda biz hassahanalar hem-de lukmançylyk ylmy merkezleri bilen hyzmatdaşlyk edip başlarys. Ol hem biziň oýlap tapan ulgamymyzy lukmançylyk merkezlerine ornaşdyrmak üçin mümkinçilik döreder – diýip, demirgazyk Illinoýs uniwersitetiniň alymy Liçuan Lýu gürrüň berýär.
Soňky ýyllarda matematikanyň ösdürilmegi hem-de kompýuterleriň hasaplaýyş kuwwatlylyklarynyň ýokarlanmagy bilen emeli aň ulgamyny döretmäge mümkinçilik döredi. Köp sanly eneler hem-de çaga lukmanlary bäbekler aglan wagty olary şol wagt bir zatlaryň biynjalyk edýändiklerine düşünýän bolsalar hem munuň sebäbini bilmek kynrak düşýär.
Alym Lýu we onuň topary çagalaryň aglan pursatlaryndaky ses signallaryny taýýarlan enjamy arkaly netijelendirmegi maksat edinýärler. Munuň üçin olar sesleri tanamagyň ulgamyny döretdiler. Bu algoritmi olar Illinoýs ştatyndaky çaga dogrulýan saglyk merkezleriniň birinde synag etdiler. Köp sanly ses ýazgylaryny seljeren alymlar çagalaryň isleglerini netijelendirmegi başardylar. Ýakyn wagtda alymlar bu ulgamy has giň gerimde synag etmegi maksat edinýärler.
Dünýägözel SEÝIDOWA,
Türkmen döwlet medeniýet institutynyň kitaphanaçysy.