Tä­ze ýyl aý­dym­la­ry­nyň adatlary dün­ýä­niň köp ýurt­la­ryn­da he­ni­ze çen­li sak­la­nyp ga­lyp­dyr. Tä­ze ýyl­da ça­ga­lar hem, ulu­lar hem bi­ri-bi­ri bi­len şat­lyk­la­ry­ny deň paý­la­şyp, söý­gi we pa­ra­hat­çy­lyk ba­ra­da aý­dym aýd­ýar­lar. Tä­ze ýy­lyň bo­sa­ga­syn­da dün­ýä­niň dür­li kün­jek­le­rin­de bel­le­nip ge­çil­ýän bu baý­ram­çy­lyk­da ýe­ri­ne ýe­ti­ril­ýän aý­dym­lar ba­ra­da gür­rüň ber­me­gi ma­kul bil­dik.

Be­ýik Bri­ta­ni­ýa we Ir­lan­di­ýa
Ir­lan­di­ýa, Şot­lan­di­ýa we Uels öz ta­ry­hy geç­mi­şi bi­len ara­sy­ny üz­män, aý­dym-saz ýö­rel­ge­le­ri­ni sak­lap gel­ýär­ler. Iň meş­hur Tä­ze ýyl aý­dym­la­ry, el­bet­de, XIX-XX asy­ryň aý­dym­la­ry­dyr. Ola­ryň bi­ri Kris­ti­na Ro­set­ti ta­ra­pyn­dan 1872-nji ýyl­da ýa­zy­lan “Ýo­wuz gyş” at­ly goş­gu­dyr. 1900-nji ýy­lyň ba­şyn­da bu goş­ga saz ýa­zy­lyp, onuň dür­li gör­nüş­le­ri peý­da bol­ýar. Ola­ryň bi­ri­ni bol­sa, iň­lis kom­po­zi­to­ry Gus­taw Holst ýaz­ýar.
Is­pa­ni­ýa
Tä­ze ýyl aý­dym­la­ry­ny aýt­mak däp­le­ri sak­la­nyp ga­lan ýurt­la­ryň ýe­ne-de bi­ri bol­sa, Is­pa­ni­ýa­dyr. Is­pan­lar fla­mand­la­ryň nes­lin­den bo­lup, öň­den gel­ýän aý­dym-saz­lar bu baý­ram­çy­ly­gyň aý­ryl­maz bö­le­gi bo­lup dur­ýar. Aý­dym­çy La Jo­se hem-de gi­ta­ra­çy Leand­ro Býan­ki da­gy fla­men­ko tä­rin­de aý­dym aýd­ýar­lar. An­da­luz aý­dym­la­ry hem aý­ra­tyn äh­mi­ýe­te eýe­dir. Is­pa­ni­ýa­nyň oba­la­ry­nyň ýa­şaý­jy­la­ry­nyň kö­pü­si Tä­ze ýyl gü­ni aý­dym aýt­mak üçin bü­tin maş­ga­la bo­lup, kö­çä çyk­ýar­lar. Is­pa­ni­ýa­nyň çet­ki oba­la­ryn­da bol­sa, ça­ga­lar öý­me-öý aý­la­nyp, Tä­ze ýyl aý­dym­la­ry­ny aý­dyp, sy­lag hök­mün­de az-ow­lak ga­zanç ed­ýär­ler. Is­pan­la­ryň XVI asyr­dan ga­lan Tä­ze ýyl aý­dym­la­ry bi­ziň gün­le­ri­mi­ze çen­li ge­lip ýe­tip­dir.
Gre­si­ýa
Grek ada­la­ryn­da hem Tä­ze ýyl aý­dym­la­ry­nyň däp­le­ri sak­la­nyp ga­lyp­dyr. Her bir se­bit­de 30-a go­laý aý­dym sak­la­nyp ga­lyp, olar lýutn­ýa ýa-da bu­zu­ki ýa­ly ýer­li saz gu­ral­la­ryn­da ýe­ri­ne ýe­ti­ril­ýär.
Weng­ri­ýa
Weng­ri­ýa­nyň de­mir­ga­zy­gyn­da we Tran­sil­wa­ni­ýada iň esa­sy tä­ze ýyl aý­dy­my hökmünde “Behiştiň perişdesi” (Angel of Heaven) ýe­ri­ne ýe­ti­ril­ýär. Bu aý­dy­my ça­ga­lar öý­me-öý aý­la­nyp ýe­ri­ne ýe­tir­ýär­ler.
Ger­ma­ni­ýa
Ger­ma­ni­ýa­nyň iň meş­hur Tä­ze ýyl aý­dy­my “As­sa düş­ýän gar” (Lei­se rie­selt der Schnee) bo­lup, 1895-nji ýyl­da kom­po­zi­tor Eduard Ebel tar­apyn­dan ýa­zy­lyp­dyr. Ol gar­ly Tä­ze ýyl man­za­ry­ny be­ýan ed­ýän ýö­ne­keý­den öz­bo­luş­ly saz bo­lup, kö­püň göw­nün­den tur­ýar. Şeý­le hem Ger­ma­ni­ýa­da öý­de we yba­dat­ha­na­da Tä­ze ýyl aý­dy­my­ny aýt­mak adatlary sak­la­nyp ga­lyp­dyr. “Eý, Tä­ze ýyl ar­ça­sy!” (O! Tan­nen­ba­um) iň meş­hur maş­ga­la aý­dym­la­ry­nyň bi­ri bo­lup, şol bir wag­tyň özün­de ýy­lyň bu gün­le­rin­de “Ga­py­ny aç, ga­py açyl­ýar” (Macht hoch die Tür, die Tor macht we­it) aý­dy­my­ny yba­dat­ha­na­da ýy­gy-ýy­gy­dan diň­läp bol­ýar.
Fran­si­ýa
Fran­si­ýa­da tä­ze ýyl adatlary Al­p se­bit­le­ri­niň kä­bir ýer­le­rin­de sak­la­nyp ga­lyp­dyr. Mu­ňa ga­ra­ma­z­dan, fran­suz di­lin­de iň go­wy Tä­ze ýyl aý­dy­my “Gar­pi­sint ýyl­dyz” (Étoi­le des nei­ges) bo­lup, on­da Alp se­bi­ti Sa­woý­ýa­da bo­lup ge­çen söý­gi wa­ka­sy ba­ra­da gür­rüň be­ril­ýär.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА