Gu­ry ýer­de bol­şy ýa­ly, de­ňiz­dir der­ýa­la­ryň hem özü­ne mah­sus ekoul­ga­my bar. De­ňiz­ler­de ýa­şa­ýan iň tä­sin jan­dar­la­ryň bi­ri hem de­ňiz aty ha­sap­lan­ýar. Bu jan­dar ga­dy­my dö­wür­ler­den bä­ri adam­la­ryň ün­sü­ni özü­ne çe­kip­dir. Ga­dy­my grek me­de­ni­ýe­tin­de «Hip­pocam­pus» diý­lip at­lan­dy­ry­lan de­ňiz aty­nyň göwresiniň ýo­kar­sy atyň kel­le­si, aşa­gy ba­lyk gör­nü­şin­de şe­kil­len­di­ri­lip­dir. Hä­zir­ki Li­wa­nyň çäk­le­rin­de Mi­la­dy­dan ozal­ky IV asy­ra de­giş­li de­ňiz aty şe­kil­len­di­ri­len şa­ýy­lyk pul­lar ta­py­lyp­dyr. Ang­li­ýa­da­ky Rim ham­mam­la­ryn­da de­ňiz aty şe­kil­len­di­ri­len na­gyş­la­ryň üs­tün­den bar­lyp­dyr. Bu mag­lu­mat­lar adam­la­ryň ir­ki dö­wür­ler­den bä­ri de­ňiz aty­na bo­lan gy­zyk­lan­ma­sy­nyň bar­dy­gy­ny gör­kez­ýär.
Bu owa­dan­ja jan­dar­lar ata meň­ze­ýän hem bol­sa, alym­lar ony ba­lyk ha­sap­la­ýar­lar. De­ňiz aty­nyň edil ada­ty ba­lyk­la­ryň­ky ýa­ly dem alyş or­ga­ny we ýüz­güç­le­ri bar.
De­ňiz at­la­ry tro­pik we ýa­rymt­ro­pik suw­lar­da, 45° De­mir­ga­zyk we 45° Gü­nor­ta pa­ral­le­lle­ri­niň ara­syn­da­ky de­ňiz­ler­de ýa­şa­ýarlar. Dün­ýä­niň dür­li de­ňiz­le­rin­de 1,6 san­ti­metr­den 35 san­ti­met­re çen­li ulu­lyk­da bo­lan dür­li gör­nüş­li de­ňiz at­la­ry ýa­şa­ýar. Bu jan­da­ryň iň ki­çi gör­nü­şi Ba­gam ada­la­ry­nyň go­la­ýyn­da ýa­şa­ýar.
Su­was­ty dün­ýä­si­niň owa­dan­ja jan­da­ry­nyň ýe­ne-de bir aý­ra­tyn­ly­gy ha­me­le­on ýa­ly reň­ki­ni üýt­ge­dip bil­me­gi­dir. Jan­dar öz duş­man­la­ryn­dan go­ran­mak üçin töweregindäki gur­şa­wyň reň­ki­ne geç­ýär. Has ki­çi de­ňiz at­la­ry bol­sa, daş­ky şe­ki­li­ni hem üýt­ged­ýär­ler. Ola­ryň be­den­le­rin­de ga­bar­çyk eme­le ge­lip, mer­jen­le­riň ara­syn­da özleri­ni giz­le­ýärler.