Ýel, ýa­gyn we beý­le­ki te­bi­gy ha­dy­sa­lar Ýer ýü­zü­niň rel­ýe­fi­ne öz tä­si­ri­ni ýe­tir­ýär. De­ňiz ke­nar­la­ryn­da­ky kert ga­ýa­lar, dag etek­le­rin­dä­ki çeş­me­ler te­bi­gy ha­dy­sa­la­ryň ne­ti­je­sin­de eme­le gel­ýär. Çöl­ler­dä­ki, säh­ra­lar­da­ky we gum­luk­lar­da­ky de­pe­le­r hem şeý­le­dir. Ow­nu­jak gum bö­le­jik­le­rin­den eme­le gel­ýän bu tä­sin te­bi­gy gö­zel­lik hem mu­ňa iň go­wy my­sal­la­ryň bi­ri­dir. Be­ýik­li-pes­li alaň­lar we ola­ryň ýü­zün­dä­ki tol­kun şe­kil­le­ri ýe­liň çä­ge «dä­ne­jik­le­ri­ne» ur­ma­gy ne­ti­je­sin­de dö­re­ýär. Bir gum bö­le­ji­gi­niň şe­ma­lyň tä­si­ri bi­len nä­hi­li he­re­ket et­jek­di­gi­ni üç sa­ny güýç kes­git­le­ýär. Dar­tyş güý­ji çä­gä­niň ýe­riň ýü­zün­de dur­ma­gy­na tä­sir ed­ýär. Ýel öwüs­ýän ta­ra­pyn­da gum bö­le­ji­gi­niň süý­ren­me­gi­ne se­bäp bol­ýar. Şeý­le hem gum zer­re­ji­gi­niň ýü­zün­de he­re­ket ed­ýän wag­ty ba­syş ta­pa­wu­dy eme­le gel­ýär. Bu ba­syş ta­pa­wu­dy uçar­la­ryň ga­nat­la­ry­nyň aşa­gyn­da­ky we ýo­kar­syn­da­ky ho­wa aky­my­nyň ta­pa­wut­ly bol­ma­gy­na meň­ze­ýär. Ýe­liň güý­ji ki­çi zer­re­jik­le­ri ho­wa­da uçur­ýan bol­sa, has iri bö­le­jik­le­ri ýer­de süý­re­mek ar­ka­ly süý­şü­ýär. Şeý­le­lik­de, çä­ge bö­le­jik­le­ri­niň kä­bi­ri uzak ara­ly­ga git­män ýe­re düş­ýän bol­sa, has ki­çi­le­ri uzak ara­ly­ga uçup gid­ýär. Bu bol­sa, tol­kun şe­kil­li alaň­la­ryň dö­re­me­gi­ne ge­tir­ýär. Eme­le gel­en gum de­pe­le­ri­niň bir ta­ra­py dik, beý­le­ki ta­ra­py ýap­gyt bol­ýar.

Mährijemal Allanazarowa,
S. A. Nyýazow adyndaky Türkmen oba hojalyk uniwersitetiniň talyby.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА