Ça­ýyň adam sag­ly­gy­na peý­da­sy­nyň bar­dy­gy luk­man­lar ta­ra­pyn­dan bi­reý­ýäm su­but edil­di. Ge­çi­ri­len bar­lag­la­ryň bi­rin­de onuň ýe­ne bir peý­da­sy­nyň bar­dy­gy anyk­lanyl­dy. Iň­lis we ame­ri­kan alym­la­ry­nyň ge­çi­ren bar­lag­la­ry­nyň ne­ti­je­sin­de gün­de­lik iý­mit en­dik­le­ri­niň ara­syn­da çaý, al­ma we ýer­tu­da­na bo­lan adam­la­ryň gan ba­sy­şy­nyň has ka­da­ly­dy­gy we iý­mit­len­me­giň bu gör­nü­şi­niň ýü­rek-da­mar ke­sel­le­ri­niň öňü­ni al­ýan­dy­gy anyk­lan­dy. 25 müň 168 ada­mda ge­çi­ri­len bar­la­gyň ne­ti­je­sin­de gün­de­lik iý­mi­tiň­de dü­zü­min­de fla­wo­no­id­ler has köp sak­lan­ýan ta­gam­la­ry iý­mek gan ba­sy­şy­ňy ka­da­laş­dyr­ýar. Ça­ýyň, al­ma­nyň, ýer­tu­da­na­nyň we beý­le­ki mi­we­le­riň dü­zü­min­de fla­wono­id­le­r köp bol­ýar. Bar­lag ge­çi­ri­ji­ler Ang­li­ýa­nyň Re­ding uni­wer­si­te­ti­niň iý­mit bo­ýun­ça hü­när­me­ni, pro­fes­sor Gun­ter Kuh­le bu bar­la­gyň çaý, ka­kao, al­ma we beý­le­ki mi­we­ler bi­len has köp iý­mit­len­ýän adam­la­ryň ara­syn­da ge­çi­ri­len­di­gi­ni aýt­dy. Ge­çi­ri­len bar­la­gyň ne­ti­je­si ba­ra­da­ky yl­my ma­ka­la «Scien­ti­fic Re­ports» žur­na­lyn­da ne­şir edil­di.
Şeý­le hem her gün ko­fe we gök çaý iç­me­giň, 2-nji gör­nüş­li süý­ji ke­se­li bo­lan adam­lar üçin has hem peý­da­ly­dy­gy anyk­lan­dy. Bu ba­bat­da Ýa­po­ni­ýa­nyň Kýu­şu uni­wer­si­te­ti­niň alym­la­ry şeý­le ne­ti­jä gel­di­ler. Ola­ryň ne­ti­je­le­ri de­giş­li yl­my ne­şir­ler­de çap edil­di.
Yl­my-bar­lag işi­ne or­ta­ça ýa­şy 66 bo­lan 4923 nä­sag gat­naş­dy we bu luk­man­çy­lyk sel­jer­me­le­ri bäş ýyl do­wam et­di. Bu dö­wür­de ola­ryň ara­syn­da sag­lyk ýag­da­ýy has-da go­wu­la­şan­la­ryň ag­la­ba­sy­nyň gök ça­ýy we ko­fe­ni ha­la­ýan­laryň bo­lan­dy­gy anyk­lanyl­dy.
My­sal üçin, gün­de­lik bir kä­se çaý iç­mek ölüm äh­ti­mal­ly­gy­ny 15%, gün­de dört­den köp iç­se­ňiz, eý­ýäm 40% azald­ýar. Her gün dört ýa-da on­dan köp kä­se çaý we azyn­dan iki bulgur ko­fe saglyk ýagdaýyňa oňyn täsir edýär.

Ba­ba­dur­dy HOŞ­DUR­DY­ÝEW,
S. A. Ny­ýa­zow adyn­da­ky Türk­men oba ho­ja­lyk uni­wer­si­te­ti­niň ta­ly­by.